Verdiepend privaatrecht
Inhoudsopgave
Week 1: Het perspectief: contextualisme....................................................................................................... 2
Week 2: Het begrip privaatrecht.................................................................................................................... 5
Week 3: De historische context...................................................................................................................... 7
Week 4: Het privaatrecht als taalspel........................................................................................................... 10
Week 5: De waarden van het privaatrecht en de ambacht van de civilist......................................................12
Week 6: Urgenda & public interest litigation................................................................................................14
Week 7: De methode van het privaatrecht................................................................................................... 16
Week 8: De discipline van het privaatrecht................................................................................................... 20
Week 9: De professie van de jurist............................................................................................................... 23
Oefententamen........................................................................................................................................... 25
,Week 1: Het perspectief: contextualisme
Groningen
Vanaf 2012: aardbevingen schade
Civiele procedures tegen de NAM
2015: centrum voor veilig wonen (CVW)
2017 Rb: recht om immateriële schadevergoeding
2019 HR: deelarrest smartengeld (EBI-zaak)
2019 HR: prejudiciële vragen over immateriële schadevergoeding
Tijdelijke commissie mijnbouwschade Groningen (TCMG)
Afhandeling schadeclaims, aanloop naar op te richten:
Instituut mijnbouwschade Groningen (IMG) (per 2020)
Afhandeling schadeclaims via bestuursrecht
Raar, hybride procedures bestuursrecht/civielrecht
Civiel aansprakelijkheidsrecht in handen van de bestuursrechter
Commissie immateriële schade Groningen
Smartengeld
Art. 6:95 BW vermogensschade + “ander nadeel” (=immateriële
schadevergoeding)
Art. 6:106 lid 2 BW immateriële schade wordt naar billijkheid vergoed in geval van
lichamelijk letsel, aantasting van de eer en goede naam of “op andere wijze in
persoon aangetast”
“Andere wijze”
o Geestelijk letsel: psychiatrisch erkend ziektebeeld naar objectieve maatstaven
o Inbreuk op fundamentele rechten, bijvoorbeeld inbreuk zelfbeschikkingsrecht
(Baby Kelly-arrest), recht op integriteit en veiligheid woning (Oudejaarsrellen-
arrest)
Smartengeld Groningen
Rb 2015: vordering smartengeld van de NAM
Overweging Rb: aardbeving woning voldoende ernstige inbreuk op fundamenteel
persoonlijkheidsrecht (angst, onveiligheid, onzekerheid, verdriet, zorgen, stress)
Voldoende voor schadevergoeding is afhankelijk van alle omstandigheden van het
geval, zoals frequentie en zwaarte aardbevingen, periode, schade woning en
afhandeling en gezondheidsklachten
Toen: HR
Eiser jaar te lang in EBI vastgezeten, vordert €35 per dag smartengeld (aanvullend)
Afgewezen door Rb en Hof, HR verwerpt beroep
HR: voor aantasting in de persoon op andere wijze is schending van fundamenteel
recht niet genoeg, maar soms liggen de nadelige gevolgen zo voor de hand dat die
aantasting kan worden aangenomen in deze zaak niet het geval
Annotatie arrest door Lindenbergh: spectrum tussen gevallen waarin normschending
op zichzelf genoeg is om smartengeld te rechtvaardigen en gevallen waarin het mede
bepaald wordt door de ernst van de gevolgen van de normschending
2 categorieën binnen aantasting van de persoon:
, o Gevallen waarin normschending genoeg is: seksueel misbruik, discriminatie,
ontvoering
o Gevallen waarin ernst van de gevolgen meebepaalt: chroom 6, angstschade
HR 19-07-2019: prejudiciële vragen aardbevingsschade Groningen
Leidt mijnbouwschade tot ‘andere aantasting in de persoon’?
Ja, in geval van geestelijk letsel sowieso
In geval van op andere wijze: afhankelijk van het individuele geval, niet forfaitair
(geen standaard bedragen), maar nadelige gevolgen kunnen zo voor de hand liggen
dat aantasting kan worden aangenomen en dat dit ten minste een bepaald bedrag
beloopt
Enerzijds: hoogst individuele uitkering, geen standaard bedrag
Maar anderzijds: wel soort minimum/drempel
Is de immateriële schadevergoeding de hoogst individuele uitkering die iedere burger
met schade in Groningen zelf te gelden moet maken? Dat kan, maar lange
wachtrijen, nieuwe procedurestress
Maar 1 standaard bedrag (forfaitair): enkele bewoning in het gebied en impact
statement is niet genoeg
Wat is wijsheid? Hoe integreren?
Zaak: Mothers of Srebrenica (HR 19-07-2919)
Alles hangt af van de omstandigheden van het geval
“Pros ton kairon” = “naar de omstandigheden ‘eisen’
William Twining (law in context): the camel in the zoo context
Context is van belang, is bepalend
Context is verdubbeld, altijd beslissen over feiten die zich toen hebben voorgedaan, dus
eigenlijk altijd andere context (toen-nu)
Eeuwige omstandigheden van het geval
HR HBU/Saladin
Verkeerd beleggingsadvies aansprakelijkheid uitgesloten door HBU
HR: beroep op exoneratiebeding afhankelijk van de omstandigheden van het geval
(met name zwaarte schuld, aard en inhoud overeenkomst, maatschappelijke positie
en verhouding partijen, totstandkoming beding en door wie en mate waarin
wederpartij daarvan op de hoogte was)
HR Haviltex
HR ACAB
Niet zonder meer beledigend
EHRM 22-11-1995 verkrachting binnen huwelijk
Geen onterechte veroordeling want niet in strijd met legaliteitsbeginsel
Ontwikkeling privaatrecht
19de eeuw: tekst van de wet was heilig, elke regel toegepast alsof het hard & fast rule
was, duidelijk was en alleen wat onder de regel viel deze rechtsgevolgen als gevolg
had