Risico Conceptueel – Fysieke Veiligheid – Leerdoelen
Benoemen wat (integrale) veiligheid is en een onderscheid kunnen
maken uit de verschillende deelgebieden, zoals fysieke, sociale,
objectieve en subjectieve veiligheid.
Benoemen wat (integrale) veiligheid is en een onderscheid kunnen
maken uit de verschillende deelgebieden.
Integrale veiligheid betekent dat je een bepaald veiligheidsprobleem in een
breder perspectief plaatst langs vier verschillende lijnen:
1. tijd,
2. ruimte,
3. sociale netwerken,
4. kennisgebied.
Het verschil uitleggen tussen fysieke en sociale veiligheid.
Fysieke veiligheid is de mate waarin mensen beschermd zijn en zich beschermd
voelen tegen persoonlijk leed door; ongevallen en tegen onheil van niet-
menselijke oorsprong.
Sociale veiligheid is de mate waarin mensen beschermd zijn en zich beschermd
voelen tegen persoonlijk leed door; misdrijven (criminaliteit), overtredingen en
overlast door andere mensen.
Het verschil uitleggen tussen objectieve en subjectieve veiligheid
Objectieve veiligheid is de veiligheid aan de hand van uiterlijk waarneembare
verschijnselen, feitelijkheden.
Subjectieve veiligheid is de veiligheid gemeten aan de hand van gevoelens van
mensen.
Onderscheiden welke disciplines er bestaan binnen fysieke veiligheid,
zoals externe veiligheid, arbeidsveiligheid, verkeersveiligheid en
crisisbeheersing.
Externe veiligheid: de kans om buiten een inrichting te overlijden als rechtsreeks
gevolg van een ongewoon voorval binnen die inrichting waarbij een gevaarlijke
stof betrokken is’.
Interne veiligheid: veiligheid van personen die gebruikmaken van, ofwel zich
bevinden binnen het systeem van een bedrijf waar zich het ongeval voordoet.
Arbeidsveiligheid: de bescherming van werknemers tegen bedrijfsongevallen
ofwel: interne veiligheid voor werknemers.
Crisisbeheersing: draagt eraan bij dat fysieke veiligheidsproblemen worden
voorkomen, beperkt blijven of adequaat worden aangepakt.
Verkeersveiligheid is de mate van veiligheid in het wegverkeer. Het is een
onvrijwillig gelopen risico. Zonder aan het verkeer deel te nemen kunnen mensen
niet (of nauwelijks) functioneren
Op hoofdlijnen een beeld schetsen van letsel- en doodsoorzaken in
Nederland.
,Risico Conceptueel – Fysieke Veiligheid – Leerdoelen
- 650 verkeersdoden
- 80 doden werkongevallen
- 42 doden door brand
- 5 doden in luchtvaart (NL)
- Terrorisme: 1 dode?
- 2200 doden in woningen
- 13300 longkanker
Uitleggen wat er wordt bedoeld met de risicomaatschappij van Adams
en Beck.
Adams:
- Risico compensatie is je gedrag aanpassen aan de risico’s
- Wij nemen meer risico als wij ons veilig voelen
- Mensen hebben een risico-thermostaat
- Zodra we ons onveiliger voelen, gaan we ons veiliger gedragen
Beck:
- Technologische ontwikkeling resulteren in risico’s met compleet nieuwe
dimensie.
- Permanent aanwezige risico. Restrisico
- Angst en onzekerheid als centrale emoties
- Risicomaatschappij leidt tot een catastrofale- en
zondebokkenmaatschappij.
Uitleggen wat Wildawsky bedoeld met het 'nut van risico'
Wildawsky is bekend van de risico’s en consequenties:
- Optimistische visie op het (maatschappelijk) nut van risico’s
- Risico’s moet je vermijden of accepteren
- Anticiperen of veerkracht
- Risico’s zorgen er ook voor dat een land sterker wordt en biedt kansen
Voorspelbare risico’s: Onvoorspelbare risico’s:
Vermijden > Anticiperen Accepteren >
Veerkracht
Uitleggen wat Perrow bedoeld met 'normale rampen’
- Systemen en ‘normal accidents’
- Beschouwing vanuit systeemperspectief.
- De catastrofale gevolgen van de hoogtechnologische samenleving.
Onvermijdelijkheid van ‘normal accidents’
- Interacties binnen een systeem
- Koppeling binnen een systeem
Uitleggen wat de begrippen ongeval, risico en gevaar inhouden en wat
deze met elkaar te maken hebben.
Uitleggen waarom ongevalsanalyse belangrijk is voor een
veiligheidskundige
, Risico Conceptueel – Fysieke Veiligheid – Leerdoelen
Binnen de veiligheidskunde zijn we erop gericht om risico's te beheersen en
daarmee ongevallen of schade te voorkomen. Als zich daadwerkelijk een ongeval
voordoet, willen we er juist zo goed mogelijk van leren om te voorkomen dat het
zich kan herhalen. Dit doen we door ongevallen te analyseren. Dus door op basis
van de feiten te herleiden wat er is gebeurd.
Uitleggen wat het verschil is tussen directe en basisoorzaken.
Basisoorzaken: langer bezig, en hoe is het gebeurd?
Techniek > ontwerp
Gedrag > kennis, ervaring, motivatie, stressbestendigheid en aandacht
Organisatie > onvoldoende voorlichtingen opleiding, onjuiste werkmethode,
onvoldoende tijd, onvoldoende leiding en toezicht, ontbreken van de juiste
middelen en onvoldoende onderhoud
Directe oorzaken: kort voor het ongeval aanwezig en het is vrij makkelijk te
bepalen
Menselijke fout (79%)
Technische falen (20%)
Act of God (1%)
Het verschil uitleggen tussen risico en gevaar
Risico is het effect van onzekerheid op het behalen van doelstellingen
- Risico = kans x effect
- Risico = Een combinatie van scenario (triplet), kans en effect
Gevaar is een ouder begrip.
- Gevaar bestaat uit een scenario en effect
- De notie van kans ontbreekt in gevaar
Risico versus gevaar:
- Risico is probabilistisch > risico
- Gevaar is deterministisch > veilig & onveilig
Benoemen op welke wijze er naar ongevallen gekeken kan worden.
1. Het ongeval als verschijnsel
- Act of God
- Iets gebeurt je, over komt je, dat heb je niet in de hand
- Zelf niet verantwoordelijk, pech is pech
2. Het ongeval als menselijke fout
- Brokkenmakerstheorie
- Menselijke fout; gebrek aan discipline, gebrek aan kennis, gebrek aan
motivatie en overtreden van regels
3. Het ongeval als omvallende dominostenen
- Persoonlijke achtergrond
- Menselijke falen