Maatschappijleer samenvatting
Paragraaf 1 Wat is een verzorgingsstaat
Risico’s delen
Nederland is een verzorgingsstaat
Verzorgingsstaat = land waarbij de overheid zich actief bemoeit met de welvaart en het
welzijn van de inwoner.
Met walvaart bedoelen we ons inkomen en de mate waarin we onze behoefte kunnen
vervullen. Het begrip ‘welzijn’ geeft aan hoe we ons geestelijk en lichamelijk voelen.
De kern van onze verzorgingsstaat is de solidariteitsgedachte
Solidariteit = als er bereidheid is in een groep of samenleving om risico’s met elkaar te delen
Voorbeeld: je hebt een baan en iemand anders raakt werkeloos hij krijgt een uitkering waar jij en alle ander
werknemers voor betalen
De drie pijlers
De verzorgingsstaat steunt op drie pijlers:
- Sociale zekerheid als je werkt betaal je sociale premies en ook belasting hiervoor
worden voorzieningen zoals AOW en kinderbijslag betaald. Dit noem je
socialezekerheidsstelsel = alle uitkeringen die mensen verzekeren van een inkomen bij
werkeloosheid, ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid
Sociale zekerheid is ook dat je zorg en huurtoeslag en kinderbijslag kunt krijgen als je
daarvoor in aanmerking komt.
- Onderwijs ze zorgen voor goed onderwijs
- Gezondheidszorg goede gezondheidszorg, de overheid betaalt voor een belangrijk
deel de kosten van de gezondheidszorg
Rechten en plichten
Nederland is een sociale rechtsstaat
Sociale rechtsstaat = dat iedereen gelijke kansen moet hebben om een mensenwaardig
bestaan te leiden en zichzelf te kunnen ontwikkelen
Belangrijkste sociale grondrechten:
- Voldoende werkgelegenheid ( art. 19)
- Bestaanszekerheid en spreiding van welvaart ( art. 20)
- De bewoonwaarheid van het land en een goed leefmilieu ( art. 21)
- Volksgezondheid en voldoende woongelegenheid ( art. 22)
- Goed onderwijs ( art. 23)
Bij de verzorgingsstaat horen niet alleen rechten maar ook plichten zoals de sollicitatieplicht
Iemand heeft alleen recht op een uitkering als hij actief op zoek is naar werk
De overheid moet zich dus inspannen om iedereen aan het werk te helpen, maar in ruil
daarvoor moet iedereen die kan werken zijn best doen om een baan te vinden
, bij de verzorgingsstaat hoort ook de plicht om premies te betalen voor verzekeringen als de
AOW, de werkeloosheid wet en de zorgverzekering. Deze worden afgetrokken van je loon.
De hoofdrolspelers
In onze verzorgingsstaat hebben we 3 hoofdpersonen
- Burgers
- Overheid
- Werknemers- en werkgeversorganisatie
Burgers
In Nederland wordt van iedereen verwacht dat je in eerste instantie voor jezelf zorgt en
eventueel voor je partner, kinderen en ouders je bent dus zelf verantwoordelijk
Overheid
in een verzorgingsstaat speelt de overheid op verschillende terreinen de grootste rol:
- Verantwoordelijkheid voor collectieve voorzieningen zoals onderwijs,
gezondheidszorg en uitkeringen
Collectieve voorzieningen alle zaken die we niet zelf kunnen regelen en waar we de
overheid voor nodig hebben.
- Het stimuleren van werkgelegenheid. Vooral voor bepaalde groepen zoals
allochtonen, mensen met arbeidsbeperkingen en vijftigplussers. Dat kan door middel
van het verlagen van premies en belastingen of subsidies
- Inzet voor goede arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarde
- Het bevorderen van het welzijn van mensen bijv. sportverenigingen
Werknemers- en werkgeversorganisaties
Het grootste deel van de kosten van verzorgingsstaat wordt betaald door de werknemers en
werkgevers
Werknemers zijn verenigd in vakbonden = organisaties die de collectieve en individuele
belangen van werknemers behartigen
Vakbonden hebben als doel de arbeidsvoorwaarden van werknemers te verbeteren
Als vakbonden samenwerken spreken we van vakcentrale zoals de Federatie Nederlandse
Vakbeweging
Werkgevers hebben zich georganiseerd in werkgeversorganisaties zoals VNO-NCW
Sociale partners = werkgeversorganisaties en vakcentrale samen
Zij zijn verantwoordelijk voor het maken van afspraken die voor alle werknemers en
werkgevers gelden.
Werknemers en werkgevers hebben vaak verschillende belangen daarom zijn ze het vaak
niet met elkaar eens daarom gaan vakbonden over tot actie
Op bedrijfstakniveau stellen vakbonden, werkgeversorganisaties en werkgevers samen een
collectieve arbeidsovereenkomst (cao)
In een cao worden de arbeidsvoorwaarden vastgesteld voor werknemers in een hele
bedrijfstak.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Esmeehillen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.