Bestuursrecht H1 en H2
Hoofdstuk 1: kennismaking met het bestuursrecht
1.1 Wat is bestuursrecht?
Openbaar bestuur: treedt in verschillende hoedanigheden en op verschillende manieren op
en behartigt daarbij het algemeen belang. Het handelen gebeurt door een persoon of groep
personen in de hoedanigheid van een bestuursorgaan.
Bestuursrecht bevat rechtsnormen met betrekking tot:
De organisatie van het openbaar bestuur
Het verlenen van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen
De rechtsnormen waaraan het openbaar bestuur zich moet houden bij de
uitoefening van die bestuursbevoegdheden
Rechtsnormen die gelden voor de burger en regels voor de handhaving ervan
De juridische bescherming voor de burger ten opzichte van het openbaar bestuur
Bestuursrecht geeft juridische instrumenten aan overheid om haar taken te realiseren.
Openbaar bestuur kan reguleren, stimuleren, faciliteren, verbieden of beperken.
Voorbeeld: verlenen van subsidies/studiebeurzen, toekennen van uitkeringen, verstrekken
van rijbewijzen, innen van belastingen, geven van advies of een vergunning.
Bestuursrecht = publiekrecht.
1.2 Legaliteitsbeginsel en specialiteitsbeginsel
1.2.1 Legaliteitsbeginsel
Legaliteitsbeginsel: het openbaar bestuur mag alleen als openbaar bestuur optreden als dit
is vastgelegd in een wet.
Wet in formele zin: gemaakt door de formele wetgever: de Staten-Generaal en de regering
samen.
Wet in materiële zin: Algemeen verbindend voorschrift waaraan iedereen voor wie de wet
bedoelt is zich moet houden.
Voorbeeld: Het is verboden een gemeentelijk monument te slopen als dit in een
gemeentelijke verordening staatomgevingsvergunning vereist (toestemming van openbaar
bestuur voor uitvoeren van projecten in de fysieke leefomgeving). College van B&W mag
hierover beslissen. GS mag een vergunning verlenen om activiteiten te doen aan de rand van
een beschermd natuurgebiedToetsen de aanvraag en geven Verklaring van geen
bedenkingen (vvgb) af die college van B&W betrekt in de procedure van
omgevingsvergunning.
1.2.2 Specialiteitsbeginsel
Specialiteitsbeginsel: het openbaar bestuur mag zijn bevoegdheid alleen gebruiken voor het
doel waarvoor deze gegeven is. Onderdeel van legaliteitsbeginsel. Voor het optreden van het
bestuur heb je dus legaliteitsbeginsel nodig en bij afwegen van belangen moet het bestuur
binnen het kader blijven van de toepasselijke wet.
Voorbeeld: Volgens fiscale wet mag je een woning binnentreden als er belastingfraude wordt
vermoed. Dit mag dus volgens deze wet. Volgens deze wet mag je niet een woning
binnentreden omdat je iemand niet aardig vindt.
1
, 1.3 Bronnen van bestuursrecht
Drie rechtsbronnen:
1- Wet- en regelgeving en verdragen
2- Jurisprudentie
3- Ongeschreven recht/gewoonte (met name enkele algemene beginselen van
behoorlijk bestuur: vastgelegd in Awb)
Formele wetgever kan niet alle processen tot in detail regulerenopenbaar bestuur in
verschillende lagen met eigen bestuursrechtelijke regels. Verdragen, beleidsregels en
vergunningsvoorschriften behoren niet tot wet- en regelgeving!
Regeling Door wie vastgesteld
Verdrag Staat der Nederlanden
Wet- en regelgeving:
EU-verordening en EU-richtlijn Europees Parlement/Raad/Commissie
Grondwet Formele wetgever
Wet in formele zin Formele wetgever
Algemene Maatregel van Bestuur Regering
Ministeriële regeling Minister
Provinciale verordening Provinciale Staten
Gemeentelijke verordening / Gemeenteraad/waterschapsbestuur
waterschapsverordening
Geen wet- en regelgeving:
Beleidsregels en vergunningsvoorschriften Op alle niveaus van openbaar bestuur
Verdragen, EU-verordening en EU-richtlijn
Verdragen: afspraken tussen staten. Belangrijke verdragen van bestuursrecht: Europees
Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens (EVRM), Verdrag van de Europese
Unie (EU-Verdrag), het verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (EU-
Werkingsverdrag).
EVRM: persoonlijke vrijheidsrechten voor burgers
EU-verdragen: diverse bepalingen voor het vrije verkeer van personen, diensten, goederen
en kapitaal binnen de EU.
Bovenstaande hebben rechtstreekse werking: zijn direct in Nederland van toepassing.
Europese richtlijnen: gericht tot lidstaten en in principe geen directe werking, tenzij rechter
anders bepaald.
Grondwet, wet in formele zin en AMvB
Grondwet: bevat weinig regels voor burgers. Hoogste wet in formele zin.
AMvB: vastgesteld door regering en is van lagere orde. Geldt voor burgers en overheden en
kennen ook bevoegdheden toe aan organen van openbaar bestuur
Verordening/regeling
Ministeriële regeling: hoofdzakelijk algemeen verbindende voorschriften voor burgers en
kennen bevoegdheden toe aan bestuursorganen. Zelfde geldt voor provinciale en
gemeentelijke verordeningen, maar die gelden alleen in hun eigen grondgebied.
Waterschapsverordeningen: zelfde rang als gemeentelijke verordeningen, van toepassing op
grondgebied van het waterschap.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosweerman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.