Benthe Nuwenhuis Jaar 2, Semester 2, Periode 4
618069 SOW-VC24
Psychologie en Filosofie
Empowerment
Tentamen
Literatuur
Praktische psychologie voor Sociaal Werk.
Ethiek in Sociaal Werk.
+ artikelen, zie de links op onderwijsonline (content).
Colleges
College 1 – Cultuur en erkenning
FILOSOFIE (MAXI)
Waarom is psychologie en filosofie relevant voor jou als sociaal werker? Je moet je mening en
handelen kunnen onderbouwen en verantwoorden. Daarnaast is het ook relevant, omdat je zo
dingen beter leert begrijpen, denk hierbij aan de samenleving (filosofie) en het individu
(psychologie).
2 centrale vragen: wie ben ik? Wie is de ander?
Hoe kunnen we zo goed mogelijk samenleven? Ofwel: hoe verhoud ik me tot de ander in een
multiculturele, superdiverse samenleving?
Identiteit hoe je als persoon in elkaar zit, gaat altijd voor een individu. Normen en waarden en bij
welke groep wil je horen?
Cultuur hoe zit een groep/cultuur in elkaar? Wat zijn hun normen en waarden? Nederlandse
cultuur, muziek, werk, etc…
Multiculturalisme je gaat uit van de gelijkwaardigheid van verschillende culturele
gemeenschappen binnen een bepaald gebied. Je erkent dat er meerde culturen zijn en je accepteert
dit ook, ondanks dat dit niet jouw cultuur is. Het bij elkaar leven van verschillende culturen binnen
één samenleving (Rotterdam).
Diversiteit datgene waarin mensen van elkaar verschillen. Culturele diversiteit: een
verscheidenheid van culturen binnen een samenleving.
Culturele competentie dat je rekening houdt met de culturele achtergrond van de ander. Je moet
oog hebben voor verschillen, jouw cultuur verschilt van de ander. Maar je moet ook oog hebben voor
de overeenkomsten, niet alle culturen hebben alleen maar verschillen, ze hebben ook vaak
overeenkomsten.
Charles Taylor (1931)
Gebruikt zijn eigen leven als inspiratie voor de filosofie. Is tweetalig opgevoed (Frans en Engels), hij
heeft dus al van twee culturen iets meegekregen. Ook was zijn vader protestants en zijn moeder
katholiek.
Communitarisme de filosofie over de gemeenschap. Een communitarist gaat meer in op het
belang van de groep (Charles Taylor). Vindt dat er gewoon regels moeten zijn in een land, dit in het
belang van de groep.
Liberalisme staat lijnrecht tegenover het communitarisme. Liberalisten kijken eerder naar het
belang van het individu. We moeten zo min mogelijk regels in Nederland hebben, zo kan ieder
individu zelf dingen bepalen en keuzes maken.
Differentiedenken gaat in op het oog hebben voor verschillen. Verschillen tussen groepen mensen
en verschillende culturen. Niet alle culturen zijn hetzelfde, dit moeten we ook erkennen. Mensen
mogen gewoon gesluierd over straat lopen, want dit hoort bij die cultuur.
Hoe samen te leven in een diverse samenleving? Erken het unieke en herken het gezamenlijke.
1
, Benthe Nuwenhuis Jaar 2, Semester 2, Periode 4
618069 SOW-VC24
Normatief multiculturalisme belangrijkste begrip van Charles Taylor. Charles zegt dat het een
norm/regel is om multiculturalist te zijn. Wij moeten met zijn allen actief bijdragen aan het hebben
van verschillende culturen. Ondanks dat jij niet bij een bepaalde cultuur hoort, moet het nog een
norm zijn.
Het is in een aantal Afrikaanse landen normaal dat meisjes en vrouwen worden besneden. Er zijn veel
mensen op tegen. Als je normatief multiculturalist bent, zou je toch actief moeten bijdragen om die
cultuur te laten behouden. MAAR er is een grens, want het besnijden van meisjes en vrouwen is zo
erg dat het mensenrechten overschreidt, dan mogen wij daar tegenin gaan. Mensen uit andere
culturen mogen dus best protesteren tegen vrouwenbesnijdenis. Het is dus niet zo dat we zomaar
alle culturen 100% moeten steunen en accepteren, als zij mensenrechten schenden.
Cultureel relativisme Uiterste aan de ene kant. Relativeert zijn eigen cultuur. Het feit dat ik
vrouwenbesnijdenis niet oké vindt hoort geen rol te spelen, want ik kom uit een cultuur waar dit niet
normaal is, maar de andere cultuur vindt dit wel normaal. Dus hoor ik niks te zeggen over deze
andere cultuur. Dus: ik moet niet ingaan tegen vrouwenbesnijdenis (extreem voorbeeld), hoofddoek
dragen etc., want ik behoor gewoon niet tot deze cultuur en begrijp hier ook niet zoveel van.
Normatief universalisme Uiterste aan de andere kant. Het moet een norm zijn dat alle regels over
de hele wereld moeten gelden. Ik kan wel tot een andere cultuur behoren, maar ik vind
vrouwenbesnijdenis niet oké, dus ik ga hier iets aan doen.
Amartya Sen (1933)
Hokjes denken, labeltjes geven, mensen categoriseren. Amartya Sen zegt dat hokjes denken juist iets
heel belangrijks is, iets goeds. Hij zegt dat mensen niet gelijk zijn, mensen die tot hetzelfde hokje
behoren zijn zelfs niet gelijk. Niet alle mannen, moslims, vrouwen, etc. zijn hetzelfde. Mensen
behoren namelijk tot meerdere verschillende hokjes tegelijk. Ik ben in het hokje: Nederlander,
vrouw, student en nog een aantal hokjes te plaatsen.
Mono-identiteit als je mensen in één hokje plaatst, doe je aan mono-identiteit en maak je de fout
stereotypering, racisme. Bijvoorbeeld: ‘jij bent zwart’, dan doe ja aan racisme of ‘jij bent vrouw’, dan
doe je aan seksisme.
Meervoudige identiteit mensen horen tot meerdere hokjes tegelijk. En als je dit erkent, dan heb je
oog voor de meervoudige identiteit. Heb oog voor het feit dat mensen tot meerdere hokjes tegelijk
horen.
Charles Taylor VS Amartya Sen
Belang van de groep Gaat meer uit van het individu
Communitarist Liberalist
Iris Marion Young (1949-2006)
Uniforme standaards we verwachten hetzelfde
van mensen, alle mensen zijn gelijk. School
verwacht dat alle studenten dezelfde toets maken,
ondanks of je hier goed of slecht in bent.
Iris Marion Young is hier geen voorstander van. Zij
zegt namelijk dat mensen helemaal niet gelijk zijn.
Zij is daarom ook een voorstander van het
differentie denken: het oog hebben voor
verschillen. Mensen zijn niet gelijk, maar
gelijkwaardig. Uniforme standaards leiden volgens
Young tot ongelijkwaardigheid.
Axel Honneth (1949) & Nancy Fraser (1947)
2
