Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis H3, De Eerste Wereldoorlog, Paragraaf 1 + 2
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting over paragraaf 1 en 2 van Hoofdstuk 3, De Eerste Wereldoorlog
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis, samenvatting paragraaf 1 + 2Hoofdstuk 3, De Eerste Wereldoorlog
Paragraaf 1, Je eigen volk en je eigen land
In de negentiende eeuw ontstonden in Duitsland nationale bewegingen, die voor het eigen
volk naar een eigen land met een eigen regering streefden. De Duitse nationalisten wilden
alle gebieden met Duitssprekende inwoners verenigen in een democratisch bestuurd rijk.
Uit angst voor machtsverlies blokkeerden de Duitse vorsten dat streven. Volgens de
kanselier van Pruisen, Otto von Bismarck, kon vereniging van Duitse vorsten alleen maar
lukken door wapengeweld.
Pruisen versloeg Denemarken en het Oostenrijkse leger en verkreeg daardoor Sleeswijk en
Holstein. Enthousiast over deze aanpak sloten andere Duitse staatjes zich bij Pruisen aan.
Uit angst dat de Duitse eenwording een gevaarlijke buurman zou opleveren, verklaarde
Frankrijk in 1870 de Pruisen de oorlog. In 1870 maakte de Pruisen korte metten met het
Franse leger in Sedan.
De Pruisen trokken door en omsingelden en beschoten Parijs met langeafstandskanonnen.
Op 18 januari 1871 riepen de Duitse vorsten de Pruisische koning uit tot keizer Wilhelm I
van Duitsland.
Frankrijk verloor Elzas-Lotharingen, de barrière tussen Frankrijk en Duitsland, met kolen- en
ijzerertsmijnen, en moest vijf miljard franc betalen.
Door de overwinning vonden de Duitsers zichzelf het beste volk op aarde. Van het Franse
geld liet de nieuwe Duitse keizer spoorwegen, kanalen en wegen aanleggen. Het tweede
keizerrijk in de Duitse geschiedenis moest een modern wereldrijk worden.
Het stak de Duitse keizer dat Frankrijk en Engeland al zoveel koloniën hadden.
Voor handelsmaatschappijen als de VOC en WIC waren handelsfactorijen aan de kust
voldoende geweest, maar voor toegang tot grondstoffen en afzetmarkten voor de industrie
moesten de Europese landen nu ook het binnenland van de koloniën veroveren. Dat lukte.
Duitsland mengde zich volop in de race om het moderne imperialisme.
De Fransen waren bezorgd over de Duitse plannen, omdat hun industrie achterbleef en de
groei van hun bevolking stond stil, in tegenstelling tot die van Duitsland.
Wilhelm II stimuleerde de wapenindustrie, zo bouwde hij een flink oorlogsvloot om koloniën
te veroveren en de sterke Britse marine te verslaan. De Engelsen produceerden als
antwoord hierop hun eerste moderne slagschip; dreadnought (durfal)
Nationale beweging konden staten vormen, maar ook afbreken, zoals die waarin
verschillende volken met een eigen taal en cultuur onder één vorst leefden:
veelvolkerenstaten.
, In Oostenrijk-Hongarije spraken Oostenrijkers, Hongaren, Tsjechen en Slowaken hun
moedertaal. In 1866 gunde Oostenrijk-Hongarije de Hongaren onder druk van de nationale
beweging zelfbestuur. Wel bleven de Hongaren de Habsburgse keizer houden, vandaar dat
het ook wel de Dubbelmonarchie werd genoemd.
De Dubbelmonarchie verloor eerst gebieden aan de Pruisen. In 1871 kreeg net pas één
geworden Italië de provincies Venetië en Lombardije. In 1908 probeerde de keizer deze
gebiedsverliezen te compenseren op de Balkan en bezette hij het Turkse Bosnië-
Herzegovina. Hiermee haalde het katholieke Oostenrijk-Hongarije twee nieuwe problemen
binnen:
De Bosniërs waren moslims die niks voelden voor het katholieke beleid van de
keizer.
De Servische bevolkingsgroep in Bosnië: deze mensen wilden bij hun taalbroeders in
buurland Servië horen.
In Istanboel zetelde de sultan van het Osmaanse of Turkse rijk. Hij regeerde over Klein-Azië,
grote delen van de Arabische wereld en de Balkan: Zuid-Europa. De Turken hadden bij hun
veroveringen de islam overgenomen van de Arabieren. Het uitgestrekte rijk telde vele
bevolkingsgroepen met een eigen taal cultuur of godsdienst. In de 19e eeuw verzwakt het
Osmaanse rijk echter en nationale bewegingen zorgden ook hier dat het rijk uiteen veel. In
1830 maakten de Grieken zich los, in 1878 De Serviërs en de Roemenen en in 1908 de
Bulgaren.
Ook het Russische keizerrijk was een veel volkeren staat. Vanuit het middeleeuwse vorsten
dom Kiev was Rusland uitgegroeid tot een gigantisch rijk. Daarbij nam het andere volkeren
met hun eigen taal en cultuur op.
De Russen hadden als een christelijke natie weinig op met de islamitische Turken. Verder
was de Balkan voor Rusland een strategisch belangrijk gebied. De enige Russische havens
die 's winters niet bevroren, lagen aan de Zwarte Zee, zoals Sebastopol. De Russische marine
kon de wereldzeeën alleen bereiken tussen de Turkse kanonnen door. Tenslotte steunen de
Russen de Bosniërs, Slovenen en Serven op de Balkan, die net als zij tot de Slavische taal
familie behoren.
De Russische problemen met Turkije en de Franse angst voor Duitsland leidden tot
bondgenootschap tussen Rusland en Frankrijk. Daarmee sloten ze hun Duitse buurland aan
twee kanten in. Eerst deden de Engelsen niet mee, los van Europa oriënteren zij zich liever
op de beheersing van wereldzeeën en een koloniaal rijk. Maar later kozen ze de kant van
Frankrijk en Rusland en ontstond de Triple Entente.
Duitsland vond bondgenoten in Oostenrijk-Hongarije en Italië; samen vormden de drie
landen de Dreibund of Triple Alliantie. Nog Italië, nog Oostenrijk-Hongarije was echter
militair sterk. Bovendien waren die twee geen vrienden van elkaar, te meer daar Italië nog
meer gebied van Oostenrijk opeiste. Duitsland wist dus dat het in een oorlog de grootste
last zou dragen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottevaneldik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen