College aantekeningen
Complete verzameling aantekeningen Oude Geschiedenis
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Complete verzameling aantekeningen van de hoorcolleges Oude Geschiedenis, plus een aantal werkcolleges.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
InhoudHoorcollege 1;........................................................................................................................................2
Hoorcollege 2.........................................................................................................................................8
Hoorcollege 4.......................................................................................................................................17
Hoorcollege 5.......................................................................................................................................21
Hoorcollege 6.......................................................................................................................................24
Hoorcollege 7.......................................................................................................................................27
Hoorcollege 8.......................................................................................................................................30
Hoorcollege 9.......................................................................................................................................33
College..................................................................................................................................................36
Hoorcollege 10.....................................................................................................................................37
Hoorcollege 11.....................................................................................................................................40
College..................................................................................................................................................44
Hoorcollege 12.....................................................................................................................................46
1
,Hoorcollege 1;
Inleiding
Materiële factoren (stabiel maar niet enkel natuurlijk gegeven, beïnvloed door menselijk handelen)
Klimaat, bodemgesteldheid, landbouw, economie, demografie
Zowel natuurlijk gegeven als cultureel bepaald
Belang van materiële factoren?
Geen determinisme
Wel kaders voor de gehele oudheid
Historische demografie
Ontbrekende bronnen
Terugprojecties (a.d.h.v. wel bekende samenlevingen)
Biologische constanten (bevolkingsopbouw)
Ziekteregimes
Antieke bevolkingsregime
Hoog sterftecijfer
Hoge kindersterfte
Demografisch plafond:
Grenzen aan bevolkingsgroei
Sterftecijfers hoog
Voedsel beperkt
Carrying Capacity
Hoeveel mensen kan een gebied voeden?
Belangrijk voor schattingen bevolkingsomvang
Bepaald door technologie van voedsel- en grondstoffenvoorziening
Dus afhankelijk van organisatie v/e maatschappij
Jagers-verzamelaars (0,01-0,1 pers.km2)
Landbouw (4-5 pers./km2)
Volledig ontwikkelde landbouw (10-30 pers./km2)
Ontstaan landbouw
Hoe worden grenzen carrying capacity doorbroken?
Balans tussen bevolking en voedsel raakt verstoord
Technologie landbouw
Groei bevolking
Alleen in zeer gunstige omstandigheden blijvende verandering
Zeer vruchtbare gebieden
Met natuurlijke groei granen
Sedentaire beschavingen
Domesticatie dieren en planten
Secondary products revolution
Winning van secundaire producten uit gedomesticeerde planten en dieren
2
,Prehistorie
= periode voorafgaand aan geschreven bronnen
bestudering op basis van materiële resten (keramiek, potresten, skeletten)
domein v/d archeologen
Overgang wisselt van gebied tot gebied
Overgang naar schrift geleidelijk
Ontstaan van de mens
4-5 miljoen jaar terug eerste mensachtige
Vanaf ca. 200.000 jaar geleden Homo sapiens
- Verdringt andere menstypen (w.o. Neanderthalers) op basis van evolutionaire voordelen
- Rond 10.000 v.C. proces voltooid
Paleolithicum
Oude steentijd
Simpele stenen voorwerpen
Periode van vroegste werktuigmakers tot ca. 10.000 v.C. (einde 4 de ijstijd)
Bands van jagers-verzamelaars met eigen sociale territoria
Carrying capacity laag zeer lage bevolkingsdichtheid
Ontstaan religie en kunst
- Bijv. Grotten Lascaux (ca. 17.000 v.C)
- Dus ruim voor ontstaan schrift
Mesolithicum
Middensteentijd
In de mediterrane streken en voor-Azië:
- Mediterraan klimaat met sterke seizoenswisselingen
- Eetbare grassen en tarwe
Geleidelijke overgang naar sedentaire samenlevingen
- Van verzamelen naar domesticatie
- Grotere carrying capacity
- Kleinere sociale territoria
- Landbouwbedrijvende gemeenschappen
Neolithicum
Nieuwe steentijd; gepolijste stenen voorwerpen
Domesticatie en veredeling gewassen
Vaste nederzettingen
Veeteelt (schapen, geiten, varkens, runderen)
Bevolkingsgroei
Vervolgens keramiekproductie
3
, Ontstaan en verbreiding neolithische cultuur
Ontstaan in Egypte en vooral zichtbaar in de Vruchtbare Halvemaan
Al vanaf 10e millennium in Vruchtbare Halvemaan, daarna:
- Noorden en westen
o Anatolië (7de eeuw v.C.)
o Griekenland en de Balkan
o Donau en Rijn-gebied (6de millennium)
- Noord-Afrika (7de millennium)
o Nauwelijks beneden de Saharah
- Oosten
o Indusvallei (5de millennium)
Zowel diffusie als onafhankelijke ontwikkelingen
Overgang historische periode
> 3000 v.C. overgang naar complexe samenlevingen
De eerste steden:
Ontstaan vooral in Zuid-Mesopotamië
Aparte stadstaatjes
Bestuur vanuit paleis
- Paleiseconomie (redistributie)
- Land collectief (maar ook privé-bezit)
Koning als dienaar van god
Onderlinge competitie
Perioden van grotere rijken onder een alleenheerser
Bronstijd:
Voorheen al koperen voorwerpen
Brons is legering koper en tin
wapens
-> strijdwagens
Spijkerschrift:
- Syllabisch, per lettergreep één teken
- Indrukkingen in klei
- ca. 600 tekens
- Links naar rechts
- Vooral bedoeld voor tempeladministratie
o Paleisarchieven
- Wijder gebruik
o Diplomatie
o Kronieken
o Mythologische teksten
Oorsprong wereld en kosmos
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cbrijer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen