In deze module behandelen we de ontwikkelingsstoornissen ASS, DCD en ADHD bij kinderen vanuit een psychologische benadering. Daarnaast zijn er diverse ergotherapeutische interventies opgesteld voor de diverse ziektebeelden.
Samenvatting module 1.5: Kinderen en ontwikkelingsstoornissen
In deze module behandelen we kinderen met DCD, ADHD en ASS. We bekijken de ziektebeelden en
interventies vooral uit een psychologisch perspectief. Daarnaast kijken we hoe de kinderen
spelenderwijs kunnen leren spelen en ontwikkelen.
Hoorcollege 1 – DCD / ADHD / ASS vanuit psychologisch perspectief
Ontwikkelingsstoornissen
- Autisme
- ADHD
- DCD
Mate van ernst: licht – matig - ernstig
ADHD en autisme gaan opvallend vaak samen → halverwege de jaren 0 die bleken best groot te zijn:
overlap.
➔ Overlap is geen toeval: deels genetisch bepaald.
o Verwerken van prikkels, slechte aandacht of selectieve aandacht.
➔ Afwijkende interactie tussen twee specifieke breingebieden in de basale ganglia.
o Betrokken bij belonings – en motivatiesysteem.
➔ Probleem in de samenwerking tussen hersengebieden.
o Afwijking in t brein bij ADHD zou betrokken kunnen zijn bij autisme.
ADHD kenmerkt zich door:
- Druk gedrag
- Concentratie problemen
Autisme kenmerkt zich door:
- Communicatieproblemen
- Sociale problemen
- Repetitief gedrag in de vorm van bewegen, gewoontes of interesses.
- Weten niet hoe ze sociale vaardigheden moeten toepassen in de context.
De symptomen komen in gradaties voor: dus sommige hebben lichte symptomen en worden nooit
met de officiële diagnose vast gesteld.
Co morbiditeit ( gaat vaak samen met andere stoornissen )
20 tot 50 procent van e ADHD’ers vertoont autistische trekjes.
30 tot 80 procent van de autistische mensen zouden ADHD hebben.
In de therapie wordt vaak nog te weinig rekening gehouden met de overlap, stelt Buitenlaar.
- ADHD medicatie kan autisme persoon vaak rustiger krijgen.
Vele stoornissen overlappen → misschien zijn de labels die we nu gebruiken wel niet kloppend.
➢ Autismespectrumstoornis
Psychiatrie een inleiding; 13..6..6.2
Autismespectrumstoornis ASS is een van de ernstigste gedragsstoornissen onder de jeugd.
➔ In zichzelf gekeerd.
o Diagnose vaak tijdens basisschool
o Symptomen herkend in het 2e levensjaar
▪ Vooral achter lopen in taal.
▪ Gebrek aan sociale belangstelling.
, ▪ 30% van de kinderen ontwikkelt mogelijk geen gesproken taal.
- Aangeboren hersenstoornis
- Man – vrouwratio 4:1
- Chronisch en levenslang
- Niet aangaan van relaties met anderen
- Niet spreken
- Verstoord motorisch gedrag
- Een verstandelijke beperking mogelijk
- Behoefte aan een constante omgeving
- Voormalig genoemd asperger
o Afwijkend gedrag dat kenmerkt in sociale onhandigheid
o Stereotiep of repetitief gedrag
Circa 70% comorbide psychische stoornis
• Met name angst, depressie, hyperactiviteit en oppositioneel – opstandige gedragsstoornis
Circa 40% 2 of meer comorbide psychische stoornissen
Gaat vaak samen met verstandelijke beperking
➔ Apart van elkaar, maar wel vaak dat mensen autisme kunnen ene verstandelijke beperking
hebben.
Theory of mind TOM → goede interventie.
➢ Begrip andermans mentale wereld / gedrag en gevoelens voorspellen / basis voor
empathie.
➢ Het besef dat anderen opvattingen, verlangens en emoties kunnen hebben die
verschillen van jezelf.
Egocentrisme –> tegenovergestelde: mensen met ASS
- Denken alleen aan zichzelf.
Criteria voor autismespectrumstoornis ASS
➢ Persisterende deficiënties in sociale communicatie en sociale interactie in verschillende
contexten. → MOETEN AANWEZIG ZIJN VOOR DIAGNOSE
1. Tekortkomingen in de sociaal – emotionele reciprociteit: niet in staat een gesprek te voeren.
2. Non – verbaal communicatief niet in staat zijn het sociale gedrag te vertonen.
3. Onvermogen tot het aangaan, onderhouden of begrijpen van relaties.
➢ Beperkte repetitieve patronen in gedrag, interesses en activiteiten → MINSTENS 2
AANWEZIG VOOR DIAGNOSE
1. Stereotype of repetitieve motorische bewegingen, gebruik van voorwerpen of spraal. Het
alles ordenen of alles omgooien
2. Hardnekkig vasthouden aan het zelfde. Het eisen dat zaken hetzelfde blijven: rituele
patronen
3. Beperkte en gefixeerde interesses, abnormaal of intense gefocust zijn.
4. Hyper of hypoactiviteit wat betreft sensorische prikkels
➢ Symptomen moeten aanwezig zijn in de vroege ontwikkelingsfase: GEBOORTE
➢ Symptomen veroorzaken klinisch significant beperking op sociaal, beroepsmatig terrein.
➢ Verstoringen verklaard als verstandelijke beperking of ontwikkelingsachterstand
o ASS + verstandelijke beperking vaak samen.
Mensen met autisme:
, - Weet niet goed wanneer iemand boos blij, sarcastisch of verdrietig is.
- Word ik snel boos omdat ik iets niet begrijp.
- Het moeite hebben met plannen.
- Begrijp ik grapjes niet heel goed die de andere maakt.
- Houd van ordenen.
- Weten niet goed hoe ik met anderen moet omgaan
- Grote groepen zijn te druk voor mij
- Ik ruik, proef, hoor en zie veel meer dan een ander.
Executieve vaardigheidstraining voor kinderen met ASS
➔ Sterke en zwakke executieve functies in kaart brengen.
➔ Oefeningen, vragenlijsten, testen en observaties.
➔ Gebruik maken van spelletjes om vaardigheden te blijven testen.
➔ Opdracht wordt ontleed: wat werd er geoefend? Wat heb je geleerd? Hoe kan je dit
toepassen?
➢ Aandacht deficiëntie - / hyperactiviteitstoornis
➔ ADHD: gedragsstoornis die wordt gekenmerkt door buitensporig motorische activiteiten en
het onvermogen zich te concentreren.
o Hyperactiviteit: problemen in vasthouden aandacht en extreme lusteloosheid.
o Niet iedereen hoeft heel druk te zijn: maar wel veel moeite in aandacht en
concentratie.
o Meer jongens dan meisjes ( 2 tot 9 x meer )
Het treft tussen de 7 en 9 procent van de kinderen en adolescenten.
- Geneesmiddelen helpen bij concentratieproblemen.
- Kinderen vaak grote problemen op school
o Zelfvertrouwen laag
6 van de volgende symptomen zijn gedurende 6 maanden aanwezig geweest. Kenmerken van ADHD
• Onoplettendheid
o Moeite aandacht bij 1 bepaald taakje te houden
o Moeite met de taken
o Lijkt vaak niet te luisteren
o Vergeetachtig / snel worden afgeleid
o Het volgen van aanwijzingen doet het kind niet
o Moeite met organiseren van taken en activiteiten
• Hyperactiviteit
o Beweegt vaak onrustig op handen en voeten
o Staat vaak op in situaties waar in het niet mag
o Rent vaak rond of klimt overal op
o Kan zich moeilijk bezighouden met rustige activiteiten
• Impulsiviteit
• Regelfunctie
• Aandacht en concentratie
➢ Leeftijd → voor het 12e levensjaar.
➢ Context
➢ Beperking
➢ Andere diagnose
➔ Bijkomende problemen ADHD
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irishooijer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
