Biologie Samenvatting Hoofdstuk 1 Regeling
Paragraaf 1
Homeostase is het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het inwendige milieu van
organismen.
Een regelkring bestaat uit een sensor, een controlecentrum en een effector. Via
regelkringen worden bepaalde normwaarden gehandhaafd. Hierdoor is er een
dynamisch evenwicht.
Bij negatieve terugkoppeling heeft het resultaat van een proces een remmende invloed
op het proces.
Bij positieve terugkoppeling versterkt een toename van het resultaat het proces.
Het uitwendige milieu -> De omgeving
Het inwendige milieu -> Wat er binnen het lichaam gaande is.
Paragraaf 2
In organismen vindt communicatie tussen cellen plaats via signaalmoleculen (signaalstoffen).
De signaalmoleculen die de cellen van hormoonklieren afgeven, zijn hormonen. Ze worden
afgegeven aan het bloed dat door de hormoonklier stroomt. Je noemt hormoonklieren daarom
ook wel endocriene klieren. De afgifte van hormonen door hormoonklieren wordt ook wel
secretie genoemd. Klieren met een afvoerbuis heten exocriene klieren. Zweetklieren of
speekselklieren geven hun product af via een afvoerbuis. Dit heet excretie of uitscheiding.
De hormonen zijn alleen werkzaam in organen waarvan de cellen receptoren bezitten
waaraan het hormoon kan binden: de doelwitorganen. De mate van een reactie van een
doelwitorgaan wordt onder andere bepaald door de hormoonconcentratie (hormoonspiegel).
Sommige hormonen worden door de cellen van een doelwitorgaan opgenomen. Wanneer een
hormoon in het cytoplasma komt, bindt een hormoon meestal aan een receptoreiwit. Hierdoor
ontstaat een hormoon-receptorcomplex. Het hormoon-receptorcomplex komt via een
kernporie in het kernplasma en kan dan bepaalde genen in het DNA aan- of uitzetten. Andere
hormonen binden aan een receptoreiwit op het celmembraan van de cellen van een
doelwitorgaan. Aan de binnenzijde van het celmembraan wordt dan een bepaald
signaalmolecuul gevormd of geactiveerd: De second messenger. De second messenger geeft
het signaal in de cel door. Wanneer een signaal via meerdere schakels in de cel wordt
doorgegeven, spreek je van een signaalcascade of kortweg cascade.
Het hormoonstelsel bestaat uit een aantal hormoonklieren:
Hypofyse (Produceert verschillende hormonen. Sommigen daarvan beïnvloeden de
werking van andere hormoonklieren)
Schildklier (Produceert onder andere thyroxine (of schildklierhormonen). Dit
hormoon beïnvloedt de stofwisseling, vooral door de verbranding van glucose te
stimuleren)
, Bijnieren (Bestaat uit bijnierschors en bijniermerg. Bij een stressreactie produceert
bijniermerg adrenaline. De bijnierschors wordt door ACTH gestimuleerd om onder
andere cortisol te produceren. Ook wel het stresshormoon genoemd.)
Eilandjes van Langerhans in de alvleesklier (Hierin komen a-cellen voor die het
hormoon glucagon produceren en B-cellen die het hormoon insuline produceren.
Deze hormonen zorgen ervoor dat de glucoseconcentratie in het bloed min of meer
constant blijft.)
Teelballen (testes) /Eierstokken (ovaria)
Via de hypothalamus en de hypofyse zijn het zenuwstelsel en het hormoonstelsel met elkaar
verbonden. Sommige neuronen (zenuwcellen) in de hypothalamus produceren hormonen.
Wanneer hormonen door neuronen worden gevormd, spreek je van neurosecretie. De
gevormde hormonen heten neurohormonen.
Inhibiting hormonen (IH) zorgen ervoor dat de endocriene cellen in de hypofysevoorkwab
geen hormonen (groeihormonen en prolactine) meer produceren.
Releasing hormonen (RH) stimuleren de endocriene cellen in de hypofysevoorkwab juist om
bepaalde hormonen te produceren.
Adrenocorticotroop hormoon (ACTH) uit de hypofysevoorkwab wordt andere geproduceerd
bij stress. Het bevordert de aanmaak van hormonen door de bijnierschors.
Groeihormoon (GH) regelt de groei en ontwikkeling.
Antidiuretisch hormoon (ADH) regelt de resoptie van water in de nieren bij de vorming van
urine. Hierdoor kan de hoeveelheid water worden geregeld die de nieren via de urine
uitscheiden. De osmotische waarde van het bloed blijft daardoor min of meer constant.
Kliercellen in de alvleesklier en de maag- en darmwand produceren spijsverteringshormonen
die de spijsvertering beïnvloeden. De glucoseconcentratie in het bloed noem je ook wel de
bloedsuikerspiegel.
Nieren produceren het hormoon epo wanneer ze onvoldoende zuurstof krijgen aangevoerd.
Dit hormoon stimuleert de productie van rode bloedcellen in het rode beenmerg. Het bloed
wordt hierdoor stroperig. De bijnieren liggen als kapjes boven op de nieren.
Onder invloed van adrenaline zetten cellen in de lever en in spieren glycogeen om in glucose.
Hierdoor stijgt de glucose concentratie in het bloed, nemen de hartslag—en
ademhalingsfrequentie en verwijden de bloedvaten naar de spieren en de hersenen zich.
Paragraaf 3
Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel. De grote
hersenen, de kleine hersenen, de hersenstam en het ruggenmerg vormen samen het centrale
zenuwstelsel. Het perifere zenuwstelsel bestaat uit zenuwen die alle delen van het lichaam
verbinden met het centrale zenuwstelsel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper razouledkhlaf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.