Samenvatting
Samenvatting Hoorcolleges Vaderlandse Geschiedenis, blok 1
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Samenvatting van de Hoorcolleges Vaderlandse Geschiedenis, blok 1.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
InhoudVroege Vaderlandse Geschiedenis.........................................................................................................1
Troon overgang Karel V – Filips II...........................................................................................................2
De 80-jarige oorlog / Opstand................................................................................................................3
Oorlog en ontwikkeling van de staat tijdens de Opstand.......................................................................5
Het 12-jarig Bestand...............................................................................................................................7
Interne verdeeldheid..........................................................................................................................7
1621: De Oorlog hervat......................................................................................................................7
Na het Bestand.......................................................................................................................................8
De Ware Vrijheid, sociale stratificatie en de Willem III / IV....................................................................9
Willem III / IV, economische stagnatie en politieke onrust...............................................................11
Patriotten, Bataven en Fransen............................................................................................................14
De VOC en de WIC................................................................................................................................18
Vroege Vaderlandse Geschiedenis
De Nederlanden Verenigd?
15e eeuw: hertogen van Bourgondië erven en veroveren steeds meer Nederlandse gewesten
1500-1543: Karel V van Habsburg erft Nederlanden, verwerft Utrecht, Gelre, Noordoosten
1548-49: ‘Pragmatieke Sanctie’: legt vast dat de Nederlandse gewesten een eenheid zijn en zullen
blijven (een Kreits)
Zeventien vaderlanden
- 17+ gewesten
- Ieder met een eigen verleden (o.a. van oorlog onderling)
- Verbonden via (nieuwe) dynastie (personele unie met Habsburgse keizer)
o Maar hechten aan onderlinge verschillen, bijv. in rechtspraak
Drie talen: Nederlands, Frans, varianten
Verschillen West / Oost
Ieder gebied heeft eigen wetten
Gemeenschappen, steden en groepen hebben eigen rechten: ‘privileges’, en
hechten daaraan
Pogingen tot integratie van het bestuur
Recht wordt gecodificeerd (opgeschreven)
Centrale rechtbank in Mechelen (Grote Raad)
1531: Collaterale raden
1) Raad van State (adel & juristen – politiek advies)
2) Geheime raad (juristen & ambtenaren – bestuur)
3) Raad van financiën (adel & juristen)
,Troon overgang Karel V – Filips II
Karel verwerft een wereldrijk
1516: Karel wordt ook koning van Spaanse koninkrijken, delen van Italië, en Nieuwe Wereld
1519: Karel wordt Keizer van het Heilige Roomse Rijk (Duitsland en deel centraal Europa)
Karel heeft veel macht, prestige en middelen, maar ook veel zorgen
Wat betekent dit voor de burger?
Men profiteert van economische samenwerking en goed rechtssysteem
Men heeft geen stem, maar wordt vertegenwoordigd in de Staten Generaal
Men voelt zich wel onderdaan, maar geen ‘Nederlander’ (geen Nederlandse identiteit)
De landsheer is vaak afwezig en vraagt geld voor verre oorlogen
Karel V doet troonsafstand
Splitsing van het rijk tussen twee zoons
Zoon Filips: Spaanse bezittingen, Nieuwe Wereld, Italië, Nederlanden
Broer Ferdinand: Heilige Roomse Rijk
Problemen in de Nederlanden
Voor het volk voelt Filips II als vreemde vorst
Loyale hoge adel ontevreden over invloed van Filips op het landsbestuur en zijn bang buiten spel
gezet te worden door anderen die hun carrière te danken hebben aan de gratie van Karel V en Filips
Ongenoegen met het religiebeleid; nieuwe interpretaties van het christendom komen tot stand
, De 80-jarige oorlog / Opstand
Het wonderjaar 1566
April: Verbond der Edelen biedt smeekschrift aan bij Margareta van Parma
Ketterijwetgeving opgeschort tot Filips van zich laat horen
Geuzen worden ongekend populair, maar gaan uiteindelijk veel geweld gebruiken
De tijdelijke vrijheden leidden in hetzelfde jaar tot de Beeldenstorm.
Twee perspectieven op 1566
Het perspectief van de koning: hoge adel en stadsbesturen hebben dit laten gebeuren
Het perspectief van de hoge adel: wij hebben het land gered van een burgeroorlog (door
versoepeling religiebeleid)
Besluit Filips: ‘bad cop, good cop’ strategie; eerst straf, dan genade
Hertog van Alva wordt naar de Nederlanden gestuurd (1567-1573)
De strafexpeditie van de Hertog van Alva
Raad van Beroerten (Bloedraad) veroordeelt ca. 13.0000 mensen, ca. 11.000 executies
Oranje werft in ballingschap troepen, maar boekt aanvankelijk weinig succes
In 1570 zijn de Nederlanden gepacificeerd (de gewesten kunnen weinig meer uithalen en conflicten
worden bijna standaard gewonnen door de Spanjaarden)
Het probleem van Alva
Geldtekort
Nederlanden moeten zelf gaan betalen aan belastingen (ze betalen dus eigenlijk het leger waar de
Opstand tegen vecht)
- Poging tot invoeren 10e penning
Filips II beheert een wereldrijk, en de Nederlanden zijn niet steeds prioriteit, dus geldtekort neemt
toe. In 1572 leidt dit tot:
Muitende soldaten
Bloederigere oorlogvoering door Alva
o Bloedbad Naarden
Dit werkt contraproductief en de andere steden zijn meer bereid door te vechten
Tactiek van Alva (1572-1576)
Gewelddadige strategie verzandt in dure en langzame oorlog die de koning eigenlijk niet meer kan of
wil betalen (imperial overstretch)
Muiterijen leiden tot het eisen van vertrek van de Spaanse troepen in de Zuidelijke Nederlanden
Pacificatie van Gent (vrede en samenwerking tussen Noordelijke en Zuidelijke gewesten)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cbrijer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen