Samenvatting
Samenvatting Biologie vwo 4 hoofdstuk 3 - voortplanting
Samenvatting biologie vwo 4 hoofdstuk 3: voortplanting Methode: Biologie voor jou
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
4.3.1 – jongens en meisjesPuberteit
= periode waarin het lichaam volwassen wordt.
- 10-17 jaar.
- Primaire geslachtskenmerken worden secundair.
o Ongesteld worden, zaadcellen vormen (door testosteron).
- Gedragsveranderingen vinden plaats.
Adolescentie
= periode waarin de mens geestelijk volwassen wordt.
- 18-20/25 jaar.
- Zelfstandig worden.
Hormonen = chemische stoffen die door hormoonklieren aan het bloed worden afgegeven en
processen in het lichaam regelen.
Geslachtshormonen = stoffen die via bloed de werking van de voortplantingsorganen regelen.
Natuurlijke selectie
= organismen ontstaan met aanpassing aan hun omgeving.
- Hoe groter de kans is dat een organisme zich kan voortplanten, hoe groter de kans dat dit
organisme zijn genen aan de volgende generatie kan doorgeven.
- Eigenschappen die de kans op het overleven van een organisme vergroten, vergroten ook de
kans op voortplanting voor het organisme.
Seksuele selectie
= selectie die plaats vindt op grond van eigenschappen die de kans op voortplanten bevorderen.
- Sommige eigenschappen verminderen de overlevingskans, maar bevorderen de
voortplantingskans.
- Door concurrentie ontstaan verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes.
Balts
= gedrag dat bij veel diersoorten vooraf gaat aan de voortplanting.
- Aantal vaste handelingen die elkaar opvolgen.
- Bij mensen niet.
Seksueel gedrag
= al het gedrag dat met de seksualiteit van mensen te maken heeft.
- Ongewenst gedrag: seksueel gedrag van iemand gericht op een ander die dat niet wilt.
4.3.2
Mutaties
= verandering in het DNA van een organisme, gebeurt tijdens de replicatie.
Bij ongeslachtelijke voortplanting wordt dit direct doorgegeven. Bij geslachtelijke voortplanting niet
altijd.
Ongeslachtelijke voortplanting
Krijgt ieder organisme 2 nakomelingen, verdubbelt de populatie.
- Prokaryoten + protisten: delen
- Aardbeien: uitlopers vormen
- Poliepen: knopvorming
Amper variatie à grotere kans op het verspreiden van een ziekte en het ontstaan van concurrentie.
Geslachtelijke voortplanting
Krijgt ieder organisme 2 nakomelingen, dan blijft de populatie gelijk.
, Recombinatie = het ontstaan van nieuwe combinaties van allelen/genen à variatie à grotere
overlevingskans.
Bevruchting
Voor bevruchting: enkel chromosoom
Tijdens bevruchting: chromosomen verdubbeling
Cel na bevruchting: bevatten dubbele chromosomen
Voortplantingscellen/geslachtscellen/gameten = eicellen en zaadcellen
Ongeslachtelijke voortplanting Geslachtelijke voortplanting
– Er is slechts é én individu nodig (er hoeft niet
gezocht te worden naar een ander individu). – Er vindt recombinatie van erfelijke eigenschap- pen
– Er is geen bevruchting nodig. plaats waardoor er variatie ontstaat bij de
– De nakomelingen hebben dezelfde erfelijke nakomelingen.
Voordelen
eigenschappen als de ouder. – Er is een grotere kans op nakomelingen die in een
– Het kost minder energie (er zijn geen mannen andere omgeving kunnen overleven.
nodig). – Een ziekte treft niet alle nakomelingen.
– Er zijn geen aparte geslachtscellen nodig.
– De helft van de populatie krijgt geen nakomelin-
– Er is geen of weinig variatie onder de nakome-
gen.
lingen, waardoor bijvoorbeeld een ziekte veel
– Twee individuen moeten elkaar ontmoeten en
Nadelen nakomelingen treft.
bereid zijn tot paring.
– De nakomelingen stellen dezelfde eisen aan hun
– Voor de voortplanting zijn speciale cellen nodig:
omgeving, waardoor veel concurrentie ontstaat.
voortplantingscellen.
4.3.3
Celfusie
= versmelting van 2 cellen.
Reductie van het aantal chromosomen vindt plaats tijdens de productie van geslachtscellen.
Meiose
= combinatie van opeenvolgende kerndelingen: diploïde kern à 2 haploïde kernen. Meiose bevat
meiose I en meiose II
Haploïd (n)= cel met een enkel stel chromosomen per kern.
Diploïd (2n) = twee chromosomensets per kern (paren).
Zygote = bevruchte eicel, 2 volledige sets met chromosomen.
Zaadcel (spermacel)
- Ontstaan in de testes/teelballen: aan de binnenkant van de buisjes liggen delende cellen à
zaadcelmoedercellen à zaadcellen; = spermatogenese.
- Opgeslagen in de bijballen.
- Bevatten mitochondriën.
Zaadlozing: zaadcellen gaan via de zaadleider vanaf de bijballen naar de urinebuis. De zandblaasjes
en de prostaat voegen vocht toe à sperma (basisch à langer in leven).
Eicellen (oöcyt)
- Ontstaan in de ovaria; = oögenese.
- Cel met blaasje = follikel.
- Eerst diploïd.
Hypofyse geeft FSH af à follikel groeit en neemt vocht op à eicel deelt in 2 ongelijke haploïde cellen
(1 amper cytoplasma = poollichaampje, 1 grote eicel), follikel is groot à door LH barst de follikel
open = ovulatie à eicel in trechtervormig uiteinde van de eileider à eicel naar baarmoeder door
trilharen en spieren; = meiose II + secundaire eicel à zaadcel treedt binnen: meiose II klaar +
ontstaan poollichaam + cytoplasma in bevruchte eicel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HeleneHoeve. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48756 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen