Dit is een samenvatting over thema 4, 5 en 6 van het vak Organisme, uit jaar 1 van Biomedische Wetenschappen van de Universiteit Utrecht. De zelfstudies en de hoorcolleges zijn overzichtelijk samengevat en is goed te gebruiken voor de eindtoets.
Organisme
Thema 4
Zwemblaas is uitstulping van voordarm (net als longen) gasoplag door lucht
happen of gas uit bloed
Tetrapoda (viervoetigen): amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren
Aanpassingen van leven in water naar leven op land:
- Poten bewegingsapparaat
- Longen i.p.v. kieuwen cardiovasculaire systeem
- Bescherming tegen uitdroging (vruchtvliezen) foetale membranen
Vroege ontwikkeling bloedvaten en hart
Eencelligen: uitwisseling van voedingsstoffen, afvalstoffen en gassen over 1
celmembraan
Meercellige (2 cellagen): uitwisseling d.m.v. diffusie
Meercellige (triploblasten): behoefte aan circulatiesysteem
Open circulatie
- Weekdieren
- Geleedpotigen
Organen en weefsels zijn direct omgeven door hemolymfe (lijkt op bloed, bevat
geen zuurstof transporterende cellen) wordt rondgestuwd door
lichaamsbewegingen die grootte sinussen veranderen
Geschikt voor korte diffusieroutes en erg traag
Gesloten circulatie
- Alle gewervelden
- Aantal ongewervelden
Circulatievloeistof bevindt zich in vaatstelsel hart zorgt voor stuwing
Geschikt voor lange diffusieroutes en snel
Enkele circulatie
- Vissen
- Aantal ongewervelden
Bloed passeert 1 keer het hart in 1 circulatieronde
Dubbele circulatie
- Amfibieën 1 ventrikel, waardoor zuurstofrijk en zuurstofarm bloed
kan mengen
- Reptielen 1 gedeeltelijk gescheiden ventrikel
- Vogels 2 ventrikels
- Zoogdieren 2 ventrikels
Bloed uit embryo, placenta en dooierzak komt in hartbuis door het hart
ventrale aorta kiewboogarteriën dorsale aorta embryo,
placenta en dooierzak
Endocardbuizen ontwikkelen in splanchnische zijplaatmesoderm van
cardiogene zone door laterale krommingen fuseren ze tot hartbuis aan
de ventrale zijde / door craniocaudale kromming wordt hartbuis naar
thorax verplaatst
Vasculogenese = in mesoderm ontstaan
aggregaten van angioblasten in die
angioblastclusters ontstaan holtes die met elkaar
versmelten vorming vasculaire plexus
,Late ontwikkeling hart
In het vroeg embryologisch hart is er bij alle gewervelden sprake van een enkele
circulatie met een primaire hartbuis
Postnataal volledig gesepteerd 4-kamer hart: rechter atrium rechter ventrikel
longen linker atrium linker ventrikel truncus pulmonalis aorta
In de volwassen segmenten van de primaire hartbuis is er nog niet te zien dat er
hartkleppen gaan ontstaan in het postnatale hart
Aanpassingen bouwplan:
- Herpositioneren hartsegmenten: kromming hartbuis
- Septatie kamers: AV-kussens
Atrium septum
Ventrikel septum
- Septatie uitstroomgebied: Septum truncoconale
- Vorming terugslagkleppen: AV kleppen
Aorta en pulmonalis kleppen
Door de vorming van atrio-ventriculaire (AV) kussens zal de overgang van
gemeenschappelijk atium naar ventrikels opdelen in linker AV- en rechter AV-
kanaal
Septum primum = septum die ontstaat in bovenzijde van gemeenschappelijke
atrium
Ostium primum = de verbinding tussen rechter en linker atrium doordat septum
primum nog niet volledige gesloten is
Ostium secundum = verbinding tussen rechter en linker atrium nadat
septum primum is gefuseerd met de AV kussens
Septum secundum = tweede septum aan kant van rechter atrium
Foramen ovale = doorgang van rechter naar linker atrium door septa
heen
Foetale situatie bloed stroomt vanuit het rechter atrium via het
septum secundum met hierin het foramen ovale en het septum primum
met hierin het ostium secundum naar het linker atrium
Interventriculaire septum = musculair weefsel dat vanuit de bodem op
de grens tussen linker en rechter ventrikel groeit
In de wand van de outflowtract ontstaan aan weerszijde endocardiale richels met
een craniocaudaal en spiraliserend verloop die richels groeien in de middenlijn
naar elkaar toe en fuseren tot een septum = septum truncoconale scheidt
ouflowtract in 2 kanalen: truncus pulmonalis en aorta
,Het hart van foetus vertoont 2 belangrijke morfologische verschillen in
vergelijking met het hart van een pasgeborene:
1) Het foramen ovale is nog niet gesloten
2) Ductus arteriosus verbindt de aorta met de longslagader
De placenta geeft de foetus zuurstof, waardoor de longen nog niet nodig zijn. Het
bloed hoeft daarom niet langs de longen gepompt te worden, door de openingen
kan het bloed gelijk door naar het embryo.
Foramen ovale sluit na de geboorte als gevolg van toename van druk aan de
linker kant van het hart en afname van druk aan de rechter kant van het hart
- Wegvallen placentacirculatie
- Start ademhaling
Ductus arteriosus sluit ook na de geboorte door toename in zuurstofspanning in
bloed
Foetale membranen
Bij vissen en amfibieën zijn alle cellen formatief,
dus geen extra-embryonale structuren
Bij reptielen, vogels en zoogdieren zijn niet alle
cellen formatief, dus dooierzak + allantois +
amnion + chorion (placenta)
- Ovipaar = dieren die eieren leggen met een
kalkschaal
- Vivipaar = dieren die hun jongen dragen in hun
baarmoeder
Functie dooierzak
Mens: plek voor eerste hematopoëse + vorming oerkiemcellen
Kip: idem + bloedvaten nemen voedingstoffen en uit eigeel op en brengen het
naar embryo + gaswisseling
Functie allantois
Mens: tijdelijk afvaldepot + onderdeel sinus urogenitalis blaas
Dient als structuur waarin zich initieel umbilicale vaten rondom ontwikkelen
Kip: afvaldepot + gasuitwisseling + calciumopname
Functie chorion
Mens: vormt foetale deel placenta gasuitwisseling en uitwisseling van
voedingsstoffen en afvalstoffen
Kip: geen functie (extra membraan waarover gasuitwisseling plaatsvindt)
,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper verkerkleonie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,34. Je zit daarna nergens aan vast.
