Rechtsgebieden: staatsrecht, privaatrecht, bestuursrecht, strafrecht en internationaal recht.
Publiekrecht: betreft regels over de inrichting van de staat, de bevoegdheden van zijn
organen en de uitvoering van exclusief aan de overheid opgedragen taken. (Verticaal).
Privaatrecht: onderlinge betrekkingen tussen personen. (Horizontaal).
Materieel recht: regels die betrekking hebben op de rechten en plichten van personen in hun
onderling verkeer (materieel strafrecht, bestuursrecht, (materieel) privaatrecht).
Formeel recht: regels over de wijze van procederen voor de rechter (formeel strafrecht,
bestuursprocesrecht, burgerlijk procesrecht).
Nederland:
Regeringsvorm: Constitutionele (volgens de grondwet, dit betekent: de positie van de Koning
staat in de grondwet) monarchie (Koning aan de macht).
Staatsvorm: Gedecentraliseerde (er worden taken afgestaan aan lagere overheden)
eenheidsstaat (nadruk op landelijke/centrale overheid).
Objectief recht: het geheel van alle geldende rechtsregels (law).
Subjectief recht: de bevoegdheid die iemand in een concreet geval aan een regel van het
objectief recht ontleent (right/positief recht).
Rechtsbronnen:
De wet
De jurisprudentie (de rechtsspraak)
De gewoonte
Verdragen en sommige besluiten van volkenrechtelijke organisatie
Rechtsbronnen in het staatsrecht:
Grondwet voor het Koninkrijk
Organieke wetten/regelingen
Statuut voor het Koninkrijk
Internationale verdragen
Het Europees recht
Rechtspraak
Kenmerken staat:
Grondgebied
Bevolking
(Soeverein) gezag
Erkenning door andere staten
Koninkrijk der Nederlanden:
Landen: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten
Bijzondere gemeenten: Saba, Bonaire en Sint Eustatius
Rechtsgevolgen Nederlanderschap:
Vrije toegang tot Nederland en vrij verblijven.
Het Nederlandse Wetboek van Strafrecht is ook (grotendeels) van toepassing
op Nederlanders die buiten het territorium van het Koninkrijk bepaalde
misdrijven plegen. Dit is een exterritoriale werking.
De Nederlander die in het buitenland gevangen genomen wordt, geniet
diplomatieke bescherming, dat wil zeggen dat vertegenwoordigers van
Nederland zich ervoor zullen inzetten dat hij door de buitenlandse staat goed
wordt behandeld.
Nederlanders worden niet aan andere staten uitgeleverd.
, Nederlanders vallen op grond van het zogeheten personeelsstatuut in de Wet
AB ook in het buitenland onder het Nederlandse erfrecht en personen- en
familierecht.
Nederlanders hebben het recht om de leden van de Tweede Kamer, de
volksvertegenwoordiging, te kiezen (actief kiesrecht). Ook kunnen Nederlanders
zelf gekozen worden als kamerlid (passief kiesrecht).
Sommige openbare functies kunnen alleen door Nederlanders worden vervuld,
zoals burgermeester of rechter.
Nederlanders kunnen aanspraak maken op voorzieningen of uitkeringen zoals
bijstand, kinderbijslag of huurtoeslag.
Een vreemdeling, hij die de Nederlandse nationaliteit niet bezit, heeft de eerste 7 rechten
niet, en de laatste alleen als hij rechtmatig in Nederland verblijft.
Machtenscheiding:
Wetgevende macht (regering + parlement)
Uitvoerende macht (regering)
Rechtsprekende macht (rechters)
In Nederland niet strikt doorgevoerd: checks and balances.
Wet in formele zin: elk besluit van de regering en de Staten-Generaal tezamen. ('Wet' in de
wet)
Wet in materiële zin: algemeen verbindende voorschriften.
Procedure van een wetsvoorstel ingediend door de regering:
Minister doet een voorstel van wet + MvT
Ministerraad stelt wetsvoorstel vast
Advies RvS
Koning voegt Koninklijk Besluit toe
Regering dient (gewijzigd) wetsvoorstel in bij de Tweede Kamer
Kamercommissie bespreekt wetsvoorstel en hoort organisaties
Tweede Kamer bespreekt wetsvoorstel en kan dit wijzigen met amendementen
Tweede Kamer neemt wetsvoorstel aan
Wetsvoorstel gaat naar de Eerste Kamer
Eerste Kamer neemt voorstel aan of verwerpt het wetsvoorstel
Bekrachtiging vindt plaats door Koning en ministers (seign en contraseign)
Wet wordt gepubliceerd in het Staatsblad
Wet treedt in werking op bepaalde datum
Wetsvoorstel ingediend door de Tweede Kamer (Recht van initiatief):
Kamerlid/fractie ontwerpt wetsvoorstel
Advies RvS
Tweede Kamer bespreekt voorstel en dient (eventueel) amendement in
Tweede Kamer neemt voorstel aan
Eerste Kamer neemt voorstel aan
Koning en ministers bekrachtigen de wet
Wet wordt gepubliceerd in het Staatsblad
Wet treedt in werking op bepaalde datum
Wijzigen van de Grondwet:
Eerste lezing (art. 137 lid 1 en 3 Gw)
Ontbinding en verkiezingen Tweede Kamer
Tweede lezing (art. 137 lid 1 en 4 Gw)
Stemmen bij 2/3 meerderheid i.p.v. gewone meerderheid
Cyclus begrotingswetten (ruim 2,5 jaar):
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evawtt343. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.