HOORCOLLEGE 1 – INLEIDING RECHT
Leerdoelen:
1. Je kent de verschillende rechtsbronnen en rangorde.
2. Je kan de invloed van internationaal recht op nationaal recht uitleggen.
3. Je kent de volgorde van rechtsgang.
4. Je weet hoe jurisprudentie tot stand komt en hoe de rechter interpreteert.
RECHT
Regels die we onszelf hebben opgelegd. Vastgelegd in wetten.
Recht kom je overal tegen.
Instrumentele functie -- rood stoplicht = stoppen
Koopovereenkomst – supermarkt
Huurovereenkomst – bioscoop
Rechtsbronnen:
De wet – codificatie van regels.
Jurisprudentie – verzameling uitspraken rechter.
Gewoonterecht – niet gecodificeerd, gedragslijn, rechtsplicht.
Territorialiteit – internationaal (gebonden aan het grondgebied)
o Iedereen is soeverein aan zijn eigen grondgebied. Soevereiniteit: regels maken voor
je eigen gebied.
o Verdragen: soevereiniteit inleveren om te werken aan een gemeenschappelijk doel.
o Verklaringen: landen kunnen zich sterk maken voor doelen die ze belangrijk vinden,
maar ze willen geen verplichtingen.
Staatsrecht Bestuursrecht Strafrecht Vermogensrecht Intellectuele
Eigendom
Staat
Provincie
Gemeente
Waterschap
o Privaatrecht = burgerlijk recht = civiel recht
o Staatsrecht - hoe is NL georganiseerd als land. Grondwet met grondrechten. Kieswet.
Verdragen aangaan.
, Samenvatting Recht voor de creatieve industrie
o Bestuursrecht – geregeld onder het bestuur. Vergunningen aanvragen.
Verkeersregels. Plaatselijke verordening.
o Strafrecht – bekeuringen. Overtredingen (rijden door rood licht). Financiële straf.
Misdaden (geweld).
o Vermogensrecht – hoeveel geld heb ik en wat is daarom van mij?
o Intellectueel Eigendom – wat maak je? Hoe leg je jouw ideeën vast?
Klassieke grondrechten – overheid houdt zich op afstand (afwachtende overheid, overheid
niet mee bemoeien). Vrijheid van meningsuiting, verbod op discriminatie, recht op privacy.
Komen uit de tijd van de verlichting.
Sociale grondrechten – overheid moet voorzieningen treffen (voorzienende overheid,
actieve overheid). Recht op werk, wonen, onderwijs en volksgezondheid. Later in de
grondwet gekomen.
Trias Politica – Montesqieu
Voorkomen van tirannie
Scheiding der machten:
Wetgevende macht – maken de wetten (Staten generaal, parlement)
Besturende macht – wet uitvoeren (regering, kabinet)
Rechtssprekende macht – rechters
De drie machten zeggen idealer wijze niets over elkaar.
TOTSTANDKOMING VAN WETGEVING
1e en 2e kamer beslissen of iets een wet is. Iets is een wet als het ook daadwerkelijk wordt
gepubliceerd.
Provinciale staten beslissen in eigen gebied.
Op gemeentelijk niveau worden ook verschillende regels gemaakt. Burgemeester heeft veel
macht binnen de eigen gemeente.
TOTSTANDKOMING JURISPRUDENTIE
Altijd 3 rechters die rechtsspreken.
De rechtsgang:
In eerste aanleg: Rechtbank
In hoger beroep: Gerechtshof
In cassatie: Hoge Raad (uitspraak = arrest)
(
Europees hof van justitie)
INTERPRETATIE
Wetboek moet geïnterpreteerd worden.
Het is niet altijd even duidelijk hoe de wetgever iets bedoeld heeft (grammaticaal).
o Historische interpretatie – in de geschiedenis van de wet duiken. Bekijken hoe alle
wetten tot stand zijn gekomen.
o Anticiperende interpretatie – alvast toekomstig recht toepassen. Doet de rechter
liever niet. Levert rechtsonzekerheid op, omdat deze wet nog niet gepubliceerd is.
Gebeurt bijna niet, maar de rechter mag het wel doen.
o Teleologische interpretatie – doel (Telos = doel). Wat is de bedoeling van een wet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlottewesselink1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.