College 1:
Kernbegrippen:
Ontwikkelingspsychologie:
- Hoe ontwikkelen mensen (kinderen) zich op psychologisch vlak?
- Hoe hangen vroege gebeurtenissen / ontwikkelingen samen met latere uitkomsten?
- Hoe kunnen we deze inzichten toepassen?
- Verandering en tijd zijn belangrijk
Nature & nurture:
- Nature → nativism → de biologische ontwikkeling; het is aangeboren.
- Nurture → empiricism → leerprocessen; het is aangeleerd.
o Belangrijke empiristen:
▪ Skinner
▪ Watson
Problematische stellingen:
- Nature:
o Geboren misdadigers
o Aangeboren verschillen in intelligentie (etniciteit)
o Superieur soort mens (denk aan rassenleer Tweede Wereldoorlog)
- Nurture:
o IJskastmoeders → zouden autisme veroorzaken bij hun kinderen, maar autisme
heeft een biologische basis en komt niet door opvoeding.
Modellen van ontwikkeling: continu vs discontinu:
- Continu model van ontwikkeling → er is een geleidelijk verloop van ontwikkeling.
- Discontinu model van ontwikkeling → een kind laat eerst iets niet zien en plotseling doen ze
het wel.
Beide modellen zijn goed en worden vaak bij verschillende ontwikkelingen gebruikt.
Nieuw model → overlapping waves. We gebruiken 1 strategie totdat we een betere strategie leren.
,Critical & sensitive periods:
- Critical period: een periode (leeftijd) waarbinnen een gebeurtenis/ gebeurtenissen
noodzakelijk zijn voor een typische ontwikkeling.
- Sensitive period: een periode (leeftijd) waarbinnen een gebeurtenis/ gebeurtenissen
belangrijk zijn voor een typische ontwikkeling. Zonder de gebeurtenissen kan de typische
ontwikkeling nog gebeuren.
- Zie boek: deprivatie voor 6 maanden minder gevaarlijk voor cognitieve ontwikkeling dan
deprivatie na zes maanden.
- Ook aanwijzingen voor bijvoorbeeld taal en hechting.
Waar stopt ontwikkeling:
Ontwikkeling stop niet na de kindertijd. Ontwikkeling in de kindertijd is belangrijk voor op latere
leeftijd.
Waar stopt ontwikkeling? (Allport, 1954):
- Autoriteit nodig voor adolescenten (bv wegpesten van een leerkracht)
- Ontwikkeling gaat door in de volwassenheid
o Zelfspot na adolescentie
o Leren jezelf minder serieus te nemen
o Stoppen met rebelleren tegen ouders
- Huwelijk maakt mensen volwassen
o Verantwoording nemen
o Bewust zijn van behoeftes anderen
Individu vs omgeving:
Individu Omgeving
Genetica Ouders
Persoonlijkheid Vrienden
Intelligentie Thuisomgeving
Psychopathologie samenleving
- Individu en omgeving beïnvloeden elkaar (kind beïnvloedt ouders en ouders beïnvloeden
kind)
- Individu en omgeving interacteren (samen groter dan de som der delen)
Cross-cultureel onderzoek:
Onderzoek dat gedaan is tussen verschillende culturen. In andere culturen worden dingen soms heel
anders gedaan. Er zijn positieve en negatieve verschillen, bv verschillen met collectivistische cultuur:
- Positief → familie is heel betrokken bij de opvoeding van het kind.
- Negatief → kind moet werken om gezin te onderhouden en kan dus niet naar school.
,De ontwikkeling van kinderen is een puzzel, waarbij het moeilijk is om de puzzelstukjes op de
juiste plek te zetten:
- Veel variabelen blijven belangrijk
- Wat zijn de belangrijkste?
- Hoe meet je die?
- Hoe interacteren die variabelen?
- De wereld verandert steeds…
o Bv opeens hebben alle kinderen een smartphone en wat is er nou goed en wat is er
slecht aan het gebruik van deze smartphone door kinderen.
Belangrijke theorieën:
Ontwikkelstadia van Freud:
Fase Problemen (fixatie)
Oraal (0-1) Plezier door dingen in de mond Teveel eten, roken, nagelbijten
te stoppen
Anaal (1-3) Ego is ontwikkeld. Kind merkt Te streng (verzamelen,
dat het niet overal mag gierigheid → symbolisch poep
poepen. Plezier door poepen / ophouden)
poep ophouden Te makkelijk (ongeorganiseerd,
geven alles weg → symbolisch
poepen overal)
Fallisch (3-5/6) Plezier uit genitaliën. Seksuele Problemen met autoriteit en
aantrekking tot ouder van relaties
andere geslacht. Jaloezie tov
ouder met hetzelfde geslacht.
Angst en verdrukking, waarna
het kind zich identificeert met
de ouder met hetzelfde
geslacht
Latent (5/6-adolescentie) Vrede, focus of opleiding,
vriendschap (zelfde geslacht)
en hobby’s
Genitaal Plezier weer uit genitaliën.
Problemen afhankelijk van
doorlopen eerdere stadia
, Erikson:
Taak / risico
Erikson is nu nog vooral bekend om het deel van zijn theorie over de adolescentie en hun
ontwikkeling.
Classical & Operant Conditioning Jaren 1880 tot 1950:
- Ontwikkeling als leerproces
- Angst (Classical conditioning → little Albert)
- Voorkeuren en aversies (classical conditioning)
- Vrijwillig gedrag (Operant Conditioning)
o Verlegenheid
o Woede-aanvallen
o Fietsen
- Zeer nuttig voor interventies
- Bijna uitsluitend gericht op ‘nurture’
Maturational theory (Gesell en McGraw) → Jaren 30 en 40:
- Evolutie geeft ons een ‘biologische agenda’ in ons DNA
- Door deze ‘agenda’ zullen vaardigheden vanzelf tevoorschijn komen in een vaste volgorde.
- Vaste volgorde bewegingsontwikkeling van baby’s:
o Lippen & tong/ ogen/ nek/ schouders/ armen/ handen/ vingers/ voeten
o Zitten/ staan/ lopen/ rennen
o Gaat vanzelf → wees terughoudend met ingrijpen
Ethologische theorie: Konrad Lorenz: imprinting:
- Imprinting → biologische en plotselinge vorm van attachment
- Heeft een kritieke periode
- Helpt met overleven (attachment)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SandraVos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.