Integrale Toets 3
Gezondheidsbevordering
Naam
Groep
Docent CGO
Docent OO-IM
Cursuscode GVE-2.IT3-16
Inleverdatum 22-oktober-2020
Versie 1
Opdracht 1 900 woorden
Opdracht 2 1990 woorden
Opdracht 3 1096 woorden
Opdracht 4 1723 woorden
Opdracht 5 493 woorden 1
,Inhoudsopgave
1. Interview & Theory of planned behavior ....................................................................................................... 3
1.1 Omschrijving gezondheidsgedrag & gezondheidsprobleem ........................................................................ 3
1.2 Dataverzameling; opzet van interview en topiclijst ..................................................................................... 3
1.3 Data-analyse: coderen.................................................................................................................................. 4
1.4 Resultaten .................................................................................................................................................... 4
2. Gedragsanalyse & Gedragsdoelen ................................................................................................................. 5
2.1 Gezondheidsprobleem ................................................................................................................................. 5
2.1.1 Pathofysiologie .......................................................................................................................................... 5
2.1.2 Prevalentie en incidentie........................................................................................................................... 5
2.1.3 Kwaliteit van leven .................................................................................................................................... 6
2.1.4 Gezondheidsindicatoren ........................................................................................................................... 6
2.2 Gedragsanalyse ............................................................................................................................................ 7
2.2.1 Health-enhancing behavior ....................................................................................................................... 7
2.2.2 Health-impairing behavior ........................................................................................................................ 7
2.2.3 Omgevingsanalyse ..................................................................................................................................... 8
2.3 Resultatentabel ............................................................................................................................................ 8
2.4 Shared Decision Making ............................................................................................................................... 8
2.5 Gedragsdoelen ............................................................................................................................................. 9
3. Interventies .................................................................................................................................................. 10
3.1 Interventie 1 ............................................................................................................................................... 10
3.2 Interventie 2 ............................................................................................................................................... 11
3.3 Interventie 3 ............................................................................................................................................... 12
4. Fasen van gedragsverandering .................................................................................................................... 13
4.1 Voorbeschouwing ....................................................................................................................................... 13
4.2 Overpeinzing .............................................................................................................................................. 14
4.3 Beslissingsfase ............................................................................................................................................ 14
4.4 Actieve verandering ................................................................................................................................... 14
4.5 Stabilisatie .................................................................................................................................................. 14
4.6 Terugvalfase ............................................................................................................................................... 15
4.7 Gezondheidsbevorderaar ........................................................................................................................... 15
5. Evaluatie ...................................................................................................................................................... 18
5.1 Gezondheidsbevorderaar ........................................................................................................................... 18
5.2 Ethische afweging....................................................................................................................................... 18
Literatuurlijst ........................................................................................................................................................ 19
Bijlage 1 – Topiclijst .............................................................................................................................................. 25
Bijlage 2 – Uitgeschreven interview ..................................................................................................................... 26
Bijlage 3 – Data-analyse: kleurcodering interview ............................................................................................... 31
Bijlage 4 – Data-analyse: thematische tabel ......................................................................................................... 36
Bijlage 5 - Resultatentabel .................................................................................................................................... 38
2
,1. Interview & Theory of planned behavior
1.1 Omschrijving gezondheidsgedrag & gezondheidsprobleem
Uit het interview blijkt dat de geïnterviewde relatief gezond leeft, maar hiermee niet tevreden is.
Sinds haar zevende is ze al vegetariër. Een vegetarisch dieet draagt, wanneer goed toegepast, bij aan
de gezondheid door onder andere vermindering van inname van verzadigd vet, reducering van hart-,
vaat-, maag- en darmproblemen, verhoging van inname vezels en antioxidanten (Lelyana, 2018). De
geïnterviewde eet haar dagelijkse groenten en fruit, wat bijdraagt aan een gezond dieet (Dapper,
2014). Ook geeft de geïnterviewde aan te eten wat ze wilt. Dat betekent ook kant-en-klare
producten en pakjes. Van bewerkt voedsel is bekend dat het negatieve effecten kan hebben op je
gezondheid door toevoeging van zout, suikers en bijvoorbeeld conserveringsmiddelen (Hall et al.,
2019). Er wordt zelfs een verband gelegd tussen verwerkt voedsel en prevalentie van constitutioneel
eczeem (Park, 2019). Al een aantal jaar heeft de geïnterviewde last van constitutioneel eczeem. Een
veelvoorkomende vorm van eczeem waardoor jeuk, roodheid en schilfering ontstaat. Over de
oorzaak van deze vorm van eczeem is nog maar weinig bekend (Pasmans, 2011). Eczeem is niet te
genezen, maar wel te behandelen en kan een grote invloed hebben op de kwaliteit van leven (zie
paragraaf 2.1.3). Om hier iets aan te veranderen, verdiept de geïnterviewde zich in diverse mogelijke
oplossingen, waaronder het aanpassen van haar voedingspatroon.
1.2 Dataverzameling; opzet van interview en topiclijst
Als basis voor de opdracht wordt gebruikgemaakt van het Theory of Planned Behavior (TPB) model
(zie Afbeelding 1). In het model wordt weergegeven hoe de intentie om tot bepaald gedrag te
komen is opgebouwd en welke vaardigheden en barrières kunnen (tegen)werken bij de
totstandkoming van dat gedrag. De externe variabelen bestaan onder andere uit leeftijd, geslacht,
sociaal economische status en opleidingsniveau. Attitudes staat voor welke voor- en nadelen de
geïnterviewde ziet in het aanpassen van het gedrag. Bij subjectieve normen of sociale invloed wordt
de norm van de geïnterviewde vergeleken met die van haar omgeving en welke invloed deze
omgeving op haar heeft. In het stuk waargenomen gedragscontrole of eigen-effectiviteit kijken we
naar de haalbaarheid van het gedrag voor de geïnterviewde vanuit haar eigen optiek, ook wel self-
efficacy1 genoemd. Op basis van dit model is een topiclijst met bijbehorende vragen samengesteld
om structuur te geven aan het interview. Deze topiclijst is toegevoegd als Bijlage 1.
Afbeelding 1.Het Theory of Planned Behavior model. Overgenomen uit Gezondheidsbevordering en
zelfmanagement door verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten (p. 149) door B. Sassen, 2018, Houten, Bohn
Stafleu van Loghum.
Voor de dataverzameling wordt dus een vast kader geboden. De betrouwbaarheid van de resultaten
is daarom gebaat bij structurering. Om die reden is gekozen gebruik te maken van een
1
“Het geloven in eigen capaciteiten om het gekozen pad die nodig is om bepaalde verworvenheden te
produceren, te organiseren en uit te voeren” (Locke, 2000).
3
, semigestructureerd interview (Baarda & Hulst, 2017). Semi omdat het gaat om een kwalitatief
interview, waarbij de interviewer de mogelijkheid heeft door te vragen om zo gedetailleerde
informatie te krijgen (Bakker et al., 2019).
Het interview zal ongeveer 15-20 minuten duren en de geïnterviewde zal op de hoogte gesteld
worden van het feit dat persoonlijke gegevens enkel voor de opdracht gebruik zullen worden en dat
het interview wordt opgenomen voor latere transcriptie. Gegevens zullen dan ook niet gedeeld
worden met derden.
1.3 Data-analyse: coderen
Het interview is geanalyseerd door thema’s toe te kennen aan het transcript door deze te markeren
met corresponderende kleuren (zie Bijlage 3). De thema’s welke in het interview zijn gemarkeerd
vertegenwoordigen de onderwerpen uit de topiclijst. Deze vorm van coderen heet selectief coderen
en is deductief van aard (Verhoeven, 2020). Vooraf zijn specifieke begrippen vastgesteld welke in het
interview terugkomen. Deze vallen binnen een theoretisch kader, in dit geval het TPB-model. Door
in het transcript thema’s met een kleur te markeren kan in één oogopslag een beeld verkregen
worden van de behandelde topics in het interview. Deze thema’s zijn vervolgens gegroepeerd in een
zogenaamde thematische tabel (zie Bijlage 4).
1.4 Resultaten
Het gewenste gezondheidsgedrag betreft hoofdzakelijk het eten van, door de geïnterviewde
genoemde, “puurdere” producten. Dit omvat minder bewerkte en kant-en-klare producten, meer
biologische producten en minder toegevoegd suiker en zout. De belangrijkste gedragsdeterminant
uit het TPB-model die hieraan ten grondslag ligt, is attitudes. Deze gedragsdeterminant wordt
gevormd door de voor- en nadelen van het gezondheidsgedrag tegen elkaar af te wegen (Sassen,
2018).
Het doel is uiteindelijk tweeledig: minder last van eczeem en het verlagen van risico op kwalen op
latere leeftijd, bijvoorbeeld hart- en vaatziekten. De geïnterviewde laat zich in haar keuze voor het
aanpassen van haar gezondheidsgedrag vooral leiden door persoonlijke motieven: vermindering van
eczeem en verlagen van gezondheidsrisico’s in de toekomst. Subjectieve normen en sociale invloed
zijn van ondergeschikt belang voor de geïnterviewde. In het interview geeft zij hiervan blijk door het
volgende te zeggen: “Maar ik wil ook gewoon mijn eigen ding kunnen doen zonder me daarbij al te
veel te laten leiden door de mening van anderen.” Bovendien geeft de geïnterviewde te kennen dat
haar eigen norm hoger ligt dan die van zowel familie, vrienden als collega’s.
Voor wat betref de haalbaarheid van het plan zegt de geïnterviewde voornamelijk barrières te
verwachten op het gebied van planning en nodige inspanning. Daarnaast spelen
aanpassingsbereidheid (omgeving) en kosten ook nog een rol. Ze denkt deze barrières te kunnen
overwinnen door het stellen van duidelijke doelen, ‘therapietrouw’, een planmatige aanpak en
duidelijke communicatie in haar sociale kring.
4