Hoofdregel: art. 4 – algemene bevoegdheid in woonplaats gedaagde/verweerder
Alternatieve bevoegdheid voor specifieke vorderingen: afd. 2, art. 7-9.
Bepaalde soorten vorderingen ook mogelijk in ander land bijvoorbeeld contracten:
specifieke plaats voor vorderingen uit overeenkomst (vordering geboden i.p.v.
verweerder gebonden).
Bijzondere regels voor zwakkere contractspartijen: afd. 3, 4 en 5.
Exclusieve bevoegdheid: afd. 6.
Impliciete en expliciete forumkeuze: afd. 7.
Forumkeuze – art. 25 : expliciet
Formeel toepassingsgebied: lid 1 – keuze voor EU-rechter, ongeacht woonplaats partijen. Als
EU-rechter is gekozen dan is artikel 25 dus van toepassing.
Forumkeuze heeft als effect dat de aangewezen rechter bevoegd is (prorogatie); en andere
rechter die in beginsel bevoegd zou zijn onbevoegd is (derogatie) MITS de forumkeuze
exclusief is.
Lid 1: geschillen naar aanleiding van een bepaalde rechtsbetrekking.
Lid 1, 2 en 3: ‘vormvoorschriften’.
Lid 5: forumkeuzebeding staat los van overige bepalingen = separabiliteit.
Lid 4: beperkingen – consumenten, werknemers, verzekeringen, exclusieve bevoegdheden.
C-222/15 Hoszig/Almstom
Almstom is een Franse partij. Hij had in zijn contract een forumkeuze voor de rechter in
Frankrijk opgenomen. Hoszig zit in Hongarij. Ze hadden ruzie of de forumkeuze geldig was en
hoe deze beoordeeld moest worden? Kon Hoszig zich beroepen op het Hongaarse recht;
waarbij geldt dat wie zwijgt stemt toe NIET opgaat? Of is het zo dat frans recht dat
beoordeeld omdat dat het recht is dat van toepassing is op de overeenkomst?
HvJEU: Forumkeuze is een overeenkomst, dus die moet voldoen aan voorwaarden voor tot
stand komen overeenkomsten. Maar de voorwaarden voor een geldige forumkeuze zijn
grotendeels autonoom opgenomen in Brussel I zelf. Je hoeft dus niet te zoeken in het recht
dat van toepassing is op de overeenkomst waar een forumkeuze aan moet voldaan. Om er te
voor zorgen dat niet verschillende landen verschillende beslissingen zullen nemen over
zelfde probleem. Autonome uitleg aan de hand van Brussel I.
Forumkeuze is geldig mits uitdrukkelijke verwijzing naar algemene voorwaarden in
overeenkomst, na te gaan bij betrachting normale zorgvuldigheid en inhoud algemene
voorwaarden medegedeeld.
,Rome I niet relevant.
Instemmingsvereisten
In beginsel heeft een forumkeuze geen werking tegenover derden.
Maar, wel:
- Leden vereniging + forumkeuze in statuten: indirecte instemming
- Rechthebbende (deze bezit dus over het cognossement) op verhandelbaar
waardepapier (cognossement) (mits in rechten getreden en forumkeuze kenbaar
voor nieuwe rechthebbende).
En niet:
- Partij bij opvolgende overeenkomst in keten (ook als naar nationaal recht wel
tegenwerpbaar) tenzij instemming conform artikel 25 Brussel I Bis.
- Hoofdelijk aansprakelijke bestuurders aan forumkeuze gebonden vennootschap.
C-543/10 Refcomp/Axa
C-352/13 CDC Peroxide
Hoofdovereenkomst: geldige overeenkomst vereist wilsovereenstemming. De
vormvoorschriften vormen voor HvJ in belangrijke mate al een soort bewijs dat die
wilsovereenstemming er is. Dus voldoe je aan die vormvoorschriften dan ben je gebonden.
Tegenwoordig wel: contract mag niet nietig zijn wat betreft materiele geldigheid krachtens
het recht dat van toepassing is op de overeenkomst Brussel I Bis, pt 20 preambule.
Risico renvoi = belgische en nederlandse partij kiezen engelse rechter wordt gekozen als
exclusief bevoegd dan wordt materiele geldigheid beoordeeld door het engelse recht
inclusief het engelse IPR. Regel stuurt je naar engeland en engeland stuurt je terug?
Handel: ook instemming door gewoonte en gebruiken.
Brussel I is een Europese verordening. Verordeningen worden in beginsel autonoom
uitgelegd tenzij ze expliciet naar nationale recht verwijzen.
Forumkeuze – art. 26 : impliciet
Op moment dat je als partij verschijnt en geen bezwaar maakt tegen bevoegdheidskeuze dan
maak je geen bezwaar behalve excl. ex art. 24.
Voor zwakkere partijen: vergewisplicht. Rechter moet controleren of partij op de hoogte
was. Wat is voldoende voor dit controleren?
NIET verschijning i.d.z.v. art. 26
Verschijning door aangewezen vertegenwoordiger bij onbekende wederpartij;
Bezwaar tegen Europees betalingsbevel;
Zowel bezwaar tegen bevoegdheid als inhoudelijk verweer.
,Haags forumkeuzeverdrag - HFKV
Regeling Brussel I bis is van toepassing op moment dat je rechter van EU-lidstaat aanwijst als
bevoegd. Ook Haags verdrag hele EU verdragspartij bij is plus een aantal anderen.
Verdragsluitende staten niet EU=Mexico, Singapore, Montenegro, UK.
Mee te maken als een forumkeuze wordt gemaakt voor een van die lidstaten die niet bij EU
hoort of als een van de partijen daar hoort. In alle andere gevallen vaak Brussel I Bis.
Uitspraak rechter = vonnis, kan erkend worden. Voor arbitrage was al eerder erkenning voor
afspraak om te arbitreren. Vonnis arbitrage was in bijna hele wereld ten uit voer te leggen.
Voor internationale handel was daarom keuze voor arbitrage gunstiger dan voor
rechtspraak. Maar nu voor rechtspraak zelfde. Vonnis is in bijna hele wereld ten uit voer te
leggen.
Verbintenissen uit overeenkomsten – art. 7-1
Hoofdregel: naar land van woonplaats van de verweerder.
Een persoon die woonplaats heeft op het grondgebied van een lidstaat, kan in een andere
lidstaat voor de volgende gerechten worden opgeroepen:
Lid 1 sub a) ten aanzien van verbintenissen uit overeenkomst, voor het gerecht van de plaats
waar de verbintenis die aan de eis ten grondslag ligt, is uitgevoerd of moet worden
uitgevoerd;
Verbintenis is dus een dienst die moet worden uitgevoerd.
Eiser mag dus een keuze maken ‘forumshopping’.
Problemen uitleg:
Kwalificatie: het begrip ‘verbintenis uit overeenkomst’.
Autonome uitleg – rechtszekerheid en uniforme toepassing.
Ruime uitleg: vordering vindt haar grondslag in verbintenis die een partij vrijwillig is
aangegaan jegens een andere partij (die ander hoeft daar niet per se iets voor terug
gedaan te hebben).
Wel:
- Claim inzake oneerlijke concurrentie die direct samenhangt met overeenkomst
tussen dezelfde partijen : Brogsitter C-548/12.
- Verplichtingen leden tegenover vereniging/leden: Peters/ZNAV zaak 34/82)
- Verhouding tussen rechtspersoon en haar bestuurder: Holterman Ferho C-47/14.
- Vordering op luchtvaartmaatschappij voor vertraging, ook als ticket bij
zustermaatschappij is gekocht: flightright C-247/16, C-447/16, C-448/16.
- Actio pauliana (schuldeisersbenadeling: schuldeiser kan vernietiging vragen van
rechtshandeling tussen schuldenaar en andere schuldeiser (dit is de derde die je dan
benaderd) in voordeel van die eerste schuldeiser zodat hij wel zijn vordering op
, schuldenaar geldend kan doen maken) tegen derde-verkrijger voor vorderingen uit
aanneemovereenkomst: Feniks C-337/17.
NIET:
- Claim van verkoper tegen verkoper/producent hogerop in de verkoopketen: Handte
C-26/91.
Identificatie: verbintenis die aan de eis ten grondslag ligt.
Ontleend aan EEX – continuiteit in de uitleg = verbintenis die voortvloeit uit de
overeenkomst en waarvan niet nakoming wordt aangevoerd als rechtvaardiging voor de
vordering.
DUS bij niet-nakoming en dan schadevergoeding eisen = nakoming is de relevante
verbintenis, schadevergoeding is vervangend.
Lokalisatie: plaats van uitvoering.
- Is de plaats van uitvoering in overeenkomst opgenomen en/of reeds uitgevoerd?
Nee?
- Op basis van toepasselijk recht bepalen waar had moeten worden uitgevoerd.
Probleem: meerdere dingen in overeenkomst, dan verschillende plekken. En veel
omleidingen.
Tessili/Dunlop leer: koop roerende goederen en levering van diensten wordt de
omweg afgeschaft. Hier geldt: niet per vordering kijken, maar alle vorderingen
kunnen worden aangespannen in plaats van levering. En bij diensten: plaats waar
dienst is verricht.
Vliegticket: meerdere plekken, plek aankomst en vertek: vaag uitgelegd snapte er
niks van en die vrouw ook niet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottekramer1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.