Paragraaf 1
1. Voor welke keuze werden auteurs in de WOII gesteld?
Of ze zich ook aan wilden sluiten bij de Nederlandsche Kultuurkamer. De Duitsers voerden dit
namelijk in om alle kunstuitingen aan censuur te kunnen onderwerpen. Sommige
kunstenaars kozen er vrijwillig voor, anderen omdat ze anders geen inkomen meer hadden
en er waren ook mensen die besloten zich niet aan te sluiten bij de Nederlandsche
Kultuurkamer.
2. Wat waren de gevolgen van hun keuze?
De mensen die wel bij de Nederlandsche Kultuurkamer hoorden, mochten na de oorlog een
aantal jaar niet publiceren en de mensen die geen lid waren, liepen het risico een boete van
5000 gulden te krijgen.
3. Wat is typerend voor de naoorlogse literatuur?
Het positieve levensgevoel ontbrak dit keer. In plaats daarvan schreef men ontluisterende
romans met hoofdpersonen zonder geloof en idealen. De schrijvers hadden geen behoefte
aan opgeruimde wederopbouwmentaliteit. Ze lieten zien dat de naoorlogse jeugd juist geen
illusies had.
4. Wat houdt het existentialisme in?
Het existentialisme is een filosofische stroming die nadruk legt op individuele vrijheid,
verantwoordelijkheid en subjectiviteit. Het bestaan is zinloos. De mensen leven in een roes
en letten niet op het verleden of de toekomst. Aan het eind van de roes is er eenzaamheid en
uitputting. Dit komt deels doordat God geen rol meer speelt in het leven van de mens. Daar
voegt Sartre nog aan toe dat de mens zijn eigen leven moet inrichten en hij hoeft geen
verantwoording af te leggen voor de keuzes die hij maakt. Uiteindelijk gebaseerd op
eenzaamheid, angst en onzekerheid.
5. Welke terugkerende motieven zijn er in de existentialistische literatuur terug te vinden?
- Twijfel en scepsis: er is geen vooraf bepaalde zingeving meer en daardoor gaat men
twijfelen aan de hoogste norm = God. Ook leidt het tot scepsis omdat niets zeker is.
- Meer aandacht voor seksualiteit: seksualiteit wordt de tegenhanger van de
eenzaamheid. In de literatuur krijgt het een grotere rol, vaak in de vorm van zelfgerichte,
lichamelijke liefde.
- Crisis van het geweten: Sartre zegt dat de mens niet op vastgestelde normen moet
bouwen, maar op de normen die hij zelf als goed beschouwd. Op het geweten wordt
geen beroep gedaan, de mens is vrij om zelf te kiezen.
6. Waarom is De grote zaal een existentialistische roman?
Het verhaal beschrijft hoe een leven zonder God gevuld is met angst en eenzaamheid. Deze
gevoelens bouwen zich op naarmate het einde van Geertruide vordert.
7. Wat is het magisch-realisme en wat voor betekenis hebben archetypen hierin?
In het magisch-realisme wordt de werkelijkheid verbonden met een onzichtbare wereld die
bovennatuurlijk, psychisch en magisch is. Het leven bestaat uit twee lagen het zichtbare en
het collectief onbewuste. Als er plotseling stereotypes opborrelen uit het onbewuste, noemt
Lampo dat archetypen. In het onbewuste spelen ideeën die omhoogkomen als dromen
archetypen.
8. Waardoor wordt de kloof tussen algemene en christelijke literatuur groter?
Omdat de Tachtigers beweren dat de kunst alleen bestaat om de kunst en dus niet om
iemand te dienen of te eren. Daarnaast wordt er aan God getwijfeld, Zijn bestaan wordt
ontkend en Hij wordt bespot.
9. Welke invloed heeft het existentialisme op de christelijke literatuur?
, Een auteur zoals Nijenhuis laat zijn personages de strijd aangaan met God en hij laat ze
worstelen met de zin van het bestaan. In de christelijke literatuur wordt ook gezocht naar
zingeving.
Paragraaf 2
1. Hoe kun je een globale indeling van literatuur over de Tweede Wereldoorlog maken?
- Dagboeken
- Memoires
- Fictieve teksten
2. Wat is de kern van Hemel en hel van Dachau?
De gereformeerde predikant Overduin is opgepakt omdat hij met een Duitser discussieerde
over een christelijke school. Hij nam in een zondagse preek namelijk stelling tegen de
overname van de leiding van een school door een NSB’er. Overduin werd opgepakt en
verbleef het grootste deel van de tijd in Dachau. Die ervaring heeft hij opgeschreven.
3. Welke rol speelt het geloof in dit boek?
Overduin gelooft in de kracht van het gebed en hij gelooft dat God over alles regeert. Lijden
kan Hij aanwenden om er iets goeds uit voort te laten komen. Geloofsvertrouwen is zelfs in
de moeilijkste situaties mogelijk.
4. Waarover gaat het boek De nacht der Girondijnen?
In het verhaal wordt de situatie van kamp Westerbork beschreven. De hoofdpersoon is
Jacques Suasso, een Jood. Hij is echter antisemitisch en krijgt een baantje dat hem kan
behoeden voor deportatie. Hij heeft hiermee het lot van zijn medejoden in handen. Suasso
bepaalt namelijk wie er op transport gaat naar Auschwitz.
5. Hoe kun je de titel en het motto van dit boek uitleggen?
Motto = ‘homo homini homo’ oftewel: ‘de mens is voor de mens een mens. Het is afgeleid
van de uitspraak: ‘homo homini lupus’, de mens is voor de mens een wolf. De mens heeft
zich in de Tweede Wereldoorlog nog wreder gedragen dan een wild dier.
Titel: verwijst naar de Franse burgeroorlog waar jakobijnen in een oktobernacht 21
girondijnen vermoordden.
6. Welke thematiek staat in De nacht der Girondijnen centraal?
De vraag of je ten koste van een ander voordeel mag behalen.
7. Welke verschillende soorten documenten zijn er te noemen waarin de Tweede Wereldoorlog
een rol speelt?
- Ondergang: de vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom
- Het bittere kruid
- Het Achterhuis
8. Noem de titels van drie andere oorlogsboeken:
- Kinderjaren – Jona Oberski
- Nacht und Nebel – Floris Bakels
- Danseres zonder benen – Clara Asscher-Pinkhof
Paragraaf 3
1. Wat is het idee achter het boek Siegfried?
Harry Mulisch wil Hitler beter begrijpen. Hij is namelijk gefascineerd door hem en daarom
schreef hij een hypothetisch en absurdistisch verhaal over de zoon van Hitler. Want
raadselachtige personen kan men het best doorgronden door die persoon in een extreme
situatie te plaatsen en te kijken hoe de persoon reageert.
2. Welke filosofie is hierin te zien ten aanzien van Nietzsche en Hitler?
Hitler is het absolute Niets. Volgens Mulisch valt het verval van Nietzsches geest samen met
de ontwikkeling van de nog ongeboren Hitler.
3. Welke auteurs worden tot De Grote Drie gerekend?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anne-mariemussche. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.