Biologie van het organisme dier
College 1 Endocrinologie
Dieren gebruiken verschillende chemische signalen om met elkaar te communiceren
Communicatie tussen dieren via uitgescheiden signalen kan via:
- Type afscheidende cel
- Route die het signaal volgt die om het doel te bereiken
Hormonen die via endocriene routes worden uitgescheiden in extracellulaire ruimtes bereiken
hun doel via de bloedbaan
Endocriene signalering:
- Houdt de homeostase in stand
- Bemiddeld reactie op prikkels
- Reguleert groei en ontwikkeling
Paracriene en autocriene signalering
- Werkt door locale regulatoren (over korte afstanden)
Bereiken doel dmv diffusie
Paracriene signalering
- Doelcellen in buurt van afscheidende cellen
Bij autocriene cellen: afscheidende cel is doelcel
Paracriene- en autocriene signalering spelen rol bij:
- Bloeddruk regulatie
- Zenuwstelsel functie
- Reproductie
Lokale regulatoren die een dergelijke signalering bemiddelen zijn: prostaglandinen
Werken in immuunsysteem en bloedstolling
Synaptische signalering
- Neuronen worden gespecialiseerde knooppunten met doelcellen synapsen
- Bij synapsen diffunderen uitgescheiden moleculen (= neurotransmitters) over korte
afstand en binden receptoren op doelcellen
Neuro-endocrine signalering
- Gespecialiseerde neurosecretoire cellen scheiden neurohormonen uit
Komen vanaf zenuwuiteinden in de bloedbaan diffunderen
Sommige diersoorten communiceren met feromonen (= chemicaliën die in het milieu
vrijkomen)
Functies feromonen:
- Markeren van paden die naar voedsel leiden
- Definiëren van territoria
- Waarschuwen tegen roofdieren
- Aantrekken van potentiele partners
1
,Hormonen in chemische klassen ingedeeld afhankelijk van hun oplosbaarheid en structuur
Lokale regulatoren zoals gemodificeerde vetzuren
Andere zijn polypeptide en sommige gassen
Polypeptide en meeste amines in water oplosbaar
Steroïde en andere grotendeels niet polaire hormonen zijn in vet oplosbaar
In water oplosbare hormonen worden uitgescheiden door exocytose
Verspreiden zich in de bloedbaan en binden aan de receptoren op het celoppervlak
In vet oplosbare hormonen verspreiden zich over celmembranen – migreren door de
bloedbaan gebonden aan transporteiwitten en diffunderen door het membraan van doelcellen
– ze binden aan receptoren in het cytoplasma of kern van doelcellen = signaaltransductie route
leidt tot reacties in het cytoskelet en enzymactivering of verandering in genexpressie
Adrenaline bindt aan receptoren op plasmamembraan van levercellen – veroorzaakt afgifte
van boodschappermoleculen die enzymen activeren en resulteren in de afgifte van glucose in
de bloedbaan
Wanneer een steroïde hormoon aan zijn receptor bindt vormt zich een hormoonreceptor
complex – verplaatst zich in de kern – receptor gedeelte fungeert als transcriptie regulator
specifieke doelgenen
Hetzelfde hormoon kan verschillende effecten hebben op doelcellen en op verschillende
receptoren van dit hormoon of verschillende signaaltransductie wegen
Endocriene cellen vaak gegroepeerd in klieren
Exocriene hebben kanalen
Hypothalamus coördineert de endocriene signalering
Hij ontvangt informatie via zenuwen vanuit het hele lichaam en initieert de juiste neuro-
endocrine signalen
Aan de basis van de hypothalamus bevindt zich de hypofyse bestaand uit de posterieure en
anterieure kwab
Posterieure – slaat hormonen op die gemaakt worden in de hypothalamus en scheidt deze af in
de bloedbaan
Anterieure kwab maakt hormonen aan en geeft deze af onder regulatie van de hypothalamus
Neurosecretoire cellen synthetiseren onder anderen het antidiuretische hormoon en oxytocine
Antidiuretische hormoon = gedrag
Oxytocine – melk
2
,Schildklierhormoon vele functies
- Niveau laag: hypothalamus scheidt thyrotropine hormoon af anterieure hypofyse
kwab thyroid stimulerend hormoon afscheidt
- Thyroid stimuleert afgifte van schildklierhormoon door schildklier
- Verstoring van productie of regulering kan leiden tot aandoeningen
- Enige jodiumhoudende molecuul dat door lichaam wordt gesynthetiseerd
- Bij lage niveaus – onvoldoende jodium – hypofyse blijft TSH uitscheiden – schildklier
groter – resulteert in struma
Bijnierhormonen reguleren de reactie op stress
Bevinden zich boven op de nieren
Elke bijnier bestaat uit 2 klieren
- Bijniermerg – scheidt op neurale stimulering adrenaline een noradrenaline – behoren
tot klasse van verbindingen – flight or fight – stimuleren afgifte glucose en vetzuren –
verhogen bloedtoevoer naar lichaamscellen
- Bijnierschors
Geslachtshormonen reguleren de vorming van interne reproductieve structuren
Geslachtsklieren testikels en eierstokken produceren meeste geslachtshormonen
Teelballen synthetiseren vooral antigenen (testosteron = verantwoordelijk voor sec
geslachtskenmerken)
Mylanotices stimulerend hormoon: reguleert de huidskleur van amfibieën door de pigment
verdeling te regelen
College 2 neurobiologie
Deel 1: vorm en functie van neuronen
De basis van de membraanpotentiaal door de actiepotentiaal:
Openen van ionenkanalen in plasmamembraan zet het
chemische potentiaal om in elektrisch potentiaal
Neuron in rustpotentiaal bevat veel open K+ kanalen en
minder open Na+ kanalen
K+ verspreid zich uit de cel
Na+ de cel in
Resulterende opeenhoping van negatieve lading is
belangrijkste bron membraanpotentiaal
Natrium-kalium pompen zorgen voor actieve uitwisseling
van natrium en kalium ionen
3
, Concentratie kaliumchloride is hoger in de
binnenkamer dan buitenkamer
K+ ionen diffunderen langs de concentratiegradiënt
naar de buitenste kamer
Negatieve lading, Cl-, bouwt op in de binnenkamer
Evenwicht zowel elektrische- als chemische
gradiënt in evenwicht evenwichtspotentiaal
Evenwichtspotentiaal van K+ is negatief en van Na+ is positief
Wanneer K+ kanalen worden geopend door membraanpotentiaal, verspreidt K+ zich naar
buiten
Binnenkant wordt dan negatiever hyperpolarisatie
De rol van spanningsafhankelijke ionenkanalen bij het genereren van een actiepotentiaal
Actiepotentiaal ontwikkeld in fasen
1. Tijdens rustpotentiaal zijn de meeste spanningsafhankelijke Na+ kanalen gesloten
Meeste spanningsafhankelijke K+ kanalen zijn ook gesloten
2. Spanningsafhankelijke Na+ fase openen eerst Na+ stroomt de cel in
3. Tijdens de stijgende fase wordt de drempel van het membraanpotentiaal overschreden
en wordt het actiepotentiaal gevormd
4. Tijdens de dalende fase wordt het Na+ afhankelijke kanalen geïnactiveerd door de
kanalen m.b.v. een inactivation loop te blokkeren
Spanningsafhankelijke K+ kanalen openen en K+ stroomt uit de cel
5. Dit leidt tot de undershoot fase membraan permeabiliteit voor K+ eerst hoger is dan
in rust K+ kanalen sluiten daarna rustpotentiaal hersteld
De snelheid waarmee actiepotentialen worden gevormd is
evenredig met de sterkte van het ingangssignaal
Gated ionkanalen en actiepotentialen spelen een belangrijke rol
bij de activering van het zenuwstelsel
Mutaties in genen die voor ionkanalen coderen leiden tot
aandoeningen van de zenuwen, hersenen, spieren of hart
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marisamangal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,20. Je zit daarna nergens aan vast.