Stelling A: In het begin van de 20e eeuw
ontstaan er andere academies dan de
traditionele academies
Hoe zag de opleiding van kunstenaars aan het eind van de
19e eeuw in Frankrijk eruit?
Na de Frans revolutie en de verlichting kregen burgers meer rechten hiermee weden de meer gelijk
aan de adel en de geestelijke. Er kwam een eind aan de privileges die de hogere standen zichzelf
hadden toegeschreven. Dit gevoel van vrijheid beïnvloedde de kunst in de 19 e eeuw, dit leidde tot
nieuwe stromingen in de kunst. (Marjet Stamsnijder, 2019) Door de opgravingen bij Pompeï ontstond
er een nieuwe belangstelling voor de klassieke kunst. Hierdoor kwam het Neoclassisme opgang. (R.
Catz, 2012)
Later ontwikkelde zich de stroming romantiek die vooral
komt uit gevoel en was een reactie op de idealen van de
Verlichting en op de Industriële Revolutie (Frankrijk rond
1800). (Enne Koops, sd) Eugène Delacroix maakte het werk,
‘De vrijheid leidt het volk’. Zie voorbeeld A1. Ik vind dat dit
werk een goed voorbeeld is van de Romantiek, omdat je de
beving goed terugziet in het werk. Voor mij komt het
triomfantelijke gevoel en overwinning duidelijk naar voren uit
alles in het werk. Zoals ze de Franse vlag hooghoudt en de
verslagene onder haar heeft. (Ad van der Borght,
2016) A1 E. Delacroix, La Liberté guidant le peuple,
1830
Als reactie hierop kwam het Realisme opgang. Het idee is de maatschappelijke
werkelijkheid zo goed mogelijk weer te geven. Hiernaast zie je een goed voorbeeld van
de maatschappelijke werkelijkheid die terugkomt in het werk. W.A. Bouguereau, The
Shepherdess. Zie voorbeeld A2. (ARTCYCLOPEDIA, sd) Ik vind dit een goed voorbeeld van
die overgang omdat in de romantiek echt de beleving naar voren kwam en in deze
stroming de maatschappelijke werkelijkheid naar voren komt. Het is geen
geromantiseerd beeld van een situatie om de beleving te versterken, zoals bij ‘La Liberté
quidant le peuple’, maar een realistische weergave. Je ziet in dit verloop van tijd en
stromingen goed hoe de maatschappij zit losrukt van het beeld zoals het voor de
revolutie was, met deze verschillende kunststromingen als reactie. (Ad van der Borght,
2016)
A2 W.A. Bouguerau, The
Midden in al deze omwentelingen en overgangen in de ontwikkeling
Shepherdess, 1889
richting een gelijke maatschappij, richten in 1816 Académie des beaux-
arts op. Het is tot stand gekomen door de samenvoeging van Académie royale de peimture et de
sculpture, Académie de musique en Académie royale d’archecture. Dit is een van de vijf academies
die samen het Institut de France vormen. Door alle ontwikkelingen en de drang naar democratie
werd het kunstonderwijs en expositiebeleid in Frankrijk in de 19 e eeuw sterk gestuurd en
gecontroleerd door de overheid. (Académie des Beaux-Arts, sd)
Deze académie was ook de internationale jury voor de Prix de Rome. Prix de Rome selecteert elk jaar
een aantal kunstenaars die een werkbuget krijgen om binnen een werkperiode van vijf maanden,
, nieuw werk te maken. Op basis van dit nieuwe werk kiest de jury een winnaar die een geldbedrag
wint en een werkperiode in de American Academy in Rome. (Mondriaan Fonda, sd) Met ingang van
2013 is dit overgedragen aan het Mondriaan Fonds.
De Parijse salon is een kunsttentoonstelling in Parijs, in de 19 e eeuw was dit een erg belangrijke
happening in de kunst. De verschillende academies waaruit Académie des Beaux-Arts bestond
organiseerde jaarlijks tentoonstellingen van zijn studenten. De plek van een beeldend kunstenaar
was in de 19e eeuw van belang omdat ze de gehele muur vol hingen. Om een goede plek in het zicht
te krijgen moest je brieven en verzoeken naar de directie van de academie sturen.
Hiernaast ontstonden er meer kunstopleidingen voor ontwerpers.
Na de Industriële revolutie ontwikkelde fabrikanten zich verder. Ze
slaagde erin producten te fabriceren die technisch en kwalitatief
goed waren. Het met de hand namaken van modellen was niet meer
de gang van zaken, het kon nu sneller en dus effectiever. Hierdoor
kwamen er in de eerste helft van de 19 e eeuw ook nieuwe
kunstopleidingen bij, speciaal voor ontwerpers. (belpaese, 2019)
Ook hiervoor werden tentoonstellingen georganiseerd, zoals de
eerst wereldtentoonstelling in Londen (1851). Met een gebouw
ontworpen door Joseph Paxton, hij heeft hiervoor een soort enorme
kas gemaakt, The Crystal Palace. Dit behoort tot de architectuur uit
The Crystal Palace, Joseph Paxton de realistische stroming. 15.000
Nieuwe ontwerpers uit 40
verschillende landen presenteerde hier hun werk aan meer dan 5 miljoen bezoekers. Deze
tentoonstelling inspireerde vele, bezoekers probeerde in hun eigen land een systeem na te maken
waarin kunstopleidingen voor ontwerpers gekoppeld zijn aan een museum.
School van Barbizon werkte rond het Franse plaatsje Barbizon bij Fontainebleu tussen 1830 en 1870.
Ze schilderde landschappen in de buitenlucht, dit werd mogelijk doordat rond deze tijd kwam verf in
tubes beschikbaar kwam. Het was een soort realisme maar wordt ook beschouwd als voorloper op
het impressionisme. Ze probeerde als een van de eerste een stemming in het werk te brengen door
middel van kleurgebruik. Ze waren geïnspireerd door de Nederlandse landschapsschilders uit de
Gouden Eeuw. (Ad van der Borght, 2016) (R. Catz, 2012)
Later ontstond het impressionisme als stroming, het begin van het modernisme van de 20 e eeuw. Het
impressionisme was vooral gericht op het terugbrengen van de beleving van het moment in het
werk. Dit is dan iets losser of abstracter dan het realisme, met het vooruitzicht op het modernisme.
(R. Catz, 2012)
