Bestuursrecht Periode 2
1.1 Wat is bestuursrecht?
Bestuursrecht Het juridisch functioneren van het openbaar bestuur en zijn relatie tot de burger.
Openbaar bestuur De overheid voor zover zij zich met bestuurstaken bezighoudt.
- Treedt in verschillende hoedanigheden en op verschillende manieren op.
- Behartigt het algemeen belang.
- Dient de samenleving zo te besturen dat burgers en organisaties daar op een fatsoenlijke
manier met en naast elkaar kunnen leven.
Het handelen van het openbaar bestuur gebeurt door een persoon of een groep personen in de
hoedanigheid van een bestuursorgaan.
Het bestuursrecht bevat regels (rechtsnormen) met betrekking tot:
- De organisatie van het openbaar bestuur.
- Het verlenen van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen.
- De rechtsnormen waaraan het openbaar bestuur zich moet houden bij de uitoefening van die
bestuursbevoegdheden.
- Rechtsnormen die gelden voor de burger en regels voor de handhaving ervan.
- De juridische bescherming voor de burger tegen het optreden van het openbaar bestuur.
In ons rechtssysteem worden rechtsregels onderscheiden in:
- Publiekrechtelijk
o Relatie overheid – burger
o Het openbaar bestuur kan reguleren, stimuleren, faciliteren, verbieden of beperken.
o Op terreinen zoals: onderwijs, gezondheidszorg, volkshuisvesting, ruimtelijke
ordeningen, sociale zekerheid, belastingen en veiligheid.
o Verlenen subsidies of studiebeurzen, toekennen van uitkeringen, verstrekken
rijbewijzen, innen belasting en geven advies of verlenen vergunning.
o Het bestuursrecht behoort tot het publiekrecht.
- Privaatrechtelijk
1.1 Legaliteitsbeginsel en specialiteitsbeginsel
het legaliteitsbeginsel en het specialiteitsbeginsel vormen het fundament van het bestuursrecht.
Legaliteitsbeginsel:
- het openbaar bestuur mag alleen als openbaar bestuur optreden als dit is vastgelegd in de wet
- het openbaar bestuur mag de vrijheid van vereniging voor burgers dus alleen beperken indien
een wet het die bevoegdheid geeft
Wet in formele zin Wetten die worden vastgesteld door de formele wetgever (Staten-Generaal en
de regering) in de titel zit altijd het woord wet.
Wet- en regelgeving Verzamelterm voor het totaal van alle soorten wetten.
,Wet in materiële zin Elke wet die algemeen verbindende voorschriften bevat waaraan iedereen voor
wie de wet bedoeld gebonden is.
Omgevingsvergunning Toestemming van het openbaar bestuur voor het uitvoeren van projecten in
de fysieke leefomgeving die zijn genoemd in art. 2.1 en 2.2 Wabo.
Art. 2.4 WABO geeft het college B&W de bevoegdheid om te beslissen op een aanvraag om een
omgevingsvergunning.
GS zijn bevoegd om een dergelijke vergunning te verlenen, maar om redenen van efficiëntie wordt
deze vergunning aangehaakt bij de omgevingsvergunning. De GS toets de aanvraag en geeft een
verklaring van geen bedenkingen af die het college van B&W betrekt in de procedure van de
omgevingsvergunning. (Art.8)
Specialiteitsbeginsel:
- Het openbaar bestuur moet bij alles wat het doet belangen afwegen.
- Bij het afwegen van de belangen moet het openbaar bestuur binnen het kader blijven van de
toepasselijke wet.
1.1 Bronnen van bestuursrecht
Voor het bestuursrecht zijn 3 rechtsbronnen van belang:
- wet- en regelgeving en verdragen
- jurisprudentie
- ongeschreven recht, met name enkele algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Verdragen, beleidsregels en vergunningvoorschriften behoren niet tot de wet- en regelgeving.
Verdragen worden gemaakt door de Staat der Nederlanden.
Beleidsregels en vergunningvoorschriften worden gemaakt op alle niveaus van het openbaar bestuur.
Bestuursrechtelijk normenstelsel:
Wet- en regelgeving Gemaakt door:
EU- vordering en EU-richtlijn Europees parlement/ raad/ commissie
Grondwet Formele wetgever
Wet in formele zin Formele wetgever
Algemene maatregel van bestuur (AMvB) Regering
Ministeriële regeling Minister
Provinciale verordening Provinciale staten
Gemeentelijke verordening/ waterschap Gemeenteraad/ waterschapsbestuur
verordening
Verdragen Afspraken tussen staten. EVRM, EU-verdrag, EU-werkingsverdrag
EVRM Zijn persoonlijke vrijheidsrechten voor burgers vastgelegd.
Deze verdragen en Europese verordeningen hebben rechtstreekse werking De daarin opgenomen
regels zijn rechtstreeks in Nederland van toepassing.
Europese richtlijnen zijn gericht tot lidstaten en hebben geen rechtstreekse werking.
De Nederlandse op Europese rechter kan wel vaststellen dat een bepaling zo geformuleerd is dat deze
rechtstreekse werking heeft.
,Europese bestuursrecht wordt deels uitgevoerd door het openbaar bestuur in Nederland en deels door
organen van de EU aan wie de Nederlandse staat bestuurstaken heeft afgestaan.
Grondwet Bevat weinig regels voor burgers, hoogste wet in formele zin.
Algemene maatregel van bestuur (AMvB) Is van lagere orde, bevatten hoofdzakelijk algemeen
verbindende voorschriften voor burgers maar ook voor overheden. Kennen ook bevoegdheden toe aan
organen van het openbaar bestuur.
Ministeriële regeling Bevatten hoofdzakelijk algemeen verbindende voorschriften voor burgers en
kunnen daarnaast bevoegdheden toekennen aan bestuursorganen.
Provinciale verordeningen Gelden alleen voor het grondgebied van de provincie.
Gemeentelijke verordeningen Gelden alleen binnen de gemeentegrenzen.
Algemene plaatselijke verordeningen Een gemeentelijke verordening met normen die voor iedereen
in die gemeente gelden.
Waterschap verordeningen Gelden alleen op het grondgebied van waterschap.
In alle lagen van het openbaar bestuur kunnen beleidsregels en vergunningvoorschriften worden
vastgesteld.
Beleidsregels Eigen richtlijnen voor het openbaar bestuur en gelden alleen voor het orgaan van het
openbaar bestuur dat ze heeft vastgesteld of waarvoor ze zijn bedoeld.
Vergunningvoorschriften Normen die gelden in het individuele geval, namelijk voor diegene aan
wie de vergunning is verleend. Kunnen bestaan uit rechtsnormen afkomstig van wetten en uit regels
die het bestuursorgaan dat de vergunning verleent, voorschrijft.
Gelede normstelling Normen worden voor een bepaald geval bepaald door normen in verschillende
regelingen die dikwijls in hiërarchische verhouding tot elkaar staan. Ontstaat doordat diverse organen
van het openbaar bestuur elk op hun eigen niveau normen kunnen of moeten stellen. (tabel 1.2 blz.
22)
Het bestuursorgaan dat de aanvraag om een vergunning moet beoordelen zal bij het nemen van een
besluit dus goed rekening moeten houden met de toepasselijke normen in de diverse regelingen.
1.1 Algemeen en bijzonder bestuursrecht
in het bestuursrecht valt een algemeen en bijzonder deel te onderscheiden
algemene bestuursrecht Regels die op alle terreinen van het bestuurlijk optreden van toepassing
zijn.
- Regels voor de toekenning van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen
- Voor de handhaving van rechtsnormen en besluiten
- Regels voor een zorgvuldige voorbereiding van besluiten
Bijzonder bestuursrecht Regels die speciaal zijn opgesteld voor de bijzondere gebieden waarop het
openbaar bestuur actief is.
- Ordenende overheidstaken (Politie, defensie, waterstaat, milieubeheer, ruimtelijke ordening en
economische ordening)
- Verzorgende overheidstaken (Onderwijs, cultuur, wetenschap, sociale zorg en
gezondheidszorg)
Coördinatiewet Worden bepalingen die in alle regelingen op een bepaald gebied van het
bestuursrecht voorkomen, bij elkaar gebracht. (Blz. 23)
, - Sociale zekerheid
- Belastingen
- Omgevingsvergunning
- Fysieke leefomgeving
1.1 Algemene wet bestuursrecht
In de AWB zijn algemene regels opgenomen die van toepassing zijn op het hele bestuursrecht en in
beginsel op elke bestuurstaak. (art. 107 lid 2 GW)
Doel AWB:
- Het bevorderen van eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving.
- De vereenvoudiging van bestuursrechtelijke wetgeving.
- Het opnemen in de wet van ontwikkelingen in de bestuursrechtelijke rechtspraak.
- Het treffen van algemene voorzieningen voor onderwerpen die zich niet lenen voor regeling in
een bijzondere wet.
de AWB is een aanbouwwet die in 4 fasen (tranches) tot stand is gebracht door er steeds meer
inhoudelijke onderdelen aan toe te voegen.
Opbouw AWB:
- Hoofdstuk 1 met inleidende bepalingen
- Hoofdstuk 2 met regels voor het verkeer tussen burgers en bestuursorganen
- Hoofdstuk 3 algemene bepalingen over besluiten
- Hoofdstuk 4 bijzondere bepalingen over besluiten
- Hoofdstuk 5 de handhaving van overtredingen
- Hoofdstuk 6 algemene bepalingen over bezwaar en beroep
- Hoofdstuk 7 bijzondere bepalingen over bezwaar en beroep
- Hoofdstuk 8 regels over de wijze van procederen bij bestuursrechter
- Hoofdstuk 9 behandeling van klachten
- Hoofdstuk 10 bepalingen over bestuursorganen
- Hoofdstuk 11 slotbepalingen.
- Bijlage 1 rechtstreeks beroep bij bestuursrechter
- Bijlage 2 welke bestuursrechter is bevoegd
- Bijlage 3 verlaagd griffierecht
Gelaagde structuur De wet is opgebouwd uit verschillende lagen, waarbij telkens eerst de algemene
bepalingen worden genoemd en daarna de bepalingen voor de meer bijzondere gevallen. De AWB
heeft een gelaagde structuur.
1.5.2 Relatie tot het bijzonder bestuursrecht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudhvosman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.