Zeer uitgebreide samenvatting waarin ALLES van de hoorcolleges is samengevat. Inclusief voorbeelden en plaatjes! Door deze samenvatting te leren en de zelfstudies/werkcolleges te maken heb ik een 8 gehaald!
Hoorcollege 1: DNA als drager van erfelijk materiaal
De structuur van DNA
- Ontdekt door Watson en Crick
- DNA is een polymeer bestaande uit nucleotiden
- De nucleotiden zijn verbonden via fosfodiester bindingen
- De streng is zo georiënteerd dat de buitenkant bestaat uit de fosfaten en suikers
- Nucleotiden bestaan uit 3 onderdelen
- Een base die kan verschillen
- Een suiker (deoxyribose)
- Deze heeft op de 2’ een -H groep
- RNA heeft op de 2’ een -OH groep (ribose)
- Een fosfaat
- De nucleotiden hebben 3 bindingssites
- De suiker- en fosfaatgroep vormen een covalente binding (3’ en 5’)
- De base vormt een niet-covalente binding
Baseparing van de verschillende nucleotiden
- De basen zijn als volgt in te delen:
- Purines → Adenine en Guanine: dubbele ringen
- Pyrmidines → Thymine en Cytosine: enkele ringen
- De baseparing gaat als volgt:
- Thymine + Adenine: ze hebben beide 2 bindingsplaatsen
- Guanine + Cytosine: ze hebben beide 3 bindingsplaatsen
- Er vindt alleen baseparing plaats als de DNA-strengen antiparallel lopen
,Oorzaken geschiktheid dubbelstrengs DNA als drager van genetische informatie:
- De informatie in DNA is dubbel opgeslagen
- Dit maakt het herstellen van fouten mogelijken
- Dit maakt het kopiëren makkelijk
- DNA is door de dubbele helix structuur stabiel en kan veel nucleotiden bevatten en dus veel informatie opslaan
- Door de stabiele structuur kan DNA van vele duizenden jaren oud nog gelezen worden
De informatie in DNA
- DNA is een instructie waarmee een organisme zichzelf kan namaken en in stand houden
- DNA bevat informatie over:
- De samenstelling van componenten van een cel
- DNA, RNA en eiwitten
- De volgorde van maken en hoeveelheid van componenten
- Een structurele/ruimtelijke organisatie
- De informatiedichtheid van DNA wordt lager voor hogere dieren
- Een worm heeft bv. evenveel genen als een zoogdier
- Het zoogdier bevat meer baseparen dan de worm
Algemene informatie DNA
- Het DNA van zoogdieren heeft ongeveer 3 miljard unieke basenparen
- Dit is ongeveer 1 meter lang
- Dieren hebben 20-50 paar chromosomen
- 300-3000 genen per chromosoom
- 104 – 106 baseparen per gen
DNA aflezen
- De 5’ kant = begin = links
Zonder notatie van 5’ en 3’ wordt dus ervan uitgegaan dat links 5’ is en rechts 3’
- De 3’ kant = eind = rechts
- Vaak wordt maar één van de strengen van dubbelstrengs DNA weergegeven
- Dit is de coding streng
- Voorbeeld: wat zit tegenover 5’-ATCCG-3’ ?
- 3’-TAGGC-5’
Definitie genen
- Een gen bevat de informatie voor de samenstelling en regulering van een eiwit of RNA
- Een gen bestaat uit:
- Coderend gedeelte = de samenstelling van eiwit
-Regulerend gedeelte = de hoeveelheid van een eiwit
Oprollen van DNA-strengen
- De DNA-strengen worden om histonen gerold
- Nucleosoom → 1 histoncomplex + DNA eromheen
- Chromatine → totale DNA keten met histonen
- Door de vouwing vormen de DNA strengen chromosomen
,Hoorcollege 2: DNA replicatie
DNA replicatie
- De replicatie vindt plaats tijdens de S-fase van de celcyclus
- Voor de DNA-replicatie zijn deoxynucleotidentrifosfaten nodig
- dATP, dCTP, dGTP en dTTP
- DNA polymerase is het enzym dat de fosfodiesterbinding maakt
- Hiervoor is energie nodig
- Deze energie zit in de pyrofosfaat van de deoxynucleotidentrifosfaten
- De pyrofosfaat valt af om de binding te maken
- DNA polymerase heeft een primer nodig
- De primer zorgt voor een beginstreng met een vrij 3’ (-OH)
- De primer bestaat uit RNA
- Voor het maken van de primer is het enzym primase nodig
- DNA polymerase zet een nucleotide aan de 3’ kant van de primer
- De nieuwe DNA streng wordt dus gemaakt van 5’ → 3’
- DNA polymerase heeft dus een matrijs / template nodig van 3’ → 5’
- De oorspronkelijke DNA streng dient als matrijs voor de nieuwe streng
- DNA polymerase wordt aan het DNA vastgemaakt door het eiwit sliding clamp
- Dit zorgt ervoor dat DNA polymerase gebonden blijft aan de DNA streng
, - De replicatie begint bij de replicatie origine
- DNA wordt hier uit elkaar getrokken
- Hierdoor vormen zich replicatievorken
- Dit wordt gedaan met behulp van initiator eiwitten en helicase
- Zoogdieren hebben meerdere replicatie originen: ze vloeien uiteindelijk samen
- Bacteriën hebben maar één replicatie origin
- De replicatievork is asymmetrisch met een leading en lagging streng
- Vanaf de replicatie origin loopt maar één streng van 3’ → 5’
- De andere streng loopt van 5’ → 3’
- De single-strand binding eiwitten beschermen de lagging streng voordat de replicatie begint
- Op de lagging streng moeten steeds nieuwe primers en stukjes DNA aangelegd worden
- Hierdoor ontstaan Okazaki fragmenten
- Vanaf de replicatie origin zijn 4 polymerases actief
- Twee bij de rechtervork en twee bij de linkervork
- Het koppelen van de Okazaki fragmenten
- Tussen de fragmenten liggen gaten/nicks
- DNA ligase repareert dit gat tussen de 5’-fosfaat en 3’ uiteinde
- Hiervoor wordt energie uit ATP gebruikt
- Het vervangen van de RNA primers
- Nuclease haalt de RNA primers weg
- DNA polymerase maakt op deze plek DNA
- Op het eind ontstaat een gat: DNA polymerase een 5’ fosfaat groep
- De 5’ bevat geen pyrofosfaat meer en dus geen energie
- DNA ligase zorgt ook hier voor een covalente binding
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dgk2020. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,88. Je zit daarna nergens aan vast.
