Samenvatting Financieel leerjaar 1 Saxion Commerciële economie
Brouwers en de Keijzer hoofdstuk 1, 3 t/m 3.3, 6, 9.1, 9.3, 10 t/m 10.3 en 17.4
Hoofdstuk 1
De bedrijfseconomie houdt zich bezig met het economisch handelen in en door een bedrijf.
Het begin van het economische proces ligt in het feite dat de mens behoeften heeft end dat
hij die wil bevredigen: hij wil eten, onderdak, veiligheid enz. De directe behoeftebevrediging
heeft consumptie.
In de praktijk heeft een bedrijf te maken met veel partijen, die alle een belang hebben bij of
een relatie hebben met een het bedrijf. We noemen dit de participanten of stakeholders.
Voorbeelden zijn:
- Eigenaren
- Schuldeisers
- Afnemers/klanten
- Werknemers
- Leveranciers
Het productieproces
Inputs: Grondstoffen, arbeid, machines en apparatuur
Output: Eindproduct
Publieke bedrijven leveren goederen of diensten waarvan de overheid of de maatschappij
het van belang vindt om deze niet door op winst gericht bedrijf te laten produceren. Het
hoofddoel is om de producten zo goedkoop mogelijk te leveren.
Private bedrijven zijn eigendom van personen of andere bedrijven die eigen vermogen in
het bedrijf hebben geïnvesteerd.
De indeling in publieke en private bedrijven valt voor een groot deel samen met de indeling
not-for-profit- en profitorganisaties. Ook in de private sector komen echter not-for-
profitorganisaties voor, zoals verenigingen, stichtingen en goededoelenorganisaties,
bijvoorbeeld het Rode Kruis.
Private-profitorganisaties noemen we ondernemingen.
, 5 Samenwerkingsvormen
Samenwerking tussen bedrijven kan leiden tot economische voordelen.
Kartel: Er is sprake van een kartel als bedrijven afspraken maken om de onderlinge
concurrentie te beperken. Het gaat daarbij om het uitwisselen van concurrentiegevoelige
informatie zoals, prijzen, verdeling van de markt en informatie over de omzet.
- De concurrentie wordt oneerlijk.
- Kartel is eigenlijk verboden en kan je boete voor krijgen
- Ondernemers maken bijvoorbeeld voortdurend afspraken met hun leveranciers en
afnemers. Deze afspraken gaan over de voorwaarden voor de koop, verkoop of
doorverkoop van producten. Dit soort afspraken noemen we verticale
overeenkomsten.
- Een succesvolle vorm van samenwerking is de inkoopcombinatie. Als een groep
winkeliers verspreid over het land gezamenlijk de inkoop organiseert, dan is het
mogelijk om hogere kortingen te geven.
Franchising: is een hechte vorm van samenwerking tussen juridisch zelfstandige
ondernemers, de franchisegever en de franchisenemer, die onder gebruikmaking van een
gemeenschappelijke naam en met een uniforme uitstraling producten en diensten aanbieden
aan afnemers. Zoals plus Beuzel of Hema.
Joint venture: is een samenwerkingsverband tussen twee bedrijven, waarbij zij samen een
nieuw bedrijf opzetten. De participerende bedrijven zijn samen eigenaar van de joint venture
en delen zoals de winst als eventuele verliezen. De deelnemende bedrijven blijven
zelfstandig bestaan. Voordelen zijn dat je gebruik maakt van elkaars kennis en middelen.
Fusie en overname: Als bedrijven besluiten geheel samen te gaan, te fuseren, noemt men
dat een fusie. De meest agressieve vorm om samen te gaan is de vijandelijke overname.
Het ene bedrijf koop het bedrijf op en maakt er gebruik van binnen zijn eigen organisatie. Het
kan ook zijn dat twee bedrijven samen overleggen om samen te gaan. Dat een bedrijf
opgeheven wordt en als onderdeel verder gaat bij de andere organisatie.
- De bedrijven opereren in opvolgende schakels van dezelfde bedrijfskolom. Dit is
bijvoorbeeld het geval als een supermarktketen grote regionale distributiecentra
inricht die de rol van de groothandel overnemen. We spreken dan van integratie.
- De bedrijven opereren in dezelfde schakel van verschillende bedrijfskolommen. De
supermarktketen neemt een modeketen over en gaat ook kleding verkopen. Een
dergelijke overname is een vorm van parallellisatie, verbreding van het assortiment.
Europees economisch samenwerkingsverband
Om de samenwerking van bedrijven over de landgrenzen gemakkelijker te maken is het voor
bedrijven met een vestiging in de Europese Unie mogelijk om samen hun economische
activiteiten te ontwikkelen of verbeteren, bijvoorbeeld door middelen of kennis samen te
brengen. Het Europees Economisch Samenwerkingsverband (EESV) is bedoeld voor
ondernemingen die over de grenzen op zoek zijn naar partners om mee samen te werken.
, Ondernemingsvormen
Een onderneming in de vorm van een natuur persoon zijn privé aansprakelijk.
Eenmanszaak
- 1 persoon is de eigenaar van de onderneming
- Kan personeel aannemen en opdrachten etc aannemen
- Je kan zo beginnen en je inschrijven bij de Kamer van Koophandel
- De ondernemer is verantwoordelijk, denk aan privé aansprakelijk, maar gezondheid
heeft ook invloed op de onderneming.
- De winst is het inkomen van de ondernemer
- Over de winst betaalt de ondernemer inkomstenbelasting
- Niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen
Vennootschap onder firma (VOF)
- Twee personen of meer voor gezamenlijke rekening een bedrijf willen voeren.
- Belangrijke zaken worden vastgesteld in een vennootschapsakte
- Er komt geld in de onderneming gestoken
- De winst is het inkomen van de ondernemer
- Over de winst betaalt de ondernemer inkomstenbelasting
- Niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen
Maatschap
- Meerdere professionals die in samenwerking met anderen hun beroep uitoefenen,
zoals een huisartsenpraktijk, architectenbureau of boeren.
- Kostenmaatschap = een maatschap van personen die gezamenlijk kosten dragen
en onderling verdelen
- Opbrengstenmaatschap = deze vorm wordt vaak gebruikt als bijvoorbeeld twee
artiesten afspraken maken om de royalty’s van gezamenlijk werk te regelen, terwijl er
verder geen samenwerkingsverbanden tussen de twee artiesten zijn.
- De winst is het inkomen van de maten
- Over de winst betaalt de ondernemer inkomstenbelasting
- Niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen
Commanditaire vennootschap
- De commanditaire vennootschap is een samenwerkingsvorm waarbij er een
onderscheid is tussen de beherende (de actieve) vennoten en de commanditaire (de
stille) vennoten.
- De beherende vennoot is hoofdelijk aansprakelijk voor het geheel
- De stille vennoot kan niet meer verliezen dan het ter beschikking gestelde
vermogen, deelt wel mee in de winst
- De winst is het inkomen van de vennoten
- Over de winst betaalt de ondernemer inkomstenbelasting
- Niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen
