Opleidingsprofiel voor pedagogen bestaat uit 3 onderdelen
1. BoS: Body of Skills
Wat moet ik kunnen?
2. BoK: Body of Knowledge
Wat moet ik weten?
3. BoA: Body of Attitudes
Welke houding moet ik hebben?
a) Verantwoordelijk
b) Respectvol
c) Kritisch
d) Reflectief
e) Pedagogisch
Beroepscode in de praktijk
“Het is (…) vooral een instrument - voor de werkers zelf - dat zij kunnen raadplegen bij
vraagstukken en dilemma’s in hun eigen beroepspraktijk.”
De normen en waarden van het beroep worden er in vastgelegd.
Dit kan een leidraad zijn in gesprekken met collega’s:
Moreel beraad
Intervisie/supervisie
Vaak voorgesteld als een keuze tussen goed en kwaad, maar
het is ingewikkelder dan dat klinkt. Oorspronkelijk gaat ethiek
meer over de vraag wat een goed leven is, zoals bij één van de
eersten die zich kritisch bezighield met het juiste handelen:
Socrates (469-399 v. Chr). De Grieken reflecteerden vooral op
de betekenis van deugden (goede karaktereigenschappen).
Dilemma’s
Tegenwoordig wordt ethiek vaak beschreven in termen van dilemma’s. Bij een dilemma moet
je kiezen tussen twee mogelijkheden, die allebei niet helemaal ideaal zijn. Je eigen normen en
waarden komen met elkaar in conflict.
,Twee handelingsalternatieven
Ik drink gezellig mee
of ik zorg voor een gezond stel hersenen?
Ik blijf fijn thuis wonen
of ik ga lekker zelfstandig wonen?
Je moet kiezen tussen twee mogelijkheden, die allebei niet helemaal ideaal zijn. Je eigen
normen en waarden komen met elkaar in conflict.
Dilemma’s uit de beroepspraktijk
Myriam loopt stage bij de GGZ op een besloten groep voor jongeren, die tijdelijk opgenomen
zijn. Ze krijgt als opdracht de cliënt die ze begeleidt, te observeren (vanuit het protocol), ook
als zij zich doucht en aankleedt.
Myriam merkt dat zij zich er ongemakkelijk bij voelt, dat zij de handeling eigenlijk
onverantwoord vindt. Ook de cliënt geeft aan haar privacy te willen hebben op douche-
en aankleedmomenten.
“Wat moet ik nu doen?”, vraagt ze zich af.
Formuleer het ethisch dilemma van Myriam.
- Dilemma’s zijn geen simpele keuzes tussen goed en kwaad. Wat je ook kiest, je doet
altijd iets te kort wat je ook belangrijk vindt.
Normen en waarden
Waarden:
Wat vind jij belangrijk? Waar houd je van? Wat zijn je idealen? (Vaak één woord)
Bijv: betrouwbaarheid
Normen:
Aan welke regels houd je je daarom?
Bijv: je moet altijd je beloften nakomen
, Niveau van de belangen (Rothfusz, pp. 110-112)
1. Eigenbelang als egoïsme
2. Welbegrepen eigenbelang
3. Belang van anderen
4. Algemeen belang
Verantwoordelijkheid (van Dalen)
1. Verantwoordelijkheid als aansprakelijkheid
2. Taakverantwoordelijkheid
3. Deugdverantwoordelijkheid
Omstandigheden
Verontschuldigende omstandigheden (Van Dalen), dus niet jouw schuld:
• Onwetendheid
• Dwang
• Overmacht
• Onvermogen
Verzachtende omstandigheden, dus minder jouw schuld:
• O.a. hoofdverantwoordelijkheid bij iemand anders.
Existentialisme
Jean-Paul Sartre (1905-1980)
“Existentie gaat vooraf aan de essentie”: De mens is nog niets, hij kan alleen wat worden.
Existentie = dat hij is (bestaat)
Essentie = wat hij is
De mens is niets anders dan wat hij van zichzelf maakt.
Extreme maakbaarheid dus!
Alle dingen om ons heen weten zelf niet dat ze bestaan. Ze bestaan alleen “voor ons”. En voor
ons zijn ze altijd al iets. Voor mensen is dat anders. Wij zijn er eerst en geven dan betekenis
aan de dingen om ons heen. Wij geven dus ook betekenis aan onszelf. Als je denkt dat vastligt
wie je bent en wat je doet, beschouw je jezelf dus als een ding. Daarmee doe je jezelf enorm
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isakeulen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.