(1) Beroepsgroepen
Outreach Mensen die buiten het beeld van instanties blijven:
vluchtelingen, asielzoekers, hangjongeren, daklozen,
drugsgebruikers of werk van veilig thuis.
Reclassering Cliënten worden door de rechtbank onder toezicht gesteld
bij de Reclassering. Zij moeten zich houden aan
voorwaarden, aanwijzingen en afspraken.
Verslavingszorg Cliënten melden zich vaak op advies van iemand uit de
omgeving. Zelf zien ze het probleem niet zo.
Forensische psychiatrie Houd zich bezig met mensen die met de rechterlijke macht
in aanraking zijn gekomen en ook psychiatrische zorg nodig
hebben omdat zij vanuit complexe psychiatrische
problematiek grensoverschrijdend gedrag en/of delict
gedrag vertonen. Kan in vrijwillig of verplicht kader.
Jeugdzorg en jeugdbescherming Ouders krijgen hulp bij datgene waarin zij het meest
kwetsbaar zijn: de zorg voor hun kinderen.
Ambtenaren Politie, opsporingsambtenaren of medewerkers van centra
voor zorg en inkomen.
De zes stadia van verandering
1. Voorbeschouwing De persoon ontkent dat er sprake is van een probleem of is
zichzelf er zelf niet bewust van.
2. Overpeinzing Dit stadium wordt gekenmerkt door twijfel en ambivalentie
(emoties die botsen). Aan de ene kant moet ik stoppen met
roken, maar aan de andere kant… Er komt enig bewustzijn
van problemen, maar er is ook twijfel.
3. Beslissing Iemand besluit dat er ‘iets’ moet veranderen. De persoon
heeft in deze fase ideeën over het ‘iets’, maar weten soms
nog niet per se hoe.
4. Actie Nadat je hebt besloten dat je iets gaat veranderen, voeg je
de daad bij het woord en onderneem je actie. (Bijv. twee
keer per week gaan hardlopen).
5. Handhaving Je verandert wat je wilt veranderen, bent goed bezig, de
veranderingen bevallen goed en je houdt dat prima vol. Het
nieuwe gedrag is verinnerlijkt en onderdeel geworden van
het leven van de cliënt.
6. Terugval Na een week, twee maanden of misschien zelfs drie jaar kan
het gebeuren dat er toch weer oude slechte gewoontes in
echt gedrag sluipen.
De zelfdeterminatietheorie van motivatie, stelt dat intrinsieke motivatie het resultaat is van drie
psychologische basisbehoeften:
Autonomie Zelfbeschikking, keuzevrijheid en ervaren dat je zelf mag bepalen of je iets
wel of niet doet. Sturing en dwang van buitenaf conflicteren met deze
behoefte
Competentie Het gevoel van zelfvertrouwen bij een bepaalde taak, het gevoel dat je
ergens goed in bent. Wat je goed kunt, ga je leuk vinden.
Verbondenheid Het gevoel ergens bij te horen.
, (2) Voorbereiding hulpverleningsgesprek
Legitimeer je betrokkenheid Je dient je ‘bemoeienis’ als hulpverlener te rechtvaardigen, uit te leggen
of onderbouwen aan je cliënt, zijn omgeving en je eigen collega’s.
Je toont aan waarom jouw ingrijpen formeel is.
Deltamethode methodiek om ouders te begeleiden wanneer hun
kinderen onder toezicht worden gesteld:
- Positioneren belangen kind: stelling nemen voor de veiligheid
van het kind en de belangen van het kind centraal stellen
- Positioneren op de maatregel: het onder toezicht stellen van
een kind door de kinderrechter brengt bepaalde verwachtingen
en voorwaarden met zich mee. Deze maatregel vormt een
opdracht voor zowel ouders al jeugdbeschermers om samen
aan doelen uit de beschikking te werken.
- Positioneren op deskundigheid: Het is helpen of soms
noodzakelijk om uit te leggen dat de Pedagoog deskundig is op
het gebied van jeugdbeschermingsmaatregelen, juridische
kennis heeft en verstand van de ontwikkeling van kinderen
bezit.
Anticipeer op weerstand Achtergrondinformatie kan helpen om de weerstand, wantrouwen of
geslotenheid van de cliënt te begrijpen. Deze weerstand kan tijdens een
gesprek worden omgebogen naar een werkrelatie door middel van
oprechte nieuwsgierigheid naar de cliënt. Vraag bijvoorbeeld naar
negatieve ervaringen in het verleden, zijn verwachtingen en motieven.
Voorbeeld: “Nou (cliënt), daar zit je dan, tegenover weer de volgende
hulpverlener die zich met jou en je zoon bemoeit. Heb je er eigenlijk
wel zin in om met mij een gesprek te voeren na alle vorige trajecten?
Vertel mij wat ik nou vooral niet moet doen als ik met jou ga praten.”
Creëer een veilige Denk na over de veiligheid van jezelf, de cliënt en anderen. Maak vooraf
uitgangssituatie een inschatting van het risico waaraan je je blootstelt en bindt daar
consequenties aan. Waar laat je je eerste gesprek plaatsvinden, met
wie, hoe laat? Moet je iemand informeren over waar je naartoe gaan
en wanneer je terug bent? (Er kan namelijk sprake zijn van irritatie,
scheldpartijen en soms zelf fysiek geweld).
Onderzoek nu al het netwerk Voor de hulpverlener is het zeer helpend het netwerk van de cliënt
beter te leren kennen. Het maakt het leggen van contact met de cliënt
informeler, kan vertrouwen wekken en je toont betrokkenheid en
interesse. Door er direct mee te beginnen, maak je het tot iets
normaals waardoor de cliënt leert redeneren vanuit het principe dat
zijn omgeving een hulpbron kan zijn wanneer je problemen ervaart in je
leven. Ter voorbereiding op het eerste contact is het raadzaam na te
gaan welke persoon uit het netwerk kan ondersteunen en hoe (vraag
de cliënt bijvoorbeeld iemand(vriend/familie) mee te nemen naar het
gesprek ter ondersteuning, zo voelt het alsof hij er niet alleen voor
staat).
Voorbeelden: Eigen kracht conferenties, presentiebenadering of sociale
netwerkmethoden.
