AVV COLLEGE 2.3
Leerdoelen van de bijeenkomst
De student kan na afloop van deze bijeenkomst:
Uitgangspunten van kwalitatief onderzoek begrijpen
Begrip hebben van de rol van theorie in kwalitatief onderzoek
Methoden van kwalitatief onderzoek benoemen en kunnen toepassen
Verplichte literatuur (tentamens)
Mortelmans, D (2013) Handboek Kwalitatieve Onderzoeksmethoden. Vierde Herziene druk. Leuven:
Acco. Hoofdstuk Interviewen
De uitgangspunten en methoden van kwalitatief onderzoek
Opzet voor vandaag
1. Kwalitatief en Kwantitatief: de belangrijkste verschillen
2. ‘Digitale’ kwalitatieve methoden
3. Wat is ‘goed’ onderzoek? Betrouwbaarheid en validiteit
1 KWALITATIEF EN KWANTITATIEF: DE BELANGRIJKSTE VERSCHILLEN
KWANTITATIEF KWALITATIEF
Ontologisc Objectivistisch Constructivistisch
h
Epistemolo Positivistisch Interpretatief
gisch
Theorie Verklarend Begrijpend
Methoden (e.g.) Enquêtes, gestructureerd (e.g.) Observaties, Interviews,
observeren, content analysis Documentanalyse
ONTOLOGISCHE VERSCHILLEN
Ontologie, zijnsleer, de leer van wat er bestaat en hoe het bestaat (Leezenberg&de Vries,
2001).
Objectivisme Constructivisme
Sociale instituties bestaan buiten het Sociale actoren creëren sociale instituties in
handelen van mensen. alledaagse interacties.
De focus is op regels, procedures, routines, De focus is op hoe regels, procedures, etc.
rollen en een hiërarchie. gebruikt worden in menselijk handelen.
De sociale werkelijkheid is relatief De sociale werkelijkheid wordt continue
onveranderlijk. gemaakt in interactie en is veranderlijk.
De onderzoeker heeft geen invloed op de De onderzoeker en onderzochten creëren
sociale werkelijkheid. Het staat buiten het gezamenlijk de sociale werkelijkheid.
handelen van het individu.
Een voorbeeld over ontologische posities:
, - Hoe wordt een doodsoorzaak vastgesteld?
Het sterftecijfer per land verschilt maar hoe komt dat? Zijn de mensen in het ene land
ongezonder dan de andere? Dit soort vragen kan je onderzoeken met een kwantitatieve
methoden waar je de relatie gaat onderzoeken. Het aanwijzen van doodsoorzaken is niet
eenvoudig, het is vaak moeilijk aan te geven wat de laatste oorzaak is. Bij een
constructivistische benadering kijk je naar HOE die doodsoorzaak wordt vastgesteld. Hoe de
doodsoorzaak wordt vastgesteld is een veranderlijk proces.
Een constructivistische benadering
Case 1 Married male. Age Case 2 Married female. Age Case 3 Married male. Age
28. Unemployed. 58. No occupation. Cause of 40. Salesman.
Cause of death: Poisoning by death: Poisoning by Cause of death: Alcohol and
alcohol, Valium and Maprotiline. chloral hydrate poisoning.
Dalmane.
The deceased suffered from The deceased had a ten-year
In 1989 the deceased had depression for five years for history of depression. He had
been attacked and had which she had received recently received
received head injuries. After hospital outpatient [psychiatric] hospital
that he suffered from treatment. On 20 June 1990 treatment for his condition.
headaches for which he took her husband was admitted to At hospital he had been
tablets. He spent the night of hospital with a chest prescribed ‘Noctec’ [the
9 June alone, in his sister's complaint and she visited source of the chloral
house. When the deceased him there on 23 June. Later hydrate] to help him sleep. In
failed to return home, his that day she was visited at the past he had often taken
brother-in-law went to the home by her grandson. The overdoses of prescribed
house where the deceased next day she failed to pay drugs when in a low and
had stayed, and forced an her customary visit to her confused state. He had also
entry. He found the daughter. Consequently her been reckless in taking pills
deceased lying dead on the daughter called at her with alcohol. On 17 May he
floor of the sitting room. mother's house and asked returned home after
There were 367 mg of the police to force an entry drinking, but was not drunk.
alcohol per 100 ml in his to the house at about 16.00. He went to bed at 21.00 and
blood. Its effects had been She found her mother dead took four ‘Noctec’ tablets. He
increased by the use of the in bed with several empty was found dead the following
drugs Valium and Dalmane packets of Ludiomil [an anti- morning Prior, 2004).
(Prior, 2004). depressant] nearby Prior,
2004).
Epistemologisch
Positivisme: uitgangspunten Interpretivisme
• Het natuurwetenschappelijke • Sociale wereld is wezenlijk anders dan
model natuurlijke wereld
• Fenomenalisme Believing, with Max Weber, that man is an
• Theorie Hypothesen Testen animal suspended in webs of significance he
• Kennis is waardevrij himself has spun, I take culture to be those
• Verschil tussen wetenschappelijke webs, and the analysis of it to be therefore not
en normatieve uitspraken an experimental science in search of law but an
interpretive one in search of meaning (Geertz,
1973: 4).
• Verstehen (begrijpen) ipv Erklären
• Intepretatie is een gelaagd proces
In short, anthropological writings are
themselves interpretations, and second and
third order ones to boot. They are, thus,
fictions; fictions, in the sense that they are