Doel strafprocesrecht; het verzekeren van een juiste toepassing van het abstracte
materiële strafrecht → enerzijds zorgen dat e schuldigen worden gestraft en anderzijds
het voorkomen van de bestraffing van onschuldigen
Dubio pre reo-beginsel; verdachte krijgt het voordeel van de twijfel → Alleen als
de rechter overtuigd is, wordt de verdachte bestraft
Als er zo veel twijfel is blijven bestaan aan het daderschap, dat een
veroordeling niet verantwoord is
Bijkomende doelen
- Eerbiediging van de rechten van en vrijheden van de verdachte → geen
disproportionele inbreuk maken op de vrijheid van de verdachte (bijv. zwijgrecht)
→
- Eerbiediging van de rechten en vrijheden van andere betrokkenen → bijv. concrete
bejegening slachtoffer
- Procedurele rechtvaardigheid → eerlijk proces
- Demonstratiefunctie; openbare terechtzitting
Legaliteitsbeginsel
o Rule of law → Overheid is onderworpen aan de wet → machtsuitoefening mag
alleen plaatsvinden op basis van een door het recht toegekende bevoegdheid
en binnen door het recht getrokken grenzen
o Art. 1 Sv. Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij wet voorzien
o Gevaar voor willekeur beperkt
Bronnen
1. Wetboek van strafvordering (art. 107 Gw)
2. Bijzondere wetten (bijv. opsporingsbevoegdheden en Opiumwet)
3. AMvB’s (142 Sv)
Beleidsregels; binnen het OM gelden aanwijzingen waaraan elke individuele OvJ bij het
nemen van een beslissing omtrent al dan niet vervolgend is verbonden → deze
beleidsregels zijn recht in de zin van 79 RO → burger kan zich hierop beroepen maar de
HR kan de interpretatie van beleidsregels in cassatie volledig toetsen
- Een regel die afkomstig is van een orgaan dat de bevoegdheid heeft functionarissen
bindende voorschriften te geven met betrekking tot de uitoefening van hun
bevoegdheden
Instructies en handleiding; interne werking OM
Hoofdrol spelers; rechter, OvJ, verdachte en de advocaat
Rechter
- Onafhankelijk → benoeming voor het leven & aan niemand
verantwoording schuldig
- Onpartijdig → verschoning en wraking
, lOMoARcPSD|383 406 3
OvJ
- Vertegenwoordigt het OM bij de rechtbank
- Niet onafhankelijk
- Niet verplicht elk strafbaar feit te vervolgen dat bewezen zou kunnen
worden (opportuniteitsbeginsel)
- Partijdig in de zin dat hij belast is met de behartiging van het
vervolgingsbelang, maar is niet tegenstander van de verdachte
- Leidt het opsporingsonderzoek
Verdachte
- Onschuldpresumptie → onschuldig tot het tegendeel wordt bewezen
- Nemo-tentur-beginsel → verdachte hoeft niet aan zijn eigen veroordeling mee
te werken
- Recht op een eerlijk proces (6 EVRM)
- Volwaardig procespartij – equality of arms – de juridische middelen van
de verdachte om de aanklacht te bestrijden moeten gelijkwaardig zijn aan
de middelen van de OvJ om die aanklacht te onderbouwen
- Zwijgrecht
- Hij mag zich niet verzetten tegen de dwangmiddelen die kunnen worden ingezet
Fases; vooronderzoek (132 Sv) en eindonderzoek
1. Opsporing
- Kern van het vooronderzoek
- Verricht onder het gezag van OvJ (132a Sv)
- Begint vanaf het moment waarop het vermoeden rijst dat een strafbaar
geit is begaan
- 141 en 142 Sv geven aan wie met opsporing belast zijn
2. Vervolging
3. Berechtiging in eerste aanleg
4. Rechtsmiddelen
EVRM
- Schending van een verdrag
- Individuele burger vs. Staat
- Staat is verplicht de verdragsrechten voor ieder individu te verzekeren
- Staat heeft een margin of appreciation → Het EHRM toetst of de staat
deze beoordelingsvrijheid heeft overgeschreden
Dwangmiddelen
- Maken inbreuk op de (grond)rechten van burgers
- EVRM eist dat inbreuken op de in dat verdrag gegarandeerde rechten berusten
op law die particulary precise is
- Hoe ingrijpender het dwangmiddel, hoe hoger de eisen zijn die aan de
wettelijke regeling wordt gesteld
- Er zijn dwangmiddelen en bijzondere opsporingsbevoegdheden
De betrokkenheid van een onafhankelijke rechter bij de toepassing van een
dwangmiddel vormt de best denkbare waarborg tegen willenkeur
1. Directe betrokkenheid; beslissing tot toepassing van dwangmiddel is in handen van
de rechter
Art. 55 Sv
- Bevoegdheid om plaatsten te betreden ter aanhouding van de verdachte
- Zij dient om de arrestatie van de verdachte mogelijk/gemakkelijk te maken
- Steunbevoegdheid
- Mag alleen gebruik gemaakt van worden als er een aanhoudingsbevel is
Art. 56 Sv
- Connexe bevoegdheid; bevoegdheden die gekoppeld zijn aan de uitoefening van
een andere bevoegdheid
- Geeft opsporingsambtenaren onder bepaalde voorwaarde de bevoegdheid om
de aangehouden verdachte te fouilleren
- Dit kan dus alleen als de verdachte op grond van art. 53 of 53 is gearresteerd
Voortgezette toepassing
- Als de rechtmatige uitoefening van een wettelijke bevoegdheid ertoe leidt dat
aan de voorwaarden voor de toepassing van een andere bevoegdheid is voldaan,
mag ook de andere worden uitgeoefend
- Niet problematisch als het gaat om toevallige vondsten
- Optreden is rechtmatig als het doel maar mede is gericht op de handhaving van een
eigenlijke bevoegdheid → bevoegdheid mag niet uitlsuitend voor andere
doeleinden gebruikt worden → détournement de pouvoir
Staande houden art. 52 Sv
- Iedere opsporingsambtenaar is bevoegd om de identiteit van de verdachte
vast te stellen en hem daartoe staande te houden
- Het doel is beperkt tot het staande houden
- Van vrijheidsbeneming geen sprake
- Verdachte; redelijk vermoeden van schuld 27 Sv
- Mededeling verdachte voor welk feit hij wordt staande gehouden 27c Sv
- Proportionaliteitsbeginsel; de dwang die de opsporingsambtenaren toepassen
moet in redelijke verhouding staan tot het beperkte doel van het staande houden
en daarom slecht bescheiden kan zijn
- Geen cautierecht → vragen identiteit valt niet onder verhoor
Aanhouding art. 53 en 54 Sv
- Bevoegdheid verdachte aan te houden
- Verschil aanhoudingsbevoegdheid en staande houden is het doel → aanhouding is
het doel onderzoek, waarbij vooral gedacht moet worden aan het verhoren van
de verdachte
- Mededeling voor welk strafbaar feit
- Ingrijpend karakter → wettelijke regeling preciezer
- De verdachte (27 Sv) in het gewone geval, als geen sprake is van heterdaad
(128 Sv), alleen mag worden aangehouden als de verdenking betrekking heeft op
een feit waarvoor voorlopige hechtenis (67 Sv) is toegelaten
- Art. 53 Sv → bijzondere aanhoudingsbevel in geval van ontdekking op
heterdaad (128 lid 2)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper summaryking. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.