College aantekeningen
Alle hoorcolleges aansprakelijkheidsrecht 2020/2021 (JUR-4AANPERS)
Zeer uitgebreide hoorcollege aantekeningen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 105 pagina's
Voorbeeld 4 van de 105 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges AansprakelijkheidsrechtHoorcollege 1 – 4 september 2020
Inleiding
Festivals
Als je als vrouw een drankje staat te drinken, dan moet je op en gegeven moment naar het
toilet. Je loopt daarheen en wat tref je aan bij het toilet? Een lange rij. En bij het
mannentoilet? Geen rij.
Wat is de verklaring hiervoor? Als je lang je plas moet inhouden, dan kan je letsel oplopen.
Want je bacteriën die blijven in je blaas, dan krijg je blaasontsteking wat weer kan leiden tot
nierbekkenontsteking etc.
Denkt iemand dan aan het aansprakelijk stellen van iemand? Hier niet, maar in Amerika wel!
Het is ongeoorloofd dat vrouwen langer voor het toilet moeten wachten.
Lynch v. Freeman
Er is een verschil tussen mannen en vrouwen anatomisch gezien. Vrouwen hebben langer de
tijd nodig om naar de wc te gaan. Statistisch gezien duren 4 keer zo lang als mannen, dus 4
keer zo lang in de rij.
Ook is er een waiting in line-theorie. Dit gebruiken banken ook om te berekenen hoeveel
loketten nodig zijn als je in een stadsdeel loketten willen openen, zodat er geen lange rijen
ontstaan. Wil je mannen en vrouwen gelijke kansen geven op het toilet; dan moeten er 4
vrouwentoiletten komen tegenover 1 mannentoilet. De vrouwen in Amerika hebben hierom
ook echt een grondslag om aansprakelijkheid te claimen.
In deze zaak was een vrouw 1 van de enige vrouwen op de werkvloer. Als ze naar het toilet
moest gaan, dan moest ze naar het mannentoilet. Die was vies en kon niet op slot. Daarom
hield ze het op tot ze thuis was en liep hierdoor blaasontsteking e.d. op. Ze stelde hiervoor
haar werkgever met succes aansprakelijk.
r.o. 52
Gelijkheidsbeginsel! Je geslacht is iets waar je gediscrimineerd voor kunt worden en dit is
dan ook een goede grond voor aansprakelijkheid.
NIK-O-LOK Co v. Carey
Als je als vrouw moet betalen om naar het toilet te gaan op een festival, terwijl mannen
kunnen wildplassen is ook discriminatie! Je moet meer betalen dan de man, want die heeft
de mogelijkheid om wild te plassen!
Potty parity
4 vrouwentoiletten en 1 mannentoilet.
Claimcultuur
,2 factoren:
- Of men een grote claimbereidheid heeft dan elders; dus eerder iemand aansprakelijk
stellen
- En voor grote bedragen
In 1999 heeft het kabinet onderzoek laten doen naar de claimcultuur in Nederland. Er was
wel wat toename in de claimbereidheid en ook voor wat hogere bedragen, maar het mocht
geen naam hebben. We konden toen niet over een claimcultuur spreken. Hedendaags
kunnen we nog steeds niet spreken van een claimcultuur. Dat de claimbedragen nog steeds
niet zo hoog zijn heeft te maken met het smartengeld dat bij ons zo achterblijft. In
Nederland is 1 van de functies van het schadevergoedingsrecht simpelweg schade te
vergoeden. Dus alleen je concreet geleden schade wordt vergoed, dus er komt niks bovenop
qua vergelding voor de dader. In Amerika wel, als ‘punitive damages’. Dit is de reden dat in
Amerika die bedragen zoveel hoger zijn.
Smartengeld is in Amerika gegoten in die punitive damages. In Nederland wordt vaker
geroepen dat het smartengeld wel wat hoger mag. In Nederland wordt smartengeld
berekend door de rechter die doet aan gevalsvergelijking; bedragen blijven dus steken. De
rechter mag wel de ontwikkelingen in het buitenland meenemen en zo worden ook bij ons
de bedragen iets hoger. 1 van de meest kenmerkende vooruitgangen is dat we sinds 1
januari 2019 ook affectieschade kennen.
Ook de claimbereidheid is bij ons iets toegenomen. In principe gaan we in Nederland uit van;
ieder draagt zijn eigen schade. Er is alleen maar reden om iemand anders aansprakelijk te
stellen als daar een grondslag voor is.
Langzamerhand is er wel een nieuw adagium in opkomst; pech moet weg! Iedere keer als er
schade is moet er iemand zijn die ervoor opdraait en vaak is dit de overheid, dus dit is een
toename in de claimbereidheid. Maar de staatsaansprakelijkheid wordt niet vaak
aangenomen.
Terug naar de Amerikaanse claimcultuur - Stella Liebeck
Er is een Stella Award die elk jaar wordt uitgereikt aan de meest belachelijke claim. Deze
mevrouw heeft de eer op haar naam staan. Stella is 79 jaar en kreeg 2,9 miljoen dollar voor
het hete koffiekopje dat ze over haar heen kreeg bij de McDonalds. Ze reed door de McDrive
en bestelde koffie. De koffie was zo heet en kreeg ze de koffie over haar heen met als
resultaat derdegraadsbrandwonden. Haar brandwonden waren dus echt niet gering. Die
koffie was 82 graden en wetenschappelijk stond vast dat je binnen 2 of 3 seconden al die
derdegraadsbrandwonden kan oplopen. Eigenlijk moest de koffie 60 graden zijn, zodat je
meer tijd hebt om de kleren van je lijf te rukken als je zulke grote hoeveelheden hete
vloeistof over je heen morst. McDonalds wist dit, maar liet de koffie bewust op 82 graden
geserveerd worden en er lagen 800 gevallen waarin iets soortgelijks was gebeurd. Stella had
aan 18.000 dollar aan schade; medische kosten, maar ook haar dochter die voor haar moest
zorgen en vorderde dan ook dat bedrag. McDonalds bood echter maar 800 dollar. En in
Amerika is het zo dat als je niet verzekerd bent, dan ben je dus failliet als je letsel oploopt,
dus je zal wel aansprakelijk moeten stellen.
,Van de 2,9 miljoen die uiteindelijk is toegewezen waarvan 160.000 dollar bestond uit de
echte schade en de rest bestond uit punitive damages.
Wat de meeste mensen niet weten is dat het bedrag in hoger beroep is teruggeschroefd
naar 640.000 dollar en dat uiteindelijk Stella met McDonalds om de tafel is gaan zitten om te
schikken over een bedrag. Dit is nog lager uitgevallen, dus uiteindelijk heeft zij niet een heel
hoog bedrag gekregen en is die allerbelachelijkste claim allertijden misschien onterecht aan
haar toegewezen.
Maar McDonalds heeft nog meer problemen gehad met de happy meals. Moeders hadden
een claim ingediend tegen McDonalds. McDonalds zou speeltjes in de happy meals doen om
de kinderen te verleiden, waardoor kinderen vaker ongezond zouden eten. Deze zaak is
echter nooit van de grond gekomen, want de rechter vond dat de moeders zelf de grip
hebben op de kinderen.
McDonalds werd ook aansprakelijk gesteld, omdat mensen te dik werden. Waar moet je aan
denken? Gebrekkige informatie gegeven door McDonalds. Zij hadden bijvoorbeeld kunnen
zeggen dat fast food je dik maakt en kan leiden tot gezondheidsproblemen. Maar, is dat niet
gewoon een feit van algemene bekendheid? Hier valt over te debatteren, maar je kan dit wel
stellen. Wat zijn nog meer problemen voor de claim? Het causale verband, mensen
bezoeken meerdere fastfoodrestaurants. Oplossing in het Nederlands recht (DES-dochters,
art. 6:99 BW), maar ook een csqn-verband; stofwisselingsziekte? Oplossing in het
Nederlands recht (NEvalid); proportionaliteitsaansprakelijkheid of eigen schuld.
Onrechtmatigheid – art. 6:162 lid 2 BW
- Betreft het gedrag
- Objectief te beoordelen
- Inbreuk op een recht
o absolute zakelijke rechten
o persoonlijkheidsrechten; recht op vrijheid, privacy, leven
- Doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht
o alle geschreven normen die van onze formele wetgever komen, maar ook van de
Europese wetgevers
- Doen of nalaten in strijd met hetgeen in het maatschappelijk verkeer betaamt
o ongeschreven normen; zorgvuldigheidsnormen
o kan door de rechter erbij worden geformuleerd
o gevaarzetting; voorkomen van materiële schade en letselschade (HR Kelderluik)
o normen die zien op het voorkomen van immateriële schade
o normen die zien op het voorkomen van zuivere vermogensschade; schenden
kartelverbod, bancaire zorgplicht
Als een situatie in 1 van de categorieën valt dan is er een grond voor onrechtmatigheid,
althans dit is de heersende leer. Deze hangen wij in Nijmegen (Radboud Universiteit) aan.
Maar er is nog een andere leer die door anderen worden aangehangen; de leer Smits. Die
leer houdt in dat ongeacht of je een feitencomplex kunt onderbrengen bij de eerste twee
categorieën, je altijd toch moet toetsen aan de laatste categorie (maatschappelijke
zorgvuldigheid) moet toetsen.
, Opvattingen over onrechtmatigheid
1. Gedraging is zelf een inbreuk: onrechtmatigheid gegeven (behoudens
rechtvaardigingsgrond)
Gedraging is zelf geen inbreuk maar leidt tot letsel of zaakschade: toetsen aan
ongeschreven zorgvuldigheidsnormen
Voorbeeld inbreuk op een recht
Heersende leer: voldoende voor onrechtmatigheid. Maar soms is het lastig om te
bepalen of er een inbreuk op een recht is gemaakt; moeilijk causaal verband aan te
tonen, dan moet je ook toetsen aan ongeschreven zorgvuldigheidsnormen.
Als ik iemands huis in brand steek maak ik evident breuk op iemands recht;
eigendomsrecht. Dit is gewoon onrechtmatig volgens de heersende leer en je hoeft
ook niet uit te wijken naar die maatschappelijke zorgvuldigheid. Maar stel nu dat je
niet iemands huis in brand steekt. Je veroorzaakt wel brand, maar dan op een andere
manier. Je bent namelijk een lampion aan het aansteken met een kaarsje die op de
grond valt en brand ontstaat waardoor iemands huis in brand vliegt. Met de
gedraging is niks mis, het maakt op zichzelf geen inbreuk op een recht. Maar een huis
brandt wel af, er is hierdoor zaakschade en misschien zelfs letselschade. In dat geval
moet je volgens de heersende leer wel uitwijken naar de maatschappelijke
zorgvuldigheidsnorm. Dan moet je gaan bepalen of er gevaarzettend is gehandeld en
dit ligt aan de omstandigheden. Als je een lampion aansteekt op een regenachtige
dag en op straat waar weinig in brand kan vliegen, dan handel je waarschijnlijk niet
onzorgvuldig. Maar steek je diezelfde lampion aan op een zwoele zomeravond in een
kurkdroog bos en die lampion valt op de grond en vliegt in brand, dan heb je
waarschijnlijk wel gevaarzettend gehandeld. Dus dezelfde handeling kan in een
verschillende context de ene keer wel en de andere keer niet als gevaarzettend
worden gekenmerkt.
of
HR Discodanser: je maakt een leuke foto van een jongen die lekker aan het dansen is
in de discotheek en hij heeft daar toestemming voor gegeven. Er is niks mis met die
foto, maar vervolgens plaats je die op de achterkant van de gaykrant, waardoor
iedereen denkt dat hij gay is. De jongen vond dit vervelend, maar ook hier was de
gedraging op zichzelf niet onrechtmatig. Ook hier moet er worden gekeken naar de
derde toetsingscategorie; is hier dan maatschappelijk onzorgvuldig gehandeld?
2. Leer Smits: zorgvuldigheidsnorm is het enge criterium.
Gesubjectiveerde onrechtmatigheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtenstudentje97. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79202 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen