Dit is een samenvatting van het vak Psychometrie wat bestaat uit aantekeningen van de hoorcolleges en aantekeningen van het boek. Ik heb zelf door alleen deze samenvatting te leren een 8,5 gehaald!
Hoorcollege 1 Psychometrie: Meten, schaling en normen
Psychologisch construct = niet observeerbaar latente variabele
we gaan daarom opzoek naar observeerbaar gedrag operationele definities
Vb. depressie kan je niet perse zien aan iemand, maar je kan wel een vraag stellen ‘voel je
je verdrietig’ om erachter te komen. je draait het om: observeerbaar gedrag zegt iets over
het niet observeerbare construct.
Meten van psychologische eigenschappen:
- Observeerbaar gedrag dat gevoelig is voor variaties in het psychologisch construct
- Systematische verzameling
o Bv antwoorden op vragen van een test (vragenlijst meest gebruikt) of
observeren
- Met als doel om een vergelijking te maken 2 doelen
o Tussen verschillende personen vergelijken interindividuele verschillen
Rogier heeft meer zelfvertrouwen dan Rafael
o Binnen personen vergelijken intra-individuele verschillen
Novak was minder depressief na therapie dan voor de start van de
therapie (meten op meerdere tijdstippen)
Om effectiviteit te meten ook
Psychologische test = systematische verzameling gedrag
Hoe geven we een interpretatie aan de meting? vb 10 items over depressie, ja/nee
antwoorden
- Voor de uitkomsten van deze test heb je veel meer info nodig om goeie interpretatie
te krijgen. Zijn veel meer dingen aan de hand.
Schaling heb je hiervoor nodig
= het toekennen van numerieke waarden aan psychologische eigenschappen
“hoe wordt een testscore of categorie bepaald aan de hand van de observaties (bv.
Item responses)”
Eigenschappen van getallen meetniveau
4 meetniveau’s
- Nominaal eigenschap: identiteit (categorieën, moet volledig en uitsluitend zijn)
- Ordinaal eigenschap: + ordering (categorieën met ordering (interval))
- Interval eigenschap: + kwantiteit (categorieën met ordering en meeteenheid)
- Ratio eigenschap: + absoluut nulpunt (catergorieën met ordering,
meeteenheid en een absoluut nulpunt) als het niet het voorgaande is dan kan het
ook niet de volgende zijn. Je gaat zeg maar het lijstje af want ratio heeft ze allemaal
dus je breid steeds meer uit. 1. Volledig? 2. Ordinaal? 3. Meeteenheid? 4. Absoluut
nul?
^ ff kijken naar vorig jaar
,Vb: wat is je geslacht? Nominaal (maar kan je vragen bij stellen)
Vb: wat is je leeftijd? ordinaal (maar kan je ook weer vragen bij stellen)
Vb: hoe gelukkig ben je? heel lastig want overal vraagtekens bij zetten
Test = systematische verzameling van gedrag
- Bv. Set van 10 zelfrapportage items (item 1-5)
Schaling = toekennen van kwantitatieve test score
- Bv. Som vd item scores (10-50)
Normen = interpretatie van test scores
- Bv. James scoort 22. Wat betekent dat hoe verhoud james’ zijn score van 22 zich
tot scores van (relevante) anderen (=relatieve norm) en een vaste standaard
(=absolute norm)
Verdeling van testscores = verzameling van alle testscores
weer vb van james kan heel laag zijn of gemiddeld, moet je kijken naar verdeling
(histogram bijv)
Standaard score Z (Z-score)= maat om iets te zeggen over interpretatie
- Aantal standaarddeviaties vh gemiddelde (x – xgemm / standaarddeviatie)
- Zowel positieve als negatieve waarden
- Gemiddelde = 0, SD = 1
James Z-score bij blauwe histo: (22-25) / 1 = -3 hij scoort 3 SD lager dan gemiddeld
James Z-score bij rode histo: (22-25) / 5 = -0.6 hij scoort 0.6 lager dan gemiddeld
Standdaarddeviatie moet je kunnen berekenen
Betekenis van standaard deviaties
z-score kan je ook erg goed geruiken voor interpretatie hoe iets van gemm afscoort
transformatie van z-score: IQ-score (gemm 100, SD 15) VB
getransformeerde standaard score T Tx = 10 * Zx + 50
- Makkelijker te begrijpen / ‘vriendelijker’ dan Z-scores
- Alleen positieve waarden
- Gemm = 50, Sd = 10
james T-score blauwe histo: 10 * -3 + 50 = 20
James T-score rode histo: 10 * -0.6 + 50 = 44
,Percentielscore (percentile rank) P
= percentage van scores lager of gelijk aan een specifieke test score
(deze gebruiken we ook op t tentamen niet die van boek)
- Dus: voor X=10, de p is het percentage personen met een score van 10 of lager tot
en met 10
- Omzetten X P
o Relatieve positie van score X
o In oplopende frequentie tabel van geoberserveerde scores
o = cumulatieve percentage van score X
Score frequentie
Vb. 0 20 percentile rank van X=2?
1 20
2 20 60/100 = 60 % (som (van t/m 2 dus 0 1 2)/ totaal)
3 20
4 20
Normtabel = table met P, Z-score en T-score
Relatieve normen (norm referenced test)
- Gebasseerd op test scores van een representatieve norm groep (referentie
steekproef)
- (schatting van) gemiddelde en standaard deviatie in target populatie
o Onder/boven gemiddeld?
o Hoe ver van het gemiddelde?
transformatie van ruwe score X naar relatieve norm score (Z, T, P)
Absolute normen (criterion/domain referenced test)
- Vaste standaarde/grens
o Bv geslaagd met 28 goede antwoorden
Normen zijn belangrijk onderdeel van kwaliteit van een test
COTAN = commissie testaangelegenheden Nederland
- Normen, betrouwbaarheid, begripsvaliditeit, criteriumvaliditeit
- Zijn de normen actueel, groot genoeg, representatief? meerderheid van tests
worden onvoldoende beoordeeld op kwaliteitsonderdeel normen
Je test mensen dus kunnen veel dingen bijkomen:
- Participant reactivity
o Demand characteristics (ik gedraag me zoals verwacht word)
o Social desirability (geef jij eerlijk antwoord op de vraag ‘ben je wel eens
aggressief?’)
o Malingering (een diagnose proberen te verkrijgen)
- Expectation bias (ik heb een behandeling gekregen dus ik zal wel hoger moeten
scoren)
- Score sensitivity (sociale fobie: ja of nee?)
, Differentiële psychologie kijkt naar de manier waarop individuen of groepen van elkaar
verschillen.
Experimentele psychologie kijkt naar de algemene menselijke functies en het gemiddelde.
Individuele verschillen is volgens deze psychologie ruis.
Hoorcollege 2 Psychometrie: betrouwbaarheid
Als ik iets meerdere keren meet is het dan dezelfde uitkomst
Betrouwbaarheid = in hoeverre zijn individuele verschillen in testscores een functie van
werkelijke individuele verschillen (Ware scores)
- In hoeverre is wat we meten iets echtst
- In welke mate is de test vrij van random meetfouten (error)?
Validiteit = in hoeverre meet een test wat hij beoogt te meten?
- In welke mate is de test vrij van systematische meetfouten (bias)?
Klassieke testtheorie voor elke persoon is de geobserveerde score gelijk aan de som vd
ware score en de random score
Xo = Xt + Xe
- Ware score (Xt) = niet direct observeerbaar: latente variabele, die geschat moet
worden
- Error = verschil tussen geobserveerde score en ware score (X e = Xo – Xt). Kan positief
of negatief zijn (als Xo resp. te hoog of te laag zijn in vergelijking met Xt). Is ook latente
variabele
Assumpties van KTT. Formule heeft op zichzelf geen praktisch nut, want zowel Xt als Xe zijn
ongeobserveerd. Daarom zijn er aanvullende assumties nodig:
- Me = 0 Gemiddelde error in populatie is nul
o Geen systematische over of onderschatting van ware score voor populatie als
geheel. Er is geen systematische bias
- Ret = 0 (correlatie tussen error en true score) Errors zijn volledig ongecorreleerd
met ware scores
o Geen systematische over en onderschatting van ware scores in deelpopulaties
(bijv mensen met lage ware scores).
- Reiej = 0 (correlatie tussen Ei en Ej) errors zijn volledig ongecorreleerd met elkaar
o Error van persoon 1 zegt niets over error van persoon 2. Error van test 1 zegt
niet over test 2. Error op tijdstip 1 zegt niets over error op tijdstip 2 etc.
Variantie van een som: (Variantie van Xo als samengestelde variabele (Xo = Xt + Xe))
So2 = St2 + Se2 + 2RteStSe
So is geobserveerde variantie
2x correlatie keer variantie true keer variantie error
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evaduin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
