Inhoudsopgave
Week 1 Inleiding in het gezondheidsrecht...................................................................................................... 1
Nuboer-arrest.......................................................................................................................................................5
Week 5 Medische beslissingen rond het levenseinde....................................................................................12
Week 6 Wetten die gedwongen zorg mogelijk maken...................................................................................18
Week 1 Inleiding in het gezondheidsrecht
Gezondheidsrecht is het geheel van rechtsregels dat betrekking heeft op de zorg voor de
gezondheid en de toepassing van overig burgerlijk recht, bestuursrecht en strafrecht in dat
verband.
Er zijn specifieke gezondheidsrechtelijke wetten. Bijvoorbeeld de wet inzake de
bloedvoorziening; die geeft regels over zorgvuldig gebruik van bloedproducten in de zorg.
Functies van het (gezondheids)recht
1. Beschermen van de rechten van personen in de gezondheidszorg;
- bijvoorbeeld art. 6 Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen
(degene die meedoet met z’n onderzoek moet hiervoor toestemming geven,
daarmee wordt de persoon beschermd)
2. Ordenen: ordent de maatschappij en de gezondheidszorg
, - Bijvoorbeeld de Wet toelating zorginstellingen (zorginstellingen moeten een
vergunning hebben om bepaalde zorg te mogen verlenen, toelating wordt
vastgelegd in de wet en daarmee geordend)
Op artikel 8 EVRM worden de belangrijkste patiëntenrechten gebaseerd, te weten het recht op
informatie en de vertrouwelijkheid van medische gegevens. Uit artikel 2 EVRM kan worden afgeleid
dat de overheid ziekenhuizen moet verplichten passende maatregelen te nemen om het leven van
hun patiënten te beschermen en dat onverklaard overlijden van patiënten dient te worden
onderzocht.
Artikel 10 Gw regelt het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer
(geheimhoudingsplicht) en artikel 11 Gw het recht op de onaantastbaarheid van het lichaam
(toestemming vereist voor operatie etc.). Een sociaal grondrecht uit de grondwet is artikel 22, dit
geeft de overheid de verplichting om maatregelen te treffen ter bevordering van de volksgezondheid.
Spelers en belangen in de gezondheidszorg
De patiënt/cliënt/zorgvrager heeft een aantal belangen. Bijvoorbeeld het recht op
zelfbeslissing. Hij wil zelf kunnen beslissen wat er met hem gebeurd als hij een
gebroken been heeft. De patiënt heeft ook al belang dat de zorg toegankelijk en
betaalbaar blijft. Hij zal daarnaast zijn patentrechten willen uitoefenen (zoals afgifte
van een dossier als hij daarom vraagt of verkrijgen van informatie van de artsen over
zijn behandeling.
De hulpverleners hebben belang bij goede beroepswetgeving en professionele
autonomie. Hij heeft er belang bij om vrij te kunnen handelen binnen de wettelijke
normen. Maar ook bij goed salaris en arbeidsomstandigheden.
De overheid heeft op grond van artikel 22 GW de plicht en zorg voor een goede
gezondheidszorg. Bijvoorbeeld toegankelijk en betaalbaar houden van de zorg. In het
kader daarvan worden afspraken gemaakt met zorgverzekeraars.
Zorgverzekeraars hebben belang bij het sluiten van contracten.
Conflicterende belangen hulpverlener
- Mag je hulp weigeren aan een zorgvrager die niet verzekerd is?
- Mag je je beroepsgeheim schenden als je weet hebt van een heel ernstig delict
dat jouw patiënt heeft begaan?
- Mag je informatie achterhouden omdat het moeilijk is voor de patiënt?
- Mag je een stiekem rustgevende medicatie geven door de yoghurt van een
patiënt doen?
welke belangen gaan hier voor??
- Mag iemand anders beslissen over sterilisatie van een persoon met een
verstandelijke beperking of het opsluiten in een separeercel etc.?
geen rechtsgebied dat ethische aspecten zo sterk in zich draagt als het
gezondheidsrecht…
Basis van het gezondheidsrecht: de wet- en regelgeving
1. Grondwet: klassieke en sociale grondrechten
2. Wet BIG
3. WGBO
, Klassieke grondrechten
Rechten van individuen waarop staatsorganen in beginsel geen inbreuk op mogen maken.
Recht op zelfbeschikking mensen mogen zelf beslissingen nemen over bijv. een
medische behandeling.
Recht op bescherming persoonlijke levenssfeer (art. 10 Gw); recht op privacy,
zorgverlener heeft geheimhoudingsplicht.
Recht op de onaantastbaarheid van het lichaam (art. 11 Gw); er mag geen onderzoek
aan of in het lichaam van de patiënt plaatsvinden zonder toestemming.
Dus het recht om met het lichaam te doen wat hij/zij wil.
Sociale grondrechten
Bevorderen dat mensen zich in en dankzij de samenleving zich zoveel mogelijk kan
ontplooien; verplicht de overheid om actief beleid te voeren.
- Artikel 22 lid 1 Gw geeft de overheid de verplichting om maatregelen te treffen
ter bevordering van de volksgezondheid.
Overheid moet toegang tot kwalitatief goede gezondheidzorg voor burgers waarborgen
(inspanningsverplichting).
Overheid moet bijvoorbeeld voldoende middelen leveren zodat zorgaanbieders zorg kunnen
leveren. De overheid moet ook toezicht houden op de zorg (maatregelen treffen om dit te
waarborgen, zoals de zorgverzekeringswet of zorgtoeslag & wetten borgen de kwaliteit van
de zorg, zoals Wet BIG). Daarnaast moet de overheid ervoor zorgen dat gezondheidszorg
voor iedereen toegankelijk is.
Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg BIG
Bevorderd en bewaakt de kwaliteit van de beroepsuitoefening en beschermd de patiënt
daarmee tegen onzorgvuldig en ondeskundig handelen door beroepsbeoefenaren.
- Uitgangspunt: iedereen zich in beginsel op het terrein van de geneeskundige
handelen mag begeven. De wet BIG laat op die manier keuzevrijheid aan de
patiënt en laat iedereen vrij om die handelen te verrichten.
Er moet wel een bepaalde kwaliteit hooggehouden worden. Daarom kent de Wet BIG 5
instrumenten:
1. Voorbehouden handelingen: de meest risicovolle behandelingen zijn onttrokken aan
de vrijheid van bevoegde uitoefening door iedereen (zoals onder narcose brengen en
behandelen met radioactieve stoffen)
Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst WGBO (boek 7 BW)
Wanneer de patiënt zorg behoeft in bijv. een ziekenhuis, fysiotherapeut of logopedist
ontstaat er (vaak mondeling) een geneeskundige behandelingsovereenkomst.
De WGBO geeft specifieke regels die gelden voor de contractuele situatie die dan ontstaat.
Een deel van de regels bevat de elementaire patiëntrechten: rechten en plichten van de
mens die gezondheidzorg ontvangen/moet ontvangen omdat hij ziek is/om te voorkomen
dat hij ziek wordt.
Een aantal patiëntenrechten zijn:
Recht op informatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisanne3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.