Openbaar bestuur = de overheid voor het uitvoeren van bestuurstaken. Het openbaar
bestuur behartigt het algemeen belang en dient de samenleving te beschermen.
Bestuursrecht = het juridisch functioneren van het openbaar bestuur en zijn relatie tot de
burger. Het bestuursrecht heeft een aantal rechtsnormen:
- organisatie van het openbaar bestuur
- Verlening van bestuursbevoegdheden
- Normen voor gebruik van bestuursbevoegdheden
- Rechtsnormen voor burgers en regels voor de handhaving
- Rechtsbescherming tegen het openbaar bestuur
Legaliteitsbeginsel = het openbaar bestuur mag alleen inbreuk maken op de rechten en
vrijheden van de burger als de wet dit toestaat. (Artikel 8 Grondwet)
Wet is formele zin: wet vastgesteld door de formele wetgever, de Staten-Generaal en de
regering samen.
Wet is materiele zin: wet die algemeen verbindende voorschriften bevat.
Specialiteitsbeginsel = uitgangspunt dat een bestuursorgaan bij het voorbereiden van een
besluit alleen die belangen mag afwegen die vallen binnen het kader van een bijzondere
wet.
Voor het optreden van het openbaar bestuur is een grondslag in de wet nodig
(legaliteitsbeginsel) en bij het afwegen van de belangen moet het openbaar bestuur binnen
het kader blijven van de toepasselijke wet (specialiteitsbeginsel).
Voor het bestuursrecht zijn 3 rechtsbronnen van belang:
1. Wet- en regelgeving en verdragen
2. Jurisprudentie
3. Ongeschreven recht (abbb’s)
Bij bestuursrecht spreek je van hiërarchische normenstelsel:
EU-verordeningen en EU-richtlijnen -> Europees Parlement/Raad/Commissie
Grondwet -> Formele wetgever
Wet in formele zin -> Formele wetgever
Algemene Maatregel van Bestuur -> Regering
Ministeriële regeling -> Minister
Provinciale verordening -> Provinciale staten
Gemeentelijke verordening -> gemeenteraad
waterschapsverordening -> waterschapsbestuur
Europese richtlijnen hebben geen rechtstreekse werking. De Europese rechter kan
vaststellen dat het zo geformuleerd is dat deze wel een rechtstreekse werking heeft.
Beleidsregels = eigen richtlijnen voor het openbaar bestuur en gelden alleen voor het
orgaan van het openbaar bestuur dat ze heeft vastgesteld of waarvoor ze zijn bedoeld.
Vergunningsvoorschriften = normen die gelden in het individuele geval, namelijk voor
degene aan wie de vergunning is verleend.
1
, Gelede normstelling ontstaat doordat de diverse organen van het openbaar bestuur elk op
hun eigen niveau normen kunnen of moeten stellen. Hiërarchische verhouding.
Algemeen bestuursrecht = regels die op alle terreinen van het bestuurlijk optreden van
toepassing zijn. (Handhaving van rechtsnormen en besluiten)
Bijzonder bestuursrecht = regelas die speciaal zijn opgesteld voor de bijzondere gebieden
waarop het openbaar bestuur actief is. (Politie, milieubeheer, defensie)
In een coördinatiewetgeving worden bepalingen die alle regelingen op een bepaald gebied
van het bestuursrecht voorkomen, bij elkaar gebracht:
- sociale zekerheid
- Belastingen
- Omgevingsvergunning
- Fysieke leefomgeving
In de Algemene wet bestuursrecht (Awb) zijn algemene regels opgenomen die van
toepassing zijn op het hele bestuursrecht en op elke bestuurstaak. De Awb is een
aanbouwwet. Dat is een wet die vorm krijgt door er steeds meer delen aan toe te voegen.
De Awb kent een gelaagde structuur. De wet is opgebouwd uit verschillende lagen, waarbij
telkens eerst de algemene bepalingen worden genoemd en daarna de bepalingen voor
meer bijzondere gevallen. De regel van de bijzondere wet gaat dan voor.
HOOFDSTUK 2: SPELERS IN HET VEL VAN HET BESTUURSRECHT
Er zijn twee soorten overheidsorganisaties:
1. Openbare lichamen
2. Publiekrechtelijke vormgegeven zelfstandige bestuursorganen
In de grondwet worden 4 openbare lichamen genoemd: de staat, de provincies, de
gemeenten en de waterschappen. Dit zijn territoriale (gemeente en provincie) of functionele
(waterschap en openbare lichamen voor beroep en bedrijf) openbare lichamen. Ook kennen
we openbare lichamen voor beroep en bedrijven. De taken hiervan zijn gericht op beroepen
en ondernemingen.
Openbare lichamen zijn rechtspersonen die zijn ingesteld. Ze kunnen feitelijke handelingen
(aanbrengen van straatverlichting) en rechtshandelingen (oprichten van een stichting)
verrichten.
Openbaar lichaam Organen
staat - Regering of Kroon
- Ministerraad
- Minister(s)
- Staatssecretaris(sen)
Provincie - Provinciale Staten
- Gedeputeerde Staten
- Commissaris van de Koning
Gemeente - Gemeenteraad
- College van Burgermeester en Wethouders
- Burgermeester
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Adinde242. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.