Samenvatting van Zeppelin boek, hoofdstukken 1, 2, 3 en 5. Deze worden behandeld bij het vak Beeld in het eerste academiejaar op Odisee hogeschool campus Brussel.
MUZISCHE VORMING: BEELD
(ZEPPELIN)
HOOFDSTUK 1: VISIE OP MUZISCH WERKEN
DEEL 1: DE TAAL VAN DE KUNSTEN
DE ESSENTIE VAN MUZISCHE VORMING
MUZISCH: dit verwijst naar de 9 muzen (de Griekse godinnen van kunst en wetenschap). Mouseion was de
tempel ter ere van de muzen. Euterpe, de muze van het fluitspel en Erato, de muze van het lied en de lyriek.
We hebben een muzisch schoolfeest eind mei waarin iedereen betrokken is. We maken zelf decors, we spelen
toneel, we dansen…
Muzisch werken is je eigen beleving tot uitdrukking brengen m.b.v. de taal van de kunsten. Muzische vorming is
ervaringsgericht, door actief bezig te zijn leer je de muzische wereld kennen. We hebben allemaal voldoende
intuïtie en ervaring om ons uit te drukken. En dankzij de exploratiedrang en de ervaringen starten we bij et
muzisch werken niet van nul.
Eigen beleving: dit kan een ervaring zijn (gaan logeren), een emotie (bang in het donker), een idee
(grote, ronde vormen), iets in je verbeelding (gekke wezens) of iets wat wordt opgeroepen (diep onder
de grond). Met die ervaring of verbeelding gaan de lln aan de slag
Tot uitdrukking brengen: enerzijds indrukken opdoen, inspiratie krijgen, experimenteren en
exploreren. Anderzijds ook vormgeven en zich uitdrukken belangrijk dat lln kansen krijgen om zich
te uiten (dit gaat over het vormgevingsproces)
De taal van de kunsten: kunstvormen = domeinen. De lln laten zich inspireren door de kunsten om
sterker en bewuster te kunnen vormgeven. Ze gebruiken dezelfde taal om vorm te geven aan hun
eigen leefwereld (ideeën, emoties, ervaringen, beleving)
De muzische taal: je kunt je verfijnder muzisch uiten als je deze taal wat onder de knie hebt (want dit
telt ook voor als je je weg wilt vinden in het Frans). Daarom komen er ook een aantal begrippen aan
bod: melodie (muziek), rol (drama), vorm (beeld), kracht (dans),…
TWEE COMPONENTEN: EXPRESSIE EN DE KUNSTEN
Het zich uitdrukken het expressieve aspect
De taal van de kunsten het kunstzinnige aspect
Geen muzische vorming zonder expressie
Muzische vorming gaat over zich uitdrukken, een idee weergeven, verbeelding gebruiken, een ervaring
verwerken, een emotie weergeven, keuzes maken. Goede muzische vorming heeft aandacht voor creativiteit
voor lln. Je geeft de ruimte om een eigen creatief proces door te maken. Net zoals een kunstenaar moet je
zoeken, inspiratie opdoen, experimenteren, vormgeven, van idee tot realisatie. Dat moet je willen, durven,
kunnen, alleen of in interactie met anderen.
Max heeft een leuk idee: een muziekstuk met plastic bekertjes.
In de eindtermen staat duidelijk beschreven dat er aandacht moet worden besteed aan de expressieve
dimensie. Enkele voorbeelden:
Hoofdstuk 1: visie op muzisch werken Pagina | 1
, Beeld: tactiele, visuele impressies, ervaringen, gevoelens en fantasieën op een beeldende manier
weergeven
Drama: ervaringen, gevoelens, ideeën, fantasieën uiten in spel
Geen muzische vorming zonder de kunsten
We drukken ons uit met muziek, woorden, materialen, tekens, beweging…. De lln leren technieken hanteren,
duidelijk spreken, hun lichaam gebruiken, denken over kleur, spelen met ritme, personages spelen in drama,
speels omgaan met vormen, spreken over klankkleur… Goede muzische vorming zorgt er voor dat de eigenheid
van de kunsten voldoende aan bod komt. Dit gebeurt door een aantal inzichten (warme en koude kleuren),
vaardigheden (speltechnieken) en attitudes (open leren kijken) aan te bieden. Daarnaast wil je de lln laten
kennismaken met de boeiende wereld van kunst en cultuur.
Wat doet een componist? Wat zijn warme en koude kleuren? Hoe speel je voor een publiek?
In de eindtermen vind je doelen die het kunstzinnige duidelijk aangeven:
Muziek: muziek beluisteren en ervaren, muzikale impressies opdoen uit de gluidsomgeving met
aandacht voor enkele kenmerken van de muziek: klankeigenschap en functie/gebruikssituatie
Beweging: bewegen op een creatieve manier en daarbij één of meerdere basiselementen van de
beweging bespelen: tijd, kracht, ruimte en lichaamsmogelijkheden
EEN BOEIEND SAMENSPEL
Besteed evenveel aandacht aan het kennismaken met de kunstzinnige wereld (inspiratie krijgen, het leren van
de taal en de tekens) als aan het zich expressief uiten (het zelf gebruiken van die taal, het vormgeven). Kunst
als doel EN middel.
Muzische vorming
Kunstzinnig aspect (kennis) Expressief aspect (inlevingsvermogen)
Leren over (de taal van) de kunsten Zichzelf uitdrukken en zich spontaan uiten
De eigenheid van de kunsten ervaren Speels tot expressie komen
Het verhaal van de kunstenaar ontdekken Eigen mogelijkheden ontdekken
Inzichten, technieken, vaardigheden… Creativiteit en verbeelding aanspreken
verwerven Ervaringen en emoties vormgeven
KUNST ALS DOEL KUNST ALS MIDDEL
Als je je alleen concentreert op het leren over de We spreken van kunst als middel indien je (alleen)
kunsten = kunstzinnige of artistieke vorming. Het aandacht hebt voor het expressieve aspect, voor de
gebruikt technieken, methodes die je ook in de spontane, creatieve uitingen van de lln. Hier is geen
muzische vorming kunt hanteren, maar in of weinig aandacht voor de eigenheid van de taal
kunstzinnige vormgeving legt men veel minder het van de kunsten. De doelen zijn dan amusement,
accent op de persoonlijke verwerking. gezelligheid, animatie, samenwerken, elkaar leren
kennen, openstaan voor het anders zijn. De
Het gaat dus om het beter begrijpen van de kunsten
muzische werkvormen zijn dus middel om andere
omwille van de kunst zelf. De ‘taal’ van de kunst
(ook belangrijke) doelen te bereiken
staat voorop
In de jeugdbeweging gaan de kinderen dansen.
Iedereen mag muziek meebrengen waarop je leuk
Joris gaat naar de muziekacademie om beter te leren kunt dansen.
muziek lezen. Later wil hij trombone spelen.
Hoofdstuk 1: visie op muzisch werken Pagina | 2
, PERSOONSGERICHTE KUNSTEDUCATIE
Muzisch werken vraagt een wisselwerking tussen het expressieve en het kunstzinnige. Doordat beide
aspecten samen komen, besteed je aandacht aan de taal van de kunsten en aan de persoonlijke uiting van
het kind. Expressie met een kunstzinnig accent zorgt er voor dat je een persoonlijk accent kunt geven aan de
kunstzinnige uiting. Je leert de taal van de kunsten op een actieve manier verwerven.
Het samenspel tussen expressie en het kunstzinnige vind je ook duidelijk in de eindtermen terug:
Muziek: improviseren en experimenteren, klankbronnen en muziekinstrumenten uittesten op hun
klankwaarde en in een muzikaal (samen) spel daarvan gebruik maken
Beweging: nieuwe dansen ontwerpen met eenvoudige passen en figuren
Persoonsgerichte kunsteducatie
Muzische vorming is een vorm van kunsteducatie, het leren met, door en over de kunsten. In kunsteducatie
kun je verschillende richtingen uit. Muzische vorming kiest resoluut voor de persoonsvormende aanpak.
Muzische vorming heeft als doel om de lln wegwijs te maken in de boeiende wereld van de kunsten. Muzische
vorming is geen amusement en ook niet vrijblijvend gezellig bezig zijn. Er valt iets te leren, ook al gaat het over
een ander soort leren dan in de meer cognitief gerichte leergebieden. We willen dat de lln breed georiënteerd
worden op de wereld van kunst en cultuur.
MISVERSTANDEN OVER MUZISCHE VORMING: WAT IS MUZISCHE VORMING NIET?
Het wordt verward met muzikale vorming. Beide begrippen klinken hetzelfde, maar muzische vorming
is veel breder. Het is een verzamelnaam waarin ook andere domeinen (beeld, drama, media,
beweging) vervat zitten
Het is iets anders dan spelletjes doen, vrijblijvend amusement, een momentje ontspanning. Dat het
muzisch werken als leuk wordt ervaren, is meegenomen maar is niet de essentie. Een speelse aanpak
kan een fijne ingang zijn voor muzische activiteiten maar dat wil niet zeggen dat het vrijblijvend is. Er
valt heel wat te leren
Muzische vorming wordt verward met creatief en ervaringsgericht werken. Het is niet muzisch als er
geen kunstvorm of taal van de kunsten in zit
o De vierde klas gaat de speelplaats op om vormen te meten. Iedereen krijgt een lint. Er zijn
groene, gele, rode en blauwe linten, elk met een andere lengte. Met die linten worden de
hoogte van het voetbaldoel gemeten, de tegels, de deur… De lln schrijven de gegevens in de
kleur van hun lint op een papier. Alles wordt nadien vergeleken. De directeur zegt nadien
tegen de lkr dat dit wel een mooi voorbeeld was van een muzische aanpak van metend reken
NIET WAAR, er is geen kunstvorm
Muzische vorming is ook geen technische training zoals blokfluit leren spelen, exact kunnen tekenen
naar waarneming of perfect een camera leren hanteren. Technische aspecten kunnen aan bod komen
in een muzisch proces, maar daar blijft het niet bij. Het is geen doel op zich, het is een middel om een
stap verder te geraken in het vormgevingsproces
Muzische vorming kan niet zomaar tussendoor. Muzisch werken is een proces dat tijd vraagt. Zo
kunnen de lln zich stap voor stap muzisch ontwikkelen. Er is nood aan een duidelijke leerlijn die lln
stimuleert en breed oriënteert in het muzisch werken
ZES MUZISCHE DOMEINEN
IN VOGELVLUCHT
De kunsten is een verzamelnaam voor de verschillende artistieke disciplines: muziek, beeldende kunsten,
dramatische kunsten, poëzie, fotografie… In het leergebied muzische vorming onderscheiden we zes
Hoofdstuk 1: visie op muzisch werken Pagina | 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Gloria20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
