100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Biologie VWO 4 Thema 4 Genetica (Biologie voor jou) €3,49
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Biologie

Samenvatting

Samenvatting Biologie VWO 4 Thema 4 Genetica (Biologie voor jou)
 1 keer verkocht

Dit document bevat een samenvatting van het thema Genetica uit het VWO 4 boek van de methode Biologie voor jou. Het bevat de volgende onderdelen: - Fenotype/genotype - Genenparen - Monohybride kruisingen - Geslachtschromosomen - Dihybride kruisingen - Overerving - Moleculaire genetica - Mut...

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 7  pagina's

Document informatie

  • 20 januari 2021
  • 7
  • 2018/2019
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (5696)

Verkoper

avatar-seller
mariekevrooij

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Hoofdstuk 4 Genetica
§1 Genen, geluk en psychosen
In de genetica of erfelijkheidsleer worden de manieren behandeld waarop eigenschappen
kunnen worden doorgegeven van ouders naar nakomelingen. De eigenschappen van een
kind zijn niet allemaal afkomstig van de ouders. Sommige eigenschappen zijn namelijk
erfelijk en andere niet.
§2 Fenotype, genotype en epigenetica
Onder het fenotype van een individu verstaan we de waarneembare eigenschappen van dat individu.
Onder het genotype van een individu verstaan we de informatie voor de erfelijke eigenschappen va
dat individu. Deze informatie ligt in chromosomen. Een gen of erffactor is een deel van een
chromosoom dat de informatie bevat voor één erfelijke eigenschap of een deel van een erfelijke
eigenschap.

Het fenotype wordt niet alleen bepaald door het genotype, maar ook door milieufactoren. Een
verandering die optreedt door milieufactoren noemen we een modificatie. De informatie in de
chromosomen wordt hierbij niet verandert en kan dus niet worden doorgegeven aan nakomelingen.

Een DNA-molecuul bestaat uit vier bouwstenen, die in een bepaalde volgorde erfelijke informatie in
een code opslaan. De DNA-sequentie (volgorde) is voor iedere eigenschap verschillend. De
genexpressie, het tot uiting komen van genen, is in verschillende cellen verschillend.

Tweelingen hebben precies hetzelfde genotype. Door genexpressie zijn echter vooral op latere
leeftijd duidelijke verschillen tussen de twee te merken.
§3 Genenpraren
In lichaamscellen komen de chromosomen in paren voor. Elk chromosoom bevat vele
genen. De plaats van een gen in een chromosoom wordt een locus genoemd.
Elk van de genen die op ene bepaalde locus kan voorkomen, noemen we een allel. Een
diploïd organisme bezit steeds twee allelen voor een bepaalde eigenschap, die een
allelenpaar/genenpaar worden genoemd. Een combinatie van twee dezelfde allelen van
een eigenschap zorgt ervoor dat iemand homozygoot is voor die eigenschap. Wanneer
iemand twee verschillende allelen van een eigenschap bezit, is de persoon heterozygoot
voor deze eigenschap. In dit geval komt slechts één van beide allelen tot uiting in het
fenotype: het dominante allel. Het andere allel noemen we het recessieve allel. Welke
allelen dominant en welke recessief zijn, verschilt per soort.
In sommige gevallen is het onderscheid tussen dominant en recessief minder duidelijk. In dit
geval komen beide allelen enigszins tot uiting in het fenotype. Een dergelijk fenotype
noemen we intermediair. De allelen zijn in dit geval onvolledig dominant.
In de genetica worden genen aangeven met letters. Een dominant allel wordt aangegeven
met een hoofdletter en een recessief alleen met een kleine letter. Iemand die homozygoot is
voor een bepaalde eigenschappen wordt dan dus bijvoorbeeld aangegeven met Aa.
Bij een intermediair fenotype noteren we het weer anders. Een witte bloem wordt dan
bijvoorbeeld weergegeven als AW AW , een rode bloem als A R A R en een roze bloem als
W R
A A .
Door recombinatie van chromosomen treedt automatisch ook recombinatie van allelen op.

, Bij ieder mens liggen in elk chromosomenpaar altijd wel twee allelenparen die bestaan uit
twee ongelijke allelen. Bij meiose 1 gaan de chromosomen van een chromosomenpaar uit
elkaar. De dochtercellen hebben door de verschillende allelen een ander genotype. Er zijn
hierbij vaak veel mogelijkheden van combinaties, maar welke het wordt is afhankelijk van het
toeval. Bij de bevruchting ontstaat weer een diploïde cel en worden de chromosomen van
beide ouders bij elkaar gebracht en er ontstaan nieuwe allelenparen. Het nieuwe individu zal
altijd een andere combinatie van erfelijke eigenschappen bezitten dan de ouders.
Door recombinatie van allelen ontstaat een grote verscheidenheid in genotypen binnen een
soort. Men spreekt ook wel van genetische variatie. Dit vergroot de overlevingskans,
doordat elk genotype een goede aanpassingsmogelijkheid bezit voor nieuwe
omstandigheden.
§4 Monohybride kruisingen
In de genetica worden vaak kruisingen uitgevoerd om de overerving van eigenschappen te
bestuderen. Bij een monohybride kruising wordt slechts gelet op de overerving van één
eigenschap. Hierbij is één genenpaar betrokken. Bij ene dihybride kruising wordt gelet op
de overerving van twee erfelijke eigenschappen. Hierbij zijn twee genenparen betrokken.
Een voorbeeld van een kruisingsvraagstuk is:
Een honden worden gekruist. Het allel voor zwarte haarkleur (B) is dominant over een bruine
haarkleur (b). Het vrouwtje is zwartharig en homozygoot voor de haarkleur. Het mannetje is
bruinharig en ook homozygoot voor de haarkleur. De dieren in F 1 planten zich onderling
voort. Welke haarkleur kunnen de puppy’s in de F 2 hebben en hoe groot is de kans voor elke
haarkleur?

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariekevrooij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69252 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€3,49  1x  verkocht
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd