College aantekeningen
Hoorcolleges Taalvaardigheidsontwikkeling
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Nederlandse aantekeningen van en bij de hoorcolleges van de cursus Taalvaardigheidsontwikkeling.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 28 pagina's
Voorbeeld 3 van de 28 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: maheeftink • 9 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Aantekeningen Hoorcolleges TaalvaardigheidsontwikkelingHoorcollege 1
Het begrip taalvaardigheid
Metaforen (beeldspraak) over taal en taalgebruik
- Taal als systeem -> taalkunde, taal is een systematisch verschijnsel dat door regels
wordt bepaald
- Taalgebruiker als informatieverwerker (computer) -> psychologie / psycholinguïstiek,
- Taal als instrument (voor gezamenlijk handelen) -> sociologie / antropologie
Taal als systeem
- Regelsysteem, door en door regelmatig (woordenschat als rand, gebruik en context
als perifeer verschijnsel)
- Dominante opvatting binnen de theoretische taalkunde (taalkunde in engere zin)
- Taal als aangeboren vermogen, aanleren niet mogelijk (Chomsky, Pinker)
- Alternatieve opvatting: usage-based benaderingen, constructiegrammatica; taal
beetje bij beetje leren, als eilandjes die langzaam aan elkaar groeien (Tomasello)
- Uitgebreidheid (U) en regelmaat (R)
Taalgebruiker als informatieverwerker
- Computermetafoor
- Kenmerkende opvatting binnen psychologische / psycho-linguïstische benaderingen
- Fundamenteel onderscheid tussen procescomponenten en data of kennisbronnen
- Uiteenlopende modellen van productie en verwerking van gesproken en geschreven
taal (spreken / luisteren / lezen / schrijven)
- Procescomponenten
o Conceptualiseren: vormen van ideeën
o Formuleren / ontleden: ideeën omzetten in taal of andersom
o Articuleren / coderen: taal omzetten in spraak of schrift
o Monitoren: bewaking en strategische sturing
- Kennisbronnen
, o Taalkennis: kennis van woorden, uitdrukkingen en zinnen
o Genrekennis: kennis van prototypische vormen en functies van teksten en
gesprekken
o Situatiekennis: situatie waarin taal wordt gebruikt; doel van een gesprek,
doelen en belangen gespreksdeelnemers, wat er eerder gezegd is
o Wereldkennis
o Metacognitieve kennis / meta-linguïstisch bewustzijn: kennis over kennis,
heeft betrekking op wat we weten over onze eigen kennis
Taal als instrument
- Taalgebruik als gezamenlijk handelen (samen problemen oplossen)
- Kenmerkende opvatting binnen sociologische en antropologische benaderingen
- Taalgebruikers als deelnemers aan ‘communities of practice’ (gedeelde cultuur,
doelen, waarden en normen)
Taalfuncties, taalhandelingen, genres
- Aandacht voor taalfuncties (o.a. communicatief, conceptualiserend of epistemisch,
interpersoonlijk)
- Aandacht voor taalhandelingen (elementaire handelingen: beweerders, stuurders,
binders, uitdrukkers, verklaarders; complexe handelingen: vertellen, argumenteren)
- Aandacht voor genres, cultureel bepaalde manieren van doen (teksten: recepten,
overlijdensadvertenties; spreekvormen: spreekbeurt, huisartsconsult)
Tv of Tc?
- Taalvaardigheid ≠ taalcompetentie
- Competentie: algemeen, onderliggend vermogen (potentie) waarover ieder normaal
individu beschikt (bv. het vermogen om je moedertaal te leren spreken)
- Vaardigheid: specifiek, actueel niveau van bekwaam handelen of presteren waarin
mensen onderling verschillen (bv. leesvaardigheid)
, Perspectieven op taalvaardigheid
- Taalcompetentie staat centraal binnen systeembenadering (geen aandacht voor
individuele verschillen)
- Taalvaardigheid staat centraal binnen individueel-psychologische en sociologische /
antropologische benaderingen
- Individueel-psychologische benaderingen richten daarbij aandacht op individueel
repertoire en verschillen daarin
- Sociologische / antropologische benaderingen richten aandacht op groepsgebonden
verschillen in toegang tot praktijken
- Beide benaderingen zijn nodig voor de studie van taalvaardigheidsontwikkeling,
vullen elkaar aan
Bij/als taalvaardigheid tellen…
- Specifieke vormen van taalkennis en taalgebruik
o Schriftelijk > mondeling taalgebruik
o Tekst op zichzelf > context gebonden taal
o Schooltaal > dagelijkse taal
o Expliciet > beperkte taalgebruik
o Schoolse discours
o Academische taal
- Praktijken waaraan taalvaardigheid wordt afgemeten zijn sociaal/cultureel bepaald,
een selectie, en daarmee een evaluatie van het totale repertoire aan praktijken in de
samenleving
Taalvaardigheidsontwikkeling
- Ontwikkeling hangt af van sociale context, doelen, praktijken
- Ontwikkeling hangt af van individuele eigenschappen (leervermogen, motivatie,
‘beliefs’)
- Belang van thuis- en schoolomgeving en van de continuïteit daarvan:
taalvaardigheidsontwikkeling begint thuis en wordt op school (en daarbuiten)
voortgezet
- Taalvaardigheidsontwikkeling is een levenslang proces
Omvang en groei van verschillen
- Omvang van individuele verschillen in taalvaardigheid: groot en van alle tijden
- Verschillen sluiten groei niet uit, zijn geen reden om achterblijvers op te geven:
vergelijking met anderen laat vaak achterstand zien, vergelijking met jezelf
ontwikkeling
Gelijkenis van de talenten (Mattheus-effect): slimme kinderen worden slimmer en
achterlopers gaan steeds verder achterlopen
- Toename van individuele verschillen gedurende de schoolloopbaan? Bestaat het
Mattheuseffect? -> maatschappelijke consequenties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romyvandermolen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53022 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen