van gedachten wisselen Hoofdstuk 4 de democratische rechtsstaat. Een samenvatting voor alle social work studenten jaar 2 voor de toetsing van blok 1. Uit het boek: Brabander, R., de (2013 - tweede druk). Van gedachten wisselen. Filosofie en ethiek voor sociale
beroepen. Bussum: Uitgeverij Coutinho
4.1: De democratische rechtsstaat
Politieke filosofie vraag relatie tussen burgers en overheid centraal. In de
democratische rechtsstaat zijn de burgers beschermt tegen de macht van de
overheid.
Mag de overheid onze vrijheid inperken en zich bemoeien met bijvoorbeeld de
opvoeding van onze kinderen? Mag de overheid ingrijpen in ons privéleven?
De principes van de rechtsstaat
Belangrijkste principes rechtsstaat:
Vrijheid
Gelijkheid
Bescherming tegen de macht van de regering ‘
De scheiding van kerk en staat
De beginselen van vrijheid en gelijkheid grondrechten:
Het recht op leven
Verbod op discriminatie
Het recht op vrije meningsuiting
Geloofsovertuiging
Vergadering en vereniging
Bovenstaande rechten allemaal internationaal vastgelegd in de Universele Verklaring
van de Mens.
Doel van deze rechten: Het beschermen van burgers tegen de macht van de
overheid en hun de mogelijkheid zichzelf te ontplooien te garanderen.
Het beginsel van gelijkheid houdt in dat het ene individu niet meer rechten heeft dan
anderen, omdat hij/zij tot een bepaalde familie behoort of fysiek sterker is. Voor de
wet is iedereen gelijk.
De scheiding der machten
Trias politica: scheiding der machten:
De wetgevende macht(het parlement)
De rechterlijke macht
De uitvoerende macht(de overheid)
Doel scheiding der machten: De overheid krijgt niet alle macht om de wete te
veranderen als haar dat goed uitkomt. Ze hebben toestemming van het parlement
nodig. Krijg 1 persoon alle macht, dan is er kans op tirannie.
Rechtsbescherming
De rechtsbescherming van burgers tegenover de overheid houd in dat de overheid
een onthoudingsplicht heeft.
, Habeas-corpus bepaling: Burgers horen de gelegenheid te krijgen zich te
verdedigen wanneer zij worden aangeklaagd. Iedereen moet zijn vervolging laten
toetsen door een rechter.
De rechtsstaat en het sociaal werk
Sociaal werkers moeten zich aan de wet houden en mogen niet naar eigen
goeddunken handelen. Je mag bijv. een verstandelijk gehandicapte niet verbieden
kinderen te nemen.
Laatste jaren overheid zorgplicht: Overheid heeft een actieve houding en
positieve(inspannings-)verplichting tegenover haar burgers ten aan zien van het
realiseren van sociale grondrechten.
Veiligheid voor alles?
Maatschappelijke problemen worden geformuleerd in termen van gevoelens van
onveiligheid, leefbaarheid en het handhaven van orde en regels. Aanpassen is regel,
afwijkend gedrag wordt niet langer getolereerd. Bijv. een jongen mag geen
baseballpetje dragen omdat hij anders niet op de camera’s wordt herkend.
Deze maatregelen worden verdedigd met het argument dat individuele vrijheid niet
ten koste mag gaan van de veiligheid van velen. Is voorkomen beter dan genezen?
De paradox van bescherming van de rechtsstaat
Mogen we de rechtsstaat verdedigen met middelen die de rechtsstaat aantasten Om
de vrijheid van de burger vrij te stellen zal de overheid die vrijheid moeten inperken.
4.2 De theorie van het sociaal contract
In de filosofie van het sociaal werk staan twee begrippen centraal: natuurstaat en
sociaal contract.
Engelse filosofen Thomas Hobbes en John Locke grondleggers moderne
burgerlijke samenleving.
- Vrijheid, gelijkheid en veiligheid in samenhang met elkaar.
De natuurstaat en het natuurrecht
Natuurstaat: Een toestand zonder regels, wetten, normen, rechten en plichten
waaraan we ons moeten houden en die het samenleven regelen. De natuurstaat
bestaat niet en heeft nooit bestaan.
Een natuurrecht is een onvervreemdbaar recht dat onlosmakelijk is verbonden met
het feit dat we mens zijn. Vrijheid en gelijkheid zijn bijv. natuurrechten die onder alle
omstandigheden beschermd moeten worden, want als dit ons wordt afgenomen
wordt ons mens-zijn aangetast.
Het sociaal contract
Sociaal contract: Metafoor die antwoorden geeft op de vraag hoe de verhoudingen,
rechten en plichten tussen burgers onderling en tussen burgers en overheid moeten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper videshniramcharan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
