Bestuursrecht H7 Toezicht op bestuursorganen en rechtsbescherming
7.1 Belang van toezicht en rechtsbescherming
Bestuursrecht bevat voor zowel burger als voor belanghebbende bestuursorganen
waarborgen om zeker te zijn dat bestuursorganen taken rechtmatig en doelmatig uitvoeren.
2 momenten: preventief (voordat een besluit in werking treedt) en repressief (nadat het
besluit in werking treedt). Bij preventief gaat het om openbaarheid van bestuurlijk handelen
en mogelijkheid tot inspraak. Ook toezicht door hoger bestuursorgaan.
Repressieve waarborgingen zijn schorsing en vernietiging van een besluit door een ander
bestuursorgaan, maken van bezwaar bij het bestuursorgaan dat het besluit heeft genomen,
en het instellen van beroep op een ander bestuursorgaan (administratief beroep).
7.2 Openbaarheid en inspraak
7.2.1 Wet openbaarheid van bestuur
Bedoeld om inzicht in en de controle op de bestuurlijke besluitvorming te bevorderen.
Bestuursorgaan moet met oog op algemeen belang informatie verstrekken. Iedereen kan
een verzoek indienen om informatie in documenten over bestuurlijke aangelegenheden. Kan
gegeven als kopie, uittreksel of afluisteren van een geluidsband. Beslissing op zo’n verzoek is
een besluit.
Bestuursorganen moeten tijdig, op een voor ieder begrijpelijke manier informatie geven over
beleid, voorbereiding en uitvoering. Dit moet voor adviezen, adviesaanvragen en
voorstellen. Een bestuursorgaan mag of moet (in sommige gevallen) een wob-aanvraag
weigeren als
De eenheid van de Kroon of de veiligheid van de Staat in gevaar komt
Het gaat om vertrouwelijke bedrijfsinformatie
Het gaat om persoonsgegevens die inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer
Dit zijn absolute uitzonderingsgronden; er is geen beleidsvrijheid voor het bestuursorgaan.
Bij relatieve uitzonderingsgronden kan het bestuursorgaan zelf beoordelen of het ingaat op
de WOB-aanvraag (bijv. weigeren als het verstrekken ervan niet strookt met een economisch
of financieel belang, met opsporing van strafbare feiten of met persoonlijk belang van
iemand anders dan de verzoeker).
Afzonderlijke weigeringsgrond: persoonlijke beleidsopvattingen in bestuurlijke documentatie
(dus meningen van ministers, raadsleden etc.). Deze worden niet openbaar gemaakt in een
vorm die tot de persoon herleidbaar is. Vroeger veel misbruik gemaakt dat als een
, bestuursorgaan te laat reageert op WOB-verzoek, het een dwangsom moet betalen geldt
tegenwoordig niet meer.
7.2.2 Inspraak
Soms is het bieden van de gelegenheid tot inspraak van burgers verplicht. Afwijking van het
bestemmingsplan is alleen mogelijk als de activiteit niet in strijd is met een goede ruimtelijke
ordening en de motivering van het besluit een goede ruimtelijke onderbouwing bevat. In de
uniforme openbare voorbereidingsprocedure kunnen belanghebbende bij het
bestuursorgaan schriftelijk of mondeling hun zienswijze naar voren brengen over het
ontwerp van een besluit.
Inspraakverordening: geregeld hoe inwoners van de provincie/gemeente/(rechts)personen
die belang hebben bij de voorbereiding van het beleid betrokken worden.
7.3 Toezicht op bestuursorganen
Vind plaats door bestuursorganen die bevoegd zijn om besluiten en handelen van andere
(meestal lagere) bestuursorganen vooraf (preventief) of achteraf (repressief) te controleren.
Kan ook bestaan uit het geven van een verklaring van geen bedenkingen voor een
vergunning of een aanwijzing om een besluit te nemen.
Meest vergaande vorm van toezicht is dat toezichthoudend bestuursorgaan zich in de plaats
stelt van een bestuursorgaan dat zijn taak verwaarloost. In Kaderwet zijn zelfstandige
bestuursorganen aan de verantwoordelijke ministers speciale bevoegdheden toegekend
voor bestuurlijk toezicht op zelfstandige bestuursorganen. Het gaat dan om:
Benoemen, schorsen en ontslaan van bestuurders
Vernietigen van niet goed genomen besluiten
Onthouden van goedkeuring aan de begroting
7.3.1 Preventief toezicht
4 vormen van preventief toezicht: goedkeuring, toestemming, verklaring van geen
bedenkingen en aanwijzing
Goedkeuring en toestemming
Een reeds genomen besluit kan pas in werking treden als het toezichthoudende
bestuursorgaan daarvoor toestemming heeft verleend. Goedkeuring is alleen nodig voor
projectplannen die met spoed en op gecoördineerde wijze tot stand moeten komen. Voor
goedkeuring is altijd een wettelijke basis vereist. Een eenmaal verleende goedkeuring kan
niet meer worden ingetrokken.
Besluit kan ook gedeeltelijk goedgekeurd worden, als de aard en inhoud het toelaat.
Goedkeuring is een besluit. Hiertegen kan bezwaar en beroep worden ingesteld.
Goedkeuring kan worden geweigerd wegens strijd met het recht of de grond die de
bijzondere wet aangeeft.
Binnen gestelde termijn geen goedkeuring? van rechtswege verleend, tenzij de
bijzondere wet anders bepaalt. Soms is voor het nemen van een besluit toestemming nodig
van een ander bestuursorgaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosweerman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.