Moderne'en'actuele'kunst'1'–!lesnotities("
Les$1$–$28/09:$geen$examenvragen$
$
Documenta$9$$actualiteit$
• Waarom!is!een!bepaald!werk!het!‘beste’!en!moet!het!bewaard!worden?$
⇒ Wat!zijn!de!fundamenten!vd!actuele!kunst?$
• Essay!Rosalind!Krauss!(1999)$
⇒ Stelt!het!probleem:!$
• 1!vd!manieren!om!kwalitatieve!oordelen!over!kunst!te!stellen!was!
omdat!ze!gemaakt!waren!in!een!bepaald!medium!en!zich!verhouden!
tot!de!geschiedenis!van!dat!medium!G>!medium!als!belangrijke!
categorie!om!kader!te!geven,!referentieterm$
⇒ Stelde!dat!de!term!“medium”!een!te!zwaar!gewicht!heeft,!wilt!zich!
afzetten!van!beeldende!kunst!bepaald!door!historische!geladen!
termen!G>!wilt!nieuwe!termen;!medium!is!te!theoretisch!en!
beladen$
⇒ Wilt!een!voc.!Ontwikkelen!om!te!kunnen!spreken!over!de!nieuwe!
kunst!die!op!dat!moment!gemaakt!worden!G>!passen!niet!100%!id!
termen!die!dan!beschikbaar!waren$
• Elke!binale,...!kom!je!werk!tegen!dat!geen!‘medium’!is!(over!hele!
ruimte!verspreid)!G>!postGmedium!age!is!een!feit!=>!frustratie:!lexicale!
vrijheid!leidt!nergens!toe,!vergelijk!het!met!jazz:!er!moet!een!
standaard!raamwerk!zijn!waartoe!je!je!kan!verhouden!om!vrijheid!te!
creeren;!volledig!achterlaten!van!notie!medium!is!een!probleem$
⇒ Afscheid!van!medium!was!bewuste!keuze!van!de!kunstenaars!(nu:!
vanzelfsprekend,!alles!is!een!installatie)!$
• Ze!gaat!terug!tot!Marcel!Broodhaers!(1972):!fictief!museum!
(Musee%d’art%moderne,%departement%des%aigles,%section%des%
figures;%kunsthalle%dusseldorf)!(lege!dozen,!kratten,!
postkaartjes,....)!G>!niet!langer!concrete!objecten!maar!de!
omgeving!die!bepaalde!objecten!tot!kunstwerk!verklaren!G>!
publiek!vraagt!zich!af!waar!de!kunst!is,!is!shockend!G>!essentie!
vh!werk:!tonen!hoe!dingen!die!wij!als!kunstwerk!tot!die!status!
gekomen!zijn,!hoe!beoordelen!wij!kunst?!!
Broodhaers!is!een!sleutelmoment,!een!keermoment!$
⇒ Marcel%Broodhaers,%Front%and%Back%Cover%of%Studio%International,%
october%1974:!boodschap!=!remus,!de!kunst!is!“gedaan”!!
• Het!concept!is!het!kunstwerk!G>!als!sleutelfiguur!in!de!
conceptuele!kunst!
⇒ Ze!heeft!een!probleem!met!de!uitswas!van!broodaers,!niet!hijzelf!
• Lezing!Jeff!Wall,!Depiction,!Object,!Event!(2006)!
⇒ Vertrekt!van!zelfde!probleemstelling!als!Krauss!
⇒ Het!kiezen!van!een!onderwerp!is!vandaag!een!curaturele!strategie!waarin!
kunstenaars!meestappen!!
• Bv!Ulises%Carrion,%Postcard%(Ephemera,%1972)!G>!zegt!eigenlijk:!ik!zal!
doen!wat!je!wilt,!als!ik!maar!in!uw!catalogus/tentoonstelling!sta!
! 1!
, • Dit!is!de!nieuwe!en!ultieme!kunstvorm!omdat!hij!bijna!vormloos!is;!
een!geruisloze!verdamping!vd!kunst;!vandaag!“vervagen”!dingen!
!
Moderne$kunst$–$Actuele$kunst:$verschil$
• Actuele!kunst:!vandaag!gemaakt!of!vandaag!actueel?!
• Wilem%Sandber.%NU,%Hilversum,%steendrukkerij%De%Jong%&%Co,%1959!
⇒ Periode!1960G80:!hedendaagse!kunst!“start”!dan!G>!in!1959!een!actuele!
vraag:!wat!is!hedendaags?!
• Maurizio%Nannucci,%All%art%has%been%Contemporary!
⇒ Was!een!plijtbezorger!voor!de!hedendaagsering!van!het!museum!
⇒ Wil!het!instituut!museum!afschaffen!
• 2e!helft!20e!eeuw:!musea!willen!geen!musea!zijn!
• Musea!voor!moderne!kunst!
⇒ Moma!als!referentieGinstituut!G>!canonvorming!
• Schema%Alfred%Barr,%Cubism%and%Abstract%Art!
⇒ Geld!tot!op!vandaag!als!iets!waartoe!men!zich!kan!verhouden!(bv!
Ad%Reinhardt,%How%to%Look%at%Modern%Art%in%America,%PM%magazine,%
june%2%1946%G>!reageert!hiertegen)!
• Kunst!die!uitgelegd!kan!worden!is!doorgaans!niet!de!beste!kunst!(bv.!
Jackson!Pollock!=!moeilijk!uit!te!leggen)!
!
$
Conceptkunst$
• Robert%Barry,%During%the%exhebition%the%gallery%wil%be%closed!
⇒ Kunst!gereduceerd!tot!beschrijving!G>!niet!meer!materieel!maar!louter!
voorstel!
⇒ Boek!onder!zelfde!naam!door!...!
⇒ Hedendaagse!kunst!is!altijd!concept,!doordrongen!door!concept!!
• Als!we!de!fundamenten!vd!hedendaagse!kunst!willen!bepalen!kunnen!
we!niet!voorbij!de!conceptuele!kunst,!alle!kunst!is!ermee!doordrongen!
⇒ Kunst!kan!niet!ontsnappen!aan!een!eigen!reflectie!
⇒ Copceptkunst!toont!de!condities!waarin!kunst!kunst!word,!de!
context!waarbinnen!wij!kunst!waarnemen,....!!
• Boek:!
⇒ PostGconceptueel!=!een!conditie!
• Keuzes!zijn!vandaag!onvermijdelijk:!keuze!om!te!schilderen,!met!
welke!verf,!op!welk!formaat!G>!minder!vanzelfsprekend!dan!voor!
conceptuele!kunst!
⇒ Hedendaagse!kunst!is!bevrijd!van!kraftmanschap!!
• Kwaliteitscriteria!die!vanuit!academia!kwamen!zijn!nu!afwezig!
!
! !
! 2!
,Les$2$–$5/10:$Medium$
$
Teksten:$
1. !Benjamin!H.D.!Buchloh,!Michael!Asher!and!the!Conclusion!of!Medernist!
Sculpture!
2. Clement!Greenberg,!Modernist!Painting!
3. Clement!Greenberg,!Towards!a!Newer!Laocoon!
4. Michael!Fried,!Art!and!Objecthood!
a. the!succes,!even!the!survival,!of!the!arts!has!come!increasingly!to!
depend!on!their!ability!to!defeat!theatre!!
b. art!degenerates!as!it!approaches!the!condition!of!theatre!!
c. the!concepts!of!quality!and!value!G!and!to!the!extent!that!these!are!
central!to!art,!the!concept!of!art!itself!G!are!meaningful,!or!wholly!
meaningful,!only!within!the!individual!arts.!What!lies!between!is!
theatre!!
5. Rosalind!E.!Krauss,!Sculpture!in!the!Expanded!Field
!
6. YveGAlain!Bois,!Painting:%The%Task%of%Mourning%(1986),!in:!Painting%as%
Model,!Cambridge,!Mass.,!MIT!Press,!1993,!pp.!229G244!!
!
Werken$
1. Bruce!Nauman,!Failing%to%Levitate%in%My%Studio,!1966!Black!and!white!
photograph!!
a. Rosalind!E.!Krauss,!Sculpture!in!the!Expanded!Field!
2. JeanGLéon!Gérôme,!Pollice!verso,!1872,!oil!on!canvas$
a. Clement!Greenberg,!Towards!a!Newer!Laocoon!
i. Purisme!
ii. Dominant!art!form!=!prototype;!Other!arts!:!imitate!effects!
iii. Emphasis!from!medium!to!subject!matter!
3. Claude!Monet,!Rouen!Cathédrale!–!Le!Portail!(Soleil),!1894,!Oil!on!canvas$
a. Clement!Greenberg,!Towards!a!Newer!Laocoon!
i. Pictorial!to!pitoresque!
ii. Anecdote!or!message!
4. Georges!Braque,!Violin!and!Pitcher,!1910,!Oil!on!canvas$
a. Clement!Greenberg,!Towards!a!Newer!Laocoon!
i. Materialist!objectivity$
ii. Essence!of!visual!experience$
5. !!Marcel!Broodthaers,!Front!and!Back!Cover!of!Studio!International,!
October!1974$
a. Clement!Greenberg,!Towards!a!Newer!Laocoon!
! 3!
, i. SelfGcriticism$
ii. Flatness$
6. Frank!Stella,!Die!Fahne!hoch!,!1959!
Frank!Stella,!Empress!of!India,!1965!
Donald!Judd,!Untitled,!1968!!
Joseph!Kosuth,!(Art!as!Idea!as!Idea)!(Definition),!1966G68$
a. Clement!Greenberg,!Towards!a!Newer!Laocoon!
i. Militantly!reductive!modernism!=!opposite!in!reverse!effect$
7. Donald!Judd,!Untitled,!1967!
Donald!Judd,!Untitled,!1969$
a. Michael!Fried,!Art!and!Objecthood!
8. Robert!Morris,!Plywood%Show,!Green!Gallery,!New!York,!December!1964!!
a. Michael!Fried,!Art!and!Objecthood!
b. Rosalind!E.!Krauss,!Sculpture!in!the!Expanded!Field!
9. Robert!Morris,!Untitled!(LGbeams),!1965!
a. Michael!Fried,!Art!and!Objecthood!
10. Robert!Morris,!Untited!(Mirror!Cubes),!1965G71!
a. Michael!Fried,!Art!and!Objecthood!
b. Rosalind!E.!Krauss,!Sculpture!in!the!Expanded!Field!
11. Anthony!Caro,!Yellow!Swing,!1965!
a. Michael!Fried,!Art!and!Objecthood!
12. Constantin!Brancusi,!Le!Coq,!1924!
a. Rosalind!E.!Krauss,!Sculpture!in!the!Expanded!Field!
13. Robert!Smithson,!Partially%Buried%Woodshed,!Kent!State!University,!Kent,!
Ohio,!January!1970!
a. Rosalind!E.!Krauss,!Sculpture!in!the!Expanded!Field!
i. Site!Construction!
14. Robert!Smithson,!Spiral!Jetty,!1970!
a. Rosalind!E.!Krauss,!Sculpture!in!the!Expanded!Field!
i. Marked!sites!
15. Michael!Heizer,!Double!Negative,!1970!
a. Rosalind!E.!Krauss,!Sculpture!in!the!Expanded!Field!
i. Marked!sites!
16. Robert!Smithson,!Untitled!(model),!1967!
a. Rosalind!E.!Krauss,!Sculpture!in!the!Expanded!Field!
i. Axiomatic!structures!
17. !Daniel!Buren!PhotosGsouvenir:!Up!and!Down,!in!and!out,!step!by!step,!
work!in!situ,!October!1977!
a. Benjamin!H.D.!Buchloh,!Michael!Asher!and!the!Conclusion!of!
Medernist!Sculpture!
18. Michael!Asher,!The!Art!Institute!of!Chicago,!Chicago,!Illinois,!U.S.A.!!‘73rd!
American!Exhibition’,!June!9—August!5,!1979!!
a. Benjamin!H.D.!Buchloh,!Michael!Asher!and!the!Conclusion!of!
Medernist!Sculpture!
19. Michael!Asher,!The!Museum!of!Contemporary!Art,!Chicago,!Illinois!!
June!8!G!August!12,!1979!!
a. Benjamin!H.D.!Buchloh,!Michael!Asher!and!the!Conclusion!of!
Medernist!Sculpture!
20. !Robert!Ryman,!Link,!2002!
! 4!