Samenvatting hoorcolleges professionele opvoeders
Hoorcollege 1
De gehechtheidstheorie Ainsworth en Bowbly
Sensitief/responsief mentale representatie kind, veilig voelen exploratie omgeving
Wat is een gehechtheidsrelatie?
Een relatief langdurige band waarin de partner belangrijk is als een belangrijk individu en niet
ingewisseld kan worden. Een speciale emotionele band die..
- Een duurzaam, exclusief karakter heeft
- Niet per definitie wederkerig is
- Een belangrijke context biedt voor het (leren) reguleren van emoties
Gehechtheidsband is meer dan een affectieve band:
- Onderscheidend kenmerk: het zoeken van veiligheid bij de partner
Relatie met professionele opvoeders is; niet langdurig en niet exclusief, want meer kinderen
En ook heb je een leerkracht vaak maar twee jaar dus is het niet lang genoeg.
Maar toch gelijkenissen: bv vergelijkbare reacties bij stress
- Veilig haven: nabijheid bij stress
- Veilige basis: voor exploratie omgeving
Professionele opvoeders als potentiële gehechtheidsfiguren?
- Jonge kinderen, kinderen uit bepaalde risicogroepen, kinderen in overgangssituaties,
kinderen die lijden onder (duurzame) stress in het gezin, kinderen in jeugdzorg
,Emotionele veiligheid
- Is een noodzakelijke voorwaarde om optimaal te kunnen functioneren
Alternatieven: passiviteit, agressie, drugsgebreik etc
Als het zelf niet lukt…. Hechtingsfiguur nodig, hierdoor anders dan ouders belangrijk bij
kinderen die in een kwetsbare situatie zit.
Gelijkenissen ouder-kind gehechtheid en professionele opvoeder-kind gehechtheid/relatie
Als je goed gehecht bent, is het makkelijker band opbouwen met een ander ook.
Mentale representaties kind
Intern werkmodel/geïnternaliseerd beeld van de relatie = gevoelens, gedachten,
verwachtingen, emoties etc. over: zichzelf, relatiepartner en de onderlinge relatie
- Gebaseerd op vroegere ervaringen met relaties/interacties met belangrijke anderen
- (Mede)bepalend voor toekomstig gedrag binnen de relatie
Schoolcontext
- Veilige haven en veilige basis functie van leerkracht bovenop didactische rol
o Lang niet altijd echte gehechtheidsrelatie
- Focus op affectieve (emotionele band) kwaliteit van dyadische LK-LL relaties
- Effecten van LK-LL relatie op schools functioneren
- Effecten kind- en leerkrachtkenmerken op relatiekwaliteit
Relatie met oudere leerlingen
- Oudere leerlingen: vooral beschikbaarheid van de leerkracht (veilige basis)
- En: meer algemeen het belang van de affectieve kwaliteit van de relatie met leerkracht
,Kinderopvang
- Dyadische sensitiviteit en groepssensitiviteit
- Pedagogisch medewerker als secundaire gehechtheidsfiguur
- Compenserende rol veilig hechting aan pedagogische medewerker
Attachment based child care
- Training voor caregivers expliciet, hoe belangrijk pedagogische medewerkers zijn
- Beleid: sleutelfiguur en kind-volwassene ratio zo klein mogelijk
- Samenwerken met ouders
Jeugdzorg
- Hulpverlener = tijdelijke gehechtheidsfiguur
o Psychiatrische stoornis stimuleert gehechtheidsgedrag/zoeken van nabijheid
bedreiging interne en externe veiligheid
o Psychiatrische instelling als veilige basis voor cognitieve en affectieve
exploratie
- Hechtingsproblemen als verklaring gedragsproblemen
- Hulpverleners met zelf hechtingsproblemen gaan hiermee werken
Tips voor interventie
- Empathisch luisteren en ruimte voor pijnlijke ervaringen
- Informatie op juiste manier aanbieden (niet bedreigend)
- Werken aan vertrouwensrelatie en zorgen voor veilige basis
- Consistentie hulpverleners heel belangrijk
o Wisselingen op tijd aankondigen
, Hoorcollege 2 – verschillende rollen en kwaliteit leerkracht
Scholieren willen:
- Competente lesgevers, leerkrachten die hen open, warm en respectvol behandelen,
eerlijke leerkrachten, leerkrachten die ze kunnen vertrouwen, gemotiveerde en
gepassioneerde leerkrachten, leerkrachten die hen motiveren voor het leren en
leerkrachten die de leer-kracht en autonomie van leerlingen verhogen.
Rollen leerkracht
Niveau
- Klasniveau of dyadisch niveau
Instructiekwaliteit
- ‘rote’ = the drilling of facts, ideas and routines through constant repetition, rijtjes
- ‘recitation’ = strong cueing of answers and the accumulation of knowledge and
understanding through questions designed to test or stimulate recall of what has been
encountered previously nog steeds heel erg sturend en vanuit leerkracht
- ‘instruction/exposition’ = more directive, involving telling pupils what to do, and/or
imparting information, and/or explaining facts, principles or procedures nog steeds
wel sturend etc., maar komt meer uitleg bij waarom iets is bv.
- ‘discussion’ = the exchange of ideas with a view to sharing information and solving
problems werken vanuit kind door dingen te laten ontdekken en oplossen
- ‘dialogue’ = aims to achieve common understanding through structured questioning
and discussion which guides, prompts, and helps in the handover of concepts and
principles vanuit het kind zelf ontdekken met materialmen, samen over hebben, dus
bijvoorbeeld concepten aanbieden op de geleerde kennis.
