Probleem 1: Just (b)eat it! (Eetstoornissen)
Literatuur:
Verhulst et al. (2014) Kinder en Jeugdpsychiatrie Psychopathologie. Hoofdstuk XIV
(331-362)
Prins et al. (2014) Hoofdstuk 20 Eetstoornissen. Handboek klinische
ontwikkelingspsychologie.
Oskam et al. (2013). Nederlands Leerboek Jeugdgezondheidszorg.
Cnattingius, Sven, Hultman, Christina M., Dahl, Margareta, Sparén, Pär. (1999). Very
Preterm Birth, Birth Trauma, and the Risk of Anorexia Nervosa Among Girls
Enten, R. S., & Golan, M. (2009). Parenting styles and eating disorder pathology
Lock, Le Crange, Agras, Moye, Bryson & Booil. (2010). Randomized Clinical Trial
Comparing Family-Based Treatment With Adolescent-Focused Individual Therapy
for Adolescents With Anorexia Nervosa.
Fosco & Grych (2012) Capturing the Family context of emotion regulation.
Braden, A., Peterson, Rydell, Zucker & Boutelle (2014). Associations between child
emotional eating and general parenting style, feeding practices and parent
psychopathology
Morris, Silk, Steinberg, Myers & Robinson (2007). The role of the Family Context in
the Development of emotion regulation
DeHart, Pelham & Tennen. (2006). What lies beneath: Parenting style and implicit
self-esteem.
Van Elburg (2008). Onbegrensde lichtheid; neurobiologie en anorexia nervosa.
Micali et al. (2015). Size at birth and preterm birth in women with lifetime eating
disorders: a prospective population based study.
Psychopathologie Elburg, Verhulst, Prins
Omgevingsfactoren:
Vroeggeboorte Cnattingius, Micalli
Opvoedstijlen Enten, DeHart
Emotioneel eten Braden
Familie context en emotie regulatie Fosco, Morris
Middelengebruik Oskam
Behandeling Verhulst, Prins, Elburg & Lock
1. Met welke psychopathologie hebben we te maken?
Verhulst et al., 2014
1
,We spreken van een eetstoornis als verstoord eetgedrag samen gaat met een vorm van een
verstoord lichaamsbeeld. Daarbij is vaak sprake van gewichtsafname, een groeistop of
nutritionele tekorten.
Diagnostische kenmerken anorexia
Verhulst et al., 2014
Er zijn vaak 2 groepen klachten 1 past bij de eetstoornis en 1 is het gevolg van
ondergewicht/snel gewichtsverlies. Onderscheid is moeilijk maar wel belangrijk bij therapie
om op die manier terug te werken naar een normaal gewicht.
Groep 1 symptomen door anorectische eetstoornis: angst, verminderd, eten/drinken,
verandering eetgedrag, gewichtsafname, hoofd vol eetgedachten, controle verlies, verstoorde
terugkoppeling, bewegingsonrust, vergelijkend denken, menstruatie verdwijnt.
Groep 2 symptomen van fors gewichtsverlies: somberheid, concentratieproblemen,
vergeetachtig, sneller geïrriteerd, slaapproblemen, energiebehoud, pijn bij liggen/zitten,
groeistop, hoe lager het gewicht hoe hardnekkiger de eetstoornis.
Omdat het lichaam weinig energie binnen krijgt schakelt het automatisch over op een lager
metabolisme. Dat uit zich door een lagere bloeddruk, pols, kou. En er kunnen
cardiovasculaire problemen ontstaan, het hormoonsysteem kan ontregeld raken, erosie bij het
tandglazuur door overgeven, vertraagde maaglediging, neurologische problemen en
huidproblemen. Anorexia is een psychiatrische ziekte met een grote somatische
component.
Als het ondergewicht meerdere jaren duurt kan het leiden tot onomkeerbare veranderingen,
de ziekte wordt chronisch. Er ontstaat verandering in de organisatie van de hersenen, reductie
van het hersenvolume en minder functie van zelfregulerende systemen.
DSM-5 Criteria
1. Weigering gezond lichaamsgewicht te handhaven
2. Intense angst op toename gewicht
3. Stoornis in de manier waarop iemand zijn lichaamsgewicht of vorm beleeft
4. Bij vrouwen afwezigheid van minstens drie achtereenvolgende menstruaties
2 Subtypen:
1. Beperkende type dit type vermagert door weinig eten en veel te bewegen dus
niet braken of laxeermiddelen gebruiken
2. Het eetbuien-purgerende type dit type beperkt ook voedselinname maar heeft
soms eetbuien en geeft daarna over. Overgeven staat voor zuivering of reiniging van
het lichaam. En daaronder vallen alle gedragingen die erop gericht zijn voedsel zo
snel mogelijk uit het lichaam te verwijderen.
Prins et al., (2014)
2
, Anorexia Nervosa is een stoornis die bij ongeveer een half procent van de meisjes en jonge
vrouwen voorkomt. Extreme vermagering omdat ze weinig eten is een van de kenmerken. De
adolescentie is een risicoperiode en eetproblemen zijn niet altijd zichtbaar.
Abnormale eetgewoonten ontstaan vaak al op jonge leeftijd. Het is moeilijk om informatie
over de precieze gegevens van de prevalentie van eetstoornissen de verzamelen. Patiënten
zeggen dit vaak niet snel en onderzoek vereist eenduidige hantering van criteria
Secundaire kenmerken
Verhulst et al., 2014
Mensen met anorexia hebben in hun latere leven meer kans op andere psychische stoornissen
vooral angst en/of depressieve stoornissen. Daarnaast komt ook een dwangstoornis en
autisme vaker voor:
Autisme jeugdige met een eetstoornis hadden geen hogere prevalentie met autisme,
wel vaker stereotiep en repetitief gedrag geobserveerd ten opzichte van de controle
groep.
Prins et al., 2014
Angst en depressie naast de specifieke kenmerken voor elke stoornissen zijn patiënten
vaak angstig en depressief. Ongeveer de helft van de patiënten lijdt naast hun eetstoornis aan
een bijkomende depressie en/of angststoornis. Dit kan de prognose natuurlijk op een
negatieve manier beïnvloeden. Ze zijn secundair aan de eetstoornis, vaak verdwijnen ze weer
als de controle over het eten toeneemt.
Borderline dit komt vermoedelijk ook vaker voor bij mensen met een eetstoornis. Maar
dit onderzoeken is lastig want veel kenmerken van borderline en eetstoornissen overlappen
elkaar. Ook de vaak jonge leeftijd en niet uitontwikkelde persoonlijkheid maken het moeilijk
om eventuele persoonlijkheidsproblematiek te beoordelen.
Verloop en prognose
3
