Samenvatting
Samenvatting Mensenrechten en veiligheid alle stof
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Mensenrechten en veiligheid alle hoorcolleges, werkcolleges en studeer vragen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: rubendenriet • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
MENSENRECHTEN EN VEILIGHEIDInhoudsopgave
Week 1 Veiligheid en grondrechten, beperkingsmogelijkheden grondrechten,
terrorismebestrijding.............................................................................................................................2
Studeervragen na bestudering van de stof ...................................................................................................5
Werkcollege .......................................................................................................................................................7
Studeervragen na bestudering van hoor- en werkcollege ....................................................................... 12
Week 2 Verhouding rechter - politieke gezagdragers, veiligheid op lokaal niveau, positie
burgemeester, fouilleren, huisverbod, cameratoezicht ...................................................................13
Studeervragen na bestudering van de stof ................................................................................................ 17
Werkcollege - Burgemeester, veiligheid en grondrechten ...................................................................... 19
Studeervragen na hoor- en werkcollege .................................................................................................... 24
Week 3 Privacy en veiligheid, Big data, AIVD ....................................................................................25
Voorbeeld tentamenvraag ............................................................................................................................ 28
Studeervragen na bestudering stof ............................................................................................................. 28
Werkcollege – AIVD, privacy ........................................................................................................................ 30
Studeervragen na hoor- en werkcollege .................................................................................................... 33
,Week 1 Veiligheid en grondrechten, beperkingsmogelijkheden grondrechten,
terrorismebestrijding
Begrip ‘veiligheid’
R.O.B., Veiligheid nader beschouwd:
Veiligheid = afwezigheid van gevaren/bescherming tegen gevaren.
● Fysieke veiligheid (bijv. overstroming, epidemie)
● Sociale veiligheid (bijv. geweldsdelicten; overlast?)
● Objectieve veiligheid (bijv. criminaliteitscijfers)
● Subjectieve(onveiligheidsgevoelens) veiligheid
‘Veiligheidskloof’ tussen objectieve en subjectieve?
- naar tijd?, naar plaats?, naar leeftijd?
- grondslag beleid?
Veiligheidskloof
Buruma (2005)
Bepaalde periode onderzocht:
● ondervonden criminaliteit (enquêtes) omlaag
● bij politie geregistreerde criminaliteit omhoog
● aantal aan OM gestuurde zaken omlaag
● aantal door strafrechter behandelde zaken omhoog (zwaarte kwalificatie door OM)
In diezelfde periode: groei gevoelens onveiligheid;
volgens Buruma niet terecht, gezien de ontwikkeling van de objectieve veiligheid
deze gevoelens moeten volgens hem daarom niet de grondslag van het beleid vormen
O.a. Boutellier:
● reële ervaring van onveiligheid; beïnvloedt leven; niet negeren
● evt. ook verandering in besef probleem en/of aanvaardbaarheid schade: vgl.
vechtpartijen tussen jongeren; ‘me too’; vuurwerkslachtoffers
● m.a.w. subjectieve veiligheid was eerder wellicht te hoog (?)
→ ook als misdaadcijfers niet stijgen, groter belang veiligheid niet per se irrationeel
Recente cijfers:
● Criminaliteit daalt in het algemeen al 20 jaar; vgl. ook aantal gevangenissen
gesloten
● Gevoelens van onveiligheid dalen min of meer ook al 15 jaar, maar
criminaliteitscijfers worden gewantrouwd
● Veel aandacht voor criminaliteit in media en politiek (Opsporing verzocht, beruchte
geweldsmisdrijven, Brabant narcostaat, drillrap, etc.)
● Verklaring? Kijkcijfers <-> veiligheid wezenlijk belang
Boutellier
Enerzijds: enorme vrijheidsdrang in vitalistische cultuur
● Individualisering (alles eigen keuze, morele vrijheid)
● Informalisering (minder gezag kerk, overheid, ouderen)
● Informatisering (alles is direct en permanent ‘beschikbaar’)
● Internationalisering (van overal, naar overal) (bestellingen, reizen, etc)
● Intensivering (hoger, sneller, kicken)
Tendensen samen -> liquid modernity (ook w.b. werk, relaties, woonplaats)
Anderzijds: grote behoefte aan veiligheid
Anderzijds 1: sociale component
→ Duitse socioloog Beck (risicomaatschappij: zo veel mogelijk risico’s uitbannen)
, ● Ontwikkeling techniek -> complexiteit en afhankelijkheid enorm toegenomen
(spoorwegen, garnalen), potentiële bedreigingen ook (atoomenergie, cybervirus)
● Streven risico’s te reduceren steeds belangrijker
● Op allerlei gebied: milieu, jeugdzorg, gezondheidszorg, strafrecht, verkeer
● Veiligheid als maakbaar gezien; risico-berekeningen; beheersing; steeds nieuwe
maatregelen
→ vergelijkbaar met corona 2020
Anderzijds 2: psychologische component: behoefte aan veiligheid
● Onzekerheid toegenomen door globalisering, flexibilisering, wegvallen familie- en
buurtleven, ‘liquid modernity’
● Keuzevrijheid en genotstreven leiden juist ook tot onbehagen → meer vrijheid is
meer (identiteits)onzekerheid
● Verlangen naar bescherming en controle
Overheid grotere rol: vervanging sociale controle, risicobeheersing, veiligheid als politiek
speerpunt
● Aard maatregelen veranderd: preventie, pro-actief: verzamelen data, iedereen
potentieel risico; beheersing i.t.t. eigen verantwoordelijkheid
● Veiligheidsutopie: maximale vrijheid en tegelijkertijd optimale veiligheid
○ Echter: t.b.v. veiligheid moet vrijheid veelal begrensd worden
○ Beide maximeren is onhaalbaar
Grondrechten EVRM
1. Sommige: absoluut geformuleerd:
● bijv. martelverbod, inmenging nooit toegestaan
2. Sommige: inmenging in zeer uitzonderlijke gevallen toegestaan, bijv. recht op leven:
● hoog in een mogelijke hiërarchie’ (EHRM 22 maart 2001. K.-H.W. v Germany)
● voorwaarde voor - het bestaan van - andere grondrechten
● evt. inbreuk als absoluut noodzakelijk (bijv. ter verdediging tegen dodelijk geweld)
3. Bij aanzienlijk aantal (vvm, vvg, vvv, vvv, vvb, privacy): inmenging mogelijk indien:
● bij wet voorzien (prescribed by law/in accordance with the law): accessibility,
foreseeability (evt. ook waarborgen tegen misbruik: afbakening bevoegdheid en
checks op uitoefening)
● legitiem doel
● noodzakelijk in een democratische samenleving - proportionaliteit (afweging
belangen)
○ subsidiariteit (geen minder vergaand middel)
○ geschiktheid (maatregel dient doel)
Veiligheid en grondrechten
1. Absoluut geformuleerd: niet af te wegen
2. Met beperkingsmogelijkheid:
● Grootte veiligheidsbelang afwegen tegen ernst van grondrechtelijke inmenging
● Veiligheidsbelang = grootte risico x grootte schade
● Inmenging op grondrechten van wie: alle burgers of bepaalde groep burgers; op de
hoogte of niet; verdachten; veroordeelden
● Incommensurabiliteit (?): onvergelijkbare grootheden
Terrorisme: elementen omschrijving
● Geweld (in ruime zin) of dreiging daarmee
, ● kans op herhaling
● angstaanjagend (gevoelens onveiligheid)
● Directe doelwit niet per se hoofddoelwit: directe doelwit (9/11) evt. willekeurig,
representatief, symbolisch
● Hoofddoelwit: het publiek of de politiek → intimidatie, propaganda
Terrorisme: karakteristieken en trends
● Complex probleem
● Volledig uitbannen hooguit mogelijk in totalitaire staat, beheersing hoogst haalbare
● Toenemend NBC (Nucleair Bacteriologische en chemische wapens) risico (?), evt.
ook Cyber
● Soms samenhang met (georganiseerde) criminaliteit
● Niet één oplossing, mix maatregelen, o.a. ‘follow the money’
● Groei hoeveelheid inlichtingen
Terrorisme omschrijving in Wetboek van Sr.
Art. 83a Sr: terroristisch oogmerk: oogmerk om
● (deel) bevolking vrees aanjagen, of
● overheid dwingen iets te doen, of
● structuren land te ontwrichten
Art. 83: terroristische misdrijven: aantal aangewezen misdrijven met voormeld oogmerk
Vgl. ook: misdrijven ter voorbereiding van een terroristisch misdrijf
Anti-terrorisme beleid in NL
Primaire doel: voorkomen aanslagen
Brede benadering, ook subdoelen:
● opbouwen informatiepositie/samenwerking diensten (CT info-box)
● bewaking- en beveiligingsmaatregelen
● tegengaan voedingsbodem/ voorkomen radicalisering
Dreigingsniveau’s (NCTV): ruim een jaar geleden van 4 naar 3
Dreigingsanalyses AIVD
● ISIS in Midden Oosten sterk ingeperkt, evt nieuwe aanslagen in Europa, geen
concrete aanwijzingen Nederland
● Syriëgangers (NL: ongeveer 270, ongeveer 50 omgekomen) bij terugkomst
potentieel grote bedreiging (echter ook teleurgestelden)
● mogelijke banden tussen jihadisten en criminelen
● wellicht ISIS ‘operatives’ in Europa
● radicalisering (salafisme)
● extreem rechts, aanslagen op moskee;
● extreem links, AFA
AIVD: Salafisme
Eerste generaties moslims (7e eeuw) leidraad voor leven;
Niet één monolithisch blok: drie stromingen te onderscheiden:
1. strenge leefregels, maar a-politiek
2. ook politieke standpunten, invoering sharia, anti-democratisch, maar afwijzen
geweld (nu in NL)
3. ook politieke standpunten, en niet afwijzen geweld
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bentevandenbosch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen