JEUGDHULPVERLENING
HC 1 – EHEALTH
Definitie ehealth
eHealth is het gebruik van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, en met name internet-
technologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren.
Er zijn verschillende definities en termen gerelateerd aan eHealth. In artikelen wordt soms ander onderscheid
gemaakt, wij houden het voor nu bij eHealth en bovenstaande definitie.
TOEPASSINGEN EHEALTH
eHealth in de gezondheidszorg
Veel patiënten hebben een online patiëntendossier. Het aanvragen van herhaalrecepten. Oneindig veel
informatievoorzieningen. Het monitoren van de gezondheid. Mediaconsulten. Medicatiecontrole.
eHealth in de GGZ & jeugdhulpverlening
Gebeurt in toenemende mate. Kan gebeuren in diagnostiek (screening, zelftesten, medicatiecontrole,
monitoren voortgang, behandeling en welzijn cliënt). Uitdaging om ervoor te zorgen dat sites echt goed zijn en
betrouwbaar zijn. We zien het ook steeds meer terugkomen in de behandeling (psycho-educatie, online
consulten, behandelmodules, bijhouden online dagboeken, mobiele apps).
NJI: online hulpverlening
- Online informatievoorziening: op verschillende websites kan je informatie vinden. Een soort psycho-
educatie
- Onbegeleide zelfhulp/zelftest: zelftesten om een beetje inzicht te krijgen.
- Contact via een chatbox: Een onderdeel van onbegeleide zelfhulp/zelftest kan dit zijn. Wat passievere
vorm, je vraagt informatie via een chat aan iemand.
- Steun-/lotgenotengroepen: stuk makkelijkere te bereiken via eHealth dan in het echt. Op een
laagdrempelige manier contact met lotgenoten. Dit kan ook al stukje therapie zijn.
- Begeleide zelfhulp: meer commitment vraagt van de jongeren en je staat echt in contact met een
therapeut.
- Online therapie: het gaat dan echt om een geprotocolleerde interventie. Het wordt ook echt vergoed
door verzekeraars. De meest echte vorm van therapie. Kan ook een combinatie zijn van digitaal en
fysiek.
Voorbeeld online therapie: ‘spreekt voor zich’
Een blended interventie. Combinatie van digitale en fysieke modules. Het richt zich op kinderen van 4-8 jaar
met selectief mutisme. Het is erkend als goed onderbouwd door de NJI. Het bevat cognitief
gedragstherapeutische technieken o.a.:
- Psychoeducatie
- Graduele exposure
- Ontspanningstechnieken
- Helpende gedachten
Serious game: Een spel waarmee kinderen zelf kunnen oefenen. Het begint met een laagdrempelig spelletje en
vervolgens gaat het kind naar verschillende levels. Het kind leert langzaamaan steeds meer geluiden te maken
door het spelletje en kunnen dit uiteindelijk dan meer toepassen in dagelijks leven. Ouders kunnen op ieder
moment inloggen waar staat het nu, wat is er gebeurd. Ouders blijven heel goed betrokken en kunnen goed
nalezen. Ook een module voor de leerkracht.
WETENSCHAP EN EHEALTH
Ontwikkelingen eHealth
Gaan heel hard. Er komen heel veel nieuwe dingen bij, veel verschillende methodes in een korte tijd.
Wetenschappelijk effectiviteitsonderzoek
1
,Heeft veel tijd nodig om het goed te doen. Het is nodig om het goed te onderbouwen en te zien wat effecten
zijn van een interventie, maar is wel jammer dat als ontwikkelingen in het veld zo snel gaan dat het moeilijk is
om die ontwikkelingen bij te houden.
Effectiviteit van eHealth
Twee overzichtsstudies.
- Lindhiem et al.
Mobiele applicaties in behandelingen. Focus is heel breed, gekeken naar studies van zowel volwassenen als van
kinderen. Mengelmoes van studies die ze hebben samengenomen in de meta-analyse. Interessant om te
bekijken wat er overal die studies heen gebeurt.
o Resultaten: Ze hebben alle studies (25) samengenomen om te kijken wat de effectgrootte is
over al deze studies heen. Dan kan je meer uitspraken doen over de effectiviteit. Aantal
studies die positief effect hebben aangetoond. Overall effectgrootte: 0.34. Het
gecombineerde effect is een positief en significant effect is. Het is een medium effect.
o Ze hebben verschillende moderatieanalyses gedaan voor verschillen in leeftijdsgroepen, maar
ook diagnoses.
o Ook gekeken naar verschillende designs van de studies. Studies bekeken behandeling met
mobiel vs. Behandeling zonder mobiel; andere studies bekeken mobiel vs. Behandeling;
mobiel vs. Geen behandeling. Ze zien dat het mobiele in elke studie wel degelijk iets
toevoegt. Robuust over de verschillende studies werd hetzelfde effect gevonden.
- Hollis et al.
Meta-Review over digitale health interventies voor kinderen en adolescenten met mentale
gezondheidsproblemen.
o Implicaties: Er valt niet heel veel te zeggen over de effectiviteit van de interventie. Waar het
meeste onderzoek naar is gedaan is het bewijs voor cCVBT bij depressie/angst. Vooral veel
aanknopingspunten: taxonomie eHealth varianten, kwaliteit studies, effectieve elementen
eHealth?, kosteneffectiviteit?, invloed leeftijd?, mate betrokkenheid therapeut?.
o Wat vinden kinderen/jeugdigen: Geen bewijs voor aanname dat kinderen en jeugdigen de
voorkeur geven aan eHealth t.o.v. face to face hulp. 59% geeft juist de voorkeur aan FtF
(Bradford & Rickwood, 2014). Kwalitatief onderzoek naar ervaren voor-en nadelen (zie Hollis
et al., 2017).
Voorbeelden nadelen:
Mindere motivatie voor eHealth door gebrek aan beloning
Technische barrières
Geen toegang tot informatie over eHealth & effectiviteit
Bang dat het niet gepersonaliseerd is
Voorbeelden voordelen
Flexibiliteit
Anonimiteit
Laagdrempelig
Eigen controle
Voorbeeld: toepassing bij insomnia – onderzoek in NL
Toepassing van eHealth bij insomnia. Cognitieve gedragstherapie. RCT gedaan waar ze internettherapie
vergeleken met groepstherapie en een wachtlijstgroep.
Steekproef
- N: 116
- M leeftijd = 15,6 jaar
- Dsm-diagnose insomnia
Instrumenten
- Actigrafie
- Slaaplogboeken
- Vragenlijsten
Groeps-CGT (n=38)
- 6 weken
- FtF contact therapeut voor start behandeling
- Psycho-educatie, instructies slaap hygiëne, ontspanningstechnieken
2
,Internet CGT (n=39)
- 6 weken
- Ftf contact voor start behandeling
- Psycho-educatie, instructies slaap hygiëne, ontspanningstechnieken
- Combi geautomatiseerde en persoonlijke feedback
- Aangevuld met korte chatsessie therapeut
Wachtlijst (n=39)
- Na afloop onderzoek mochten ze kiezen welke behandeling ze ingedeeld wilden worden.
Voor die drie groepen hebben ze gekeken hoe het traject liep als ze keken naar de nameting en iets later (2
maanden nadat het afgelopen was). Bij de ene is gekeken naar de slaapefficiëntie en de andere hoe lang het
duurde tot ze in slaap vielen. Direct na behandeling lieten behandelingsgroepen positieve effecten zien.
Verschillen tussen internet en groepsbehandeling zaten geen significante verschillen.
Kosteneffectiviteit
Ze hebben gekeken hoeveel beide interventies kosten. Enerzijds gekeken naar maatschappelijke kosten (welke
resources bijv. medicatiegebruik, consultatie arts etc.) en daarnaast ook directe kosten therapie (aantal
geregistreerde uren therapeut).
Positieve score ICER = meer kosteneffectiviteit voor internet CBT. Je ziet dat die overal positief is. Geeft aan dat
kosteneffectiviteit hoger ligt voor internet CBT dan voor groepsCBT. Je krijgt voor minder kosten meer resultaat
met internet CBT.
Mogelijke werkzame elementen eHealth
- Contact cliënt/behandelaar: er moet wel echt contact zijn tussen behandelaar en cliënt
- Herinneringen/geheugensteuntjes: ook goed dat het niet alleen een verblijvende module is maar dat
er ook herinneringen in zitten
- Bijhouden van schema’s
- Gebruiksvriendelijke app/website
- Afstemmen inhouden op behoeften gebruiker
Hoe ziet de optimale eHealth interventie eruit? Van Genugten et al. (2016)
Gekeken naar wat is nou effectief om gezondheidszorg te verbeteren. Belangrijkste bevinding: Efficiëntere
interventies zijn effectiever.
Toekomst
Permanente veranderingen door coronacrisis? We gaan in de toekomst wel meer in een mix hangen van fysiek
en digitaal.
Behandeling: eHealth als ondersteuning behandeling in de toekomst. Stepped care principle: steeds fysiek
zwaardere hulp aanbieden.
Nazorg: zodat als je een interventie gevolgd hebt, dat je daarna er toch nog handig en makkelijk mee bezig kan
zijn. Zo kan het ook wat beter blijven beklijven.
Aandachts/discussiepunten toekomst
- Vervanging face-to-face contact?
- Privacy?
- Therapie-trouw?
- Voor iedereen geschikt?
HC 2: JEUGDBESCHERMING EN UITHUISPLAATSING
JEUGDBESCHERMINGSSTELSEL
Jeugdstelsel
De gemeente is de toe leider tot alle zorg. Dit college gaan we het hebben over
de uitvoering jeugdbescherming en jeugdreclassering en daar speelt de
gemeente grote rol in. Geld van de gemeente is snel op en meeste geld gaat uit
naar goedkopere zorg. Naar complexere problematiek, wat dus meer geld kost,
gaat minder geld naartoe.
3
, Identificeren waar problemen zijn. Kan vanuit de gemeente of vanuit elke burger.
Dan is de eerste stap om naar veilig thuis te gaan, om te onderzoeken of er
sprake is van mishandeling veilig thuis. Raad voor de kinderbescherming is
er grond op basis van waarvan wij een jeugdbeschermingsmaatregel zouden
moeten laten uitspreken over dit gezin. Vervolgens is de laatste stap dat er
geïntervenieerd wordt. Waar er vrijwillige hulp komt, en sommige gevallen echt
kinderbeschermingsmaatregelen genomen moeten worden. In het laatste geval
worden er gecertificeerde instellingen ingezet om die beschermingsmaatregel uit
te voeren.
Veilig thuis
Iedereen kan veilig thuis inschakelen. Een advies kan omgezet worden in een
melding. Als een melding ligt vindt een triage plaats binnen veilig thuis, wat is
de vervolgstap? Het kan zijn dat de situatie zo ernstig is en ouders willen niet
meehelpen, dan kan veilig thuis de raad inschakelen en die kan dan
vervolgonderzoek doen.
Criteria veilig thuis om onderzoek te starten
Stroomschema beschermingsonderzoeken RvdK
Wie kunnen zo’n verzoek tot onderzoek doen. In de meeste gevallen is het Veilig Thuis, maar
kan ook door gecertificeerde instellingen. Er zijn verschillende aanleidingen waartoe zo’n
raadsonderzoek gestart kan worden. In het schema staat ook het schema hoe het onderzoek
loopt.
Kinderrechter
Heeft al enige het mandaat om jeugdbeschermingsmaatregel uit te spreken. Wordt rapport en
advies van RvdK als basis gebruikt en vaak wordt het advies overgenomen. In de rechtszitting
kunnen ouders en kinderen vanaf 12 jaar gehoord worden.
Jeugdbeschermingsmaatregelen:
- OTS (met of zonder UHP)
- Voorlopige OTS met UHP
- Beëindigen gezag
- Schorsen gezag
Gecertificeerde instellingen (GI’s)
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor kinderbeschermingsmaatregelen. Gemeenten contracteren hiervoor de
GI’s (bijv. Jeugdbescherming West). Gezinsmanager van GI: start met familiegroepsplan, beslist of aanvullende
hulp nodig. Indien nodig wordt deze jeugdhulp geboden door de andere instellingen. Gezinsmanager wordt dan
meer casemanager dan hulpverlener.
Familiegroepsplan
Dat is vastgelegd in de jeugdwet. Het houdt in dat ouders op het moment dat er OTS is uitgesproken, dat
ouders in eerste instantie zelf met hulp vanuit de omgeving een plan gaan maken hoe veiligheid van gezin en
kind garandeert kan worden. Ouders hebben eigen inbreng in het plan. Ouders ervaren dit als erg prettig.
Het bestaat uit vier fases hoe dat plan tot stand komt. In de tabel staan alle fases uitgewerkt waarbij ook staat
beschreven welke onderdelen belangrijk zijn. Het begint grofweg wordt er een groepscoördinator aangewezen.
4
