Thema 12 CVA
• Kennistoets = FYS22MCN01
• PA 12 = FYS22FH401 of FYS2PACV01
Contents
Week 12.1 Inleiding CVA ..................................................................................................................................... 4
Globale anatomie en pathologie van de hersenen ......................................................................................... 4
College: CVA Achtergrond en beeldvorming ................................................................................................... 6
KNGF-richtlijn Beroerte (2017). ....................................................................................................................... 9
Burgt, M. van der, et al (2017). Fysiologie, leerboek voor paramedische opleidingen (8e druk). ................ 11
H6.2 Structuur en functies van het zenuwstelsel ...................................................................................... 11
H10.5.2: Hersencirculatie .......................................................................................................................... 14
Cambier, D. et al (2017) Geriatrie in de fysiotherapie en kinesitherapie. .................................................... 15
H10 : CVA ................................................................................................................................................... 15
Cranenburgh, Ben van et al (2016) Van contractie naar actie (2e herziene druk) ........................................ 26
P2.3 Het drieledige brein ........................................................................................................................... 26
Kuks & Snoek (2017) Klinische Neurologie. ................................................................................................... 28
Paragraaf 17.1 t/m 17.3............................................................................................................................. 28
Paragraaf 17.5.1, 17.5.2 en 17.5.6 ............................................................................................................ 30
Opdrachten 3A, 4A en 5 (klinimetrie/ prognose) .......................................................................................... 32
Leerpraktijk week 1 ....................................................................................................................................... 34
Vaardigheden ................................................................................................................................................ 36
Shoulder Abduction & Finger Extension (SAFE) ........................................................................................ 36
Motricity Index (MI)................................................................................................................................... 37
Erasmus modified Nottingham Sensory Assessment (EmNSA) ................................................................. 37
Barthel index ............................................................................................................................................. 38
Trunk Control Test (TCT) ............................................................................................................................ 38
Berg Balance Scale ..................................................................................................................................... 38
Functional Ambulation Categories ............................................................................................................ 39
Frenchay Arm Test (FAC) ........................................................................................................................... 40
Opdracht 9 ..................................................................................................................................................... 40
Week 12.2 Herstelprocessen in het brein na CVA............................................................................................. 43
Opdracht 1, 2 en 3 ......................................................................................................................................... 45
Leerpraktijk .................................................................................................................................................... 47
College : Inzicht in herstel na een CVA .......................................................................................................... 50
Opdachten 4, 5 en 6 ...................................................................................................................................... 56
Cranenburgh, Ben van et al (2016) Van contractie naar actie (2e herziene druk) ........................................ 58
1
, Paragraaf 5.5: Herstel na hersenbeschadiging .......................................................................................... 59
Paragraaf 8.1: Impliciteit of expliciet leren ............................................................................................... 62
Paragraaf 8.2: Interne of externe focus van aandacht .............................................................................. 63
Paragraaf 7.11: De leersituatie .................................................................................................................. 64
Cranenburgh, B. van (2008) - Neurorevalidatie In De Eerste Lijn (Deel 2) .................................................... 65
Burgt, M. van der, et al (2017), Fysiologie, leerboek voor paramedische opleidingen (8e druk). ................ 75
7.7.3: Paleoniveau ..................................................................................................................................... 75
7.7.4: Neoniveau........................................................................................................................................ 78
Kader 7.6: Spasticiteit ................................................................................................................................ 80
Opdracht 7 ..................................................................................................................................................... 82
EBP opdracht ................................................................................................................................................. 82
Week 12.3 Neuropsychologische functiestoornissen (NPFS) na CVA ............................................................... 84
Niet zichtbare gevolgen van een CVA ........................................................................................................... 84
Kuks & Snoek (2017). – Klinische Neurologie ................................................................................................ 84
Paragraaf 8.3: Apraxie ............................................................................................................................... 84
Paragraaf 8.4: Agnosie en neglect ............................................................................................................. 85
Paragraaf 8.7: Geheugen ........................................................................................................................... 86
Paragraaf 8.10: Moeilijk grijpbare klachten .............................................................................................. 87
Cranenburgh, B. van (2008) - Neurorevalidatie In De Eerste Lijn (Deel 1) .................................................... 89
Opdracht 1, 2, 3 en 6 ..................................................................................................................................... 97
College: Cognitieve stoornissen na CVA ...................................................................................................... 101
Leerpraktijk .................................................................................................................................................. 108
Opdracht 4 en 5 (diagnostisch en therapeutisch proces) .......................................................................... 109
Kennisclip ‘veranderd gangpatroon na CVA ............................................................................................ 111
Innovatiecentrum Revalidatie Technologie................................................................................................. 113
Apraxie na een beroerte of hersenletsel ..................................................................................................... 118
Week 12.4 Ketenzorg en Best Practice............................................................................................................ 120
College: CVA ketenzorg & best practice ...................................................................................................... 120
Kuks & Snoek (2017) Klinische Neurologie. ................................................................................................. 130
Paragraaf 8.2: Afasie................................................................................................................................ 130
Dupont, J. (2014) De beroepshouding van fysiotherapeuten ..................................................................... 132
Paragraaf 1.1: Beroepshouding en professionaliteit ............................................................................... 132
Paragraaf 1.2: Leren van ervaren fysiotherapeuten ............................................................................... 133
Paragraaf 5.1: Het idealisme van stagiaires: passie voor het vak ........................................................... 135
Paragraaf 5.4: Omgaan met feedback ..................................................................................................... 138
Paragraaf 5.6: Houd rekening met je stagebegeleider............................................................................ 140
2
, Vormen van afasie ....................................................................................................................................... 141
Opdracht 1, 2, 3 en 4 ................................................................................................................................... 142
Leerpraktijk .................................................................................................................................................. 145
Opdracht 5, 6, 7 en 8 ................................................................................................................................... 146
Literatuurlijst ................................................................................................................................................... 150
3
, Week 12.1 Inleiding CVA
Je loopt stage in een ziekenhuis met stroke-unit. Op de stroke-unit worden mensen opgenomen die CVA
hebben gehad en als gevolg daarvan zijn opgenomen in het ziekenhuis. Dit wordt ook wel de acute fase
genoemd. De opnameduur op de stroke-unit is gewoonlijk maximaal 48 uur, daarna volgt overplaatsing naar
de afdeling neurologie (tenzij er een heel instabiele situatie is en de patiënt aan de monitor moet blijven
liggen). De meeste CVA-patiënten zijn minder dan een week opgenomen in het ziekenhuis.
Tijdens het verblijf op de stroke-unit wordt het functioneren van de patiënt in kaart gebracht en wordt
gestart met (een deel van) de therapie. Elke dag wordt begonnen met een multidisciplinair stroke overleg
waarbij verpleegkunde, logopedie, ergotherapie en fysiotherapie aanwezig zijn. Gezamenlijk beoordelen zij
het (dis)functioneren van de patiënt en wordt besproken of een patiënt naar huis kan (al dan niet met hulp),
of gaat revalideren in een revalidatiecentrum of een instelling voor Geriatrische Revalidatie Zorg (GRZ).
Ook wordt hier het behandelplan afgestemd en gecoördineerd. Bijvoorbeeld: bij een laag belastbare patiënt
wordt er afgestemd wie wanneer naar hem of haar toegaat in verband met spreiding van activiteit op de
dag; het verbeteren van de zitbalans wordt gecombineerd met de transfer door de verpleging; iemand wordt
eerst goed rechtop in de rolstoel geholpen, voordat de logopedist komt om de slikfunctie te beoordelen. Op
deze manier krijgt de patiënt optimale hulp.
Samen met je stagebegeleider ontmoet je de heer De Raad (71). Hij heeft gisteren een CVA in de linker
hemisfeer gehad en is opgenomen op de stroke unit. Omdat je al vier weken op deze afdeling stageloopt,
besluiten je stagebegeleider en jij dat je de begeleiding en behandeling van meneer De Raad tijdens het
verblijf op de stroke unit zelfstandig uit zal voeren, waarbij je stagebegeleider uiteraard wel bereikbaar is en
op afstand met je meedenkt.
Voordat je aan deze uitdagende taak begint, zet je op een rijtje wat je allemaal moet doen in deze vroege
revalidatiefase om een uitspraak te kunnen doen over zijn functioneren en de ontslagbestemming. En, niet
te vergeten, om de therapie te kunnen starten.
• Je zal in ieder geval gebruik maken van de KNGF-richtlijn beroerte om met behulp van de
aanbevolen meetinstrumenten een (voorlopige) prognose te maken.
• Daarnaast zal je de actuele beperkingen in activiteiten en participatieproblemen in kaart brengen
door middel van anamnese, klinimetrie, observatie en aanvullend onderzoek.
• Dit mondt uit in de jou inmiddels bekende fysiotherapeutische diagnose.
• Op basis van deze diagnose stel je een behandelplan op; vervolgens voer je dit uit.
Globale anatomie en pathologie van de hersenen
De hersenen zijn onderdeel van het centraal zenuwstelsel. Op de verschillende plekken in ons brein worden
verschillende acties uitgevoerd. Onder de hersenen vallen;
• De grote hersenen (cerebrum)
o Het cerebrum het twee hersenhelften; de linker hemisfeer en de rechter hemisfeer. Deze
zijn met elkaar verbonden via het corpus callosum. De linker hemisfeer stuurt de rechter
hemisfeer aan een ook andersom.
• De kleine hersenen (cerebellum) → coördinatie, houding en evenwicht.
• De hersenstam → basale lichaamsfuncties, zoals ademhaling, hartslag en reflexen (hoesten, slikken
en braken)
De grote hersenen kunnen ingedeeld worden in 4 hersenkwabben;
• De frontaal kwab (gebied van broca)
o Motorische gebieden → beweging en spraak
4
