Gezondheidszorgsysteem in Nederland
VER Verekening eigen risico
HC 1: Introductie: Gezondheidszorgsysteem in Nederland, debatten, historie en actoren
Therapeutische meerwaarde = de meerwaarde van de therapie in vergelijking met andere
beschikbare en aanbevolen behandelmogelijkheden.
De belangrijkste ontwikkelingen in het Trendscenario:
1) De zorguitgaven verdubbelen tot 174 miljard euro in 2040
2) In de periode 2015-2040 groeien de zorguitgaven met gemiddeld 2,9% per jaar
3) De zorguitgaven per persoon stijgen van 5100eu in 2015 naar 9600eu in 2040
- Van de uitgaven aan verschillende ziektegroepen groeien die voor de behandeling
van aan kankers tot 2040 het snelst
- Van alle zorgsectoren stijgen de uitgaven aan de ouderenzorg het snelst
- 2/3 toename in totale uitgaven toe te schrijven aan medische technologie en 1/3 aan
vergrijzende en toenemende bevolking
Voor 2006 hadden verzekeraars nog geen sturende rol
Gestandaardiseerde zorg ontstond eind 18e eeuw
Centrale actoren:
1. Overheid Stimulerend, maar vanaf 1965 steeds meer zorgen over kosten
2. Verzekeraars Veel kennis en goed georganiseerd, formele uitvoerders van de
ziekenfondswet
3. Medische professionals Hoogopgeleid, goed georganiseerd, autonoom
4. (Patiënten)
Marktwerking gaan toepassen zodat zorgverzekeraars en verleners meer vrijheid. Meer
macht voor de vraagkant
, Besluitvorming op macroniveau: door de centrale overheid
Besluitvorming op microniveau: in de interactie tussen arts en patiënt verzekeraars
hebben regie
In de VS, waar marktwerking een grote rol speelt is de gezondheidszorg veel duurder en
tegelijkertijd voor veel bevolkingsgroepen minder toegankelijk dan in de Europese landen.
In het zorgstelsel spelen vier typen actoren een rol. Dit zijn de aanbieder van zorg (huisarts
of ziekenhuis), de vrager van zorg (de patiënt), de financier van zorg (veelal een verzekeraar)
en de overheid.
Zorggebruiker probleem, want is ook verzekerde die belang heeft bij een zo laag
mogelijke premie
PLEITNOTA:
Verzekeraars tegen vanwege organisatie op regionaal niveau. Zorgprofessionals tegen,
omdat het hun professionele autonomie aanviel
- Medische professionals baseren zich op wetenschappelijke kennis en sluiten daarmee
anderen uit die ook een beslissing zouden willen nemen.
WG1
Marktwerking Je hebt concurrentie. Wisselwerking tussen vraag en aanbod, maar wel
sterke overheidsregulering door middel van regelgeving en wetten
Geen marktwerking, 1 partij die regie heeft en dat is dan de overheid
Stelling: Brengt marktwerking de kosten van de zorg omlaag
- Vb. amerika
- Markt stuurt op winst. Behandelingen met een klein risico die wel veel geld in het
laatje brengen, zijn daardoor aantrekkelijker dan dure, risicovolle behandelingen.
, Mensen die deze behandeling willen moeten dan op zoek gaan naar ziekenhuizen
waar ze dit wel nog willen doen
Door concurrentie gaan zorgaanbieders hun prijzen verlagen
Marktwerking in de zorg wachtlijsten kunnen oplopen doordat meer duurdere
behandelingen worden uitgevoerd komt solidariteit niet ten goede
HC 2: Organisatie van de zorg en overheidssturing
Christopher Murray en Julio Frenk (2000) TENTAMENVRAAG Hoe komen we tot een set
van doelen.
Intrinsieke doelen: streef je na (gelukkig leven; doelen)
Instrumentele doelen: doelen die je daartoe helpen (vb. geen financiële stress; middelen
om doelen mee te bereiken)
Intrinsieke doelen moeten voldoen aan 2 criteria:
1) Het doel kan je hoger zetten zonder andere doelen mee te nemen, andere doelen
moeten constant blijven (apart bewegen)
2) Het moet wenselijk zijn dat je op een doel goed scoort
Bij gezondheid kijk je vaak naar QALY, HALE, DALY, kwaliteit gecorrigeerde effecten op de
levensverwachting
Level (gemiddelde): life expectancy x quality adjustment; maximaliseren.
Distribution (verdeling): spreiding/ongelijkheid in levensverwachting kleiner maken.
Mensen die vroegtijdig uit het leven worden gerukt hebben voorrang op 90jarige.
Original position: je weet nog niet wie je gaat worden, wat je gaat bereiken. Welke
samenleving kies je? Eentje met een kleinere spreiding of een grote.
Niet alleen verbeteren van gezondheidspositie, maar ook om te kijken of we tegemoet
kunnen komen naar de behoeftes van patiënten (=responsiveness).
Respect voor mens; waardigheid, individuele autonomie, vertrouwelijkheid (privacy)
Schone kamers, goede bedden, toegang tot support
Verdeling van kwaliteit? Wordt dit ook gegeven aan mensen met een lage SES of alleen
aan de rijken?
Ouderenzorg/geestelijke beperking vooral ondersteunend, zonder verbetering van
gezondheid. Maar ook in het ziekenhuis soms geen effectieve behandeling, maar hoop,
steun en begrip worden gegeven.
Wet AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) maakt dit mogelijk
Gezondheid, responsiveness en financial fairness (= rechtvaardige financiering) zijn de 3
intrinsieke doelen. Het bijdragen aan de ziektekosten, zodat iemand niet failliet kan gaan
zoals in USA.
, WHO does not differentiate between risk related contributions (such as OOP) and non risk
related???
5 doelen bereiken met weinig geld: effectief
Gewicht van responsiveness relatief weinig; vooral belangrijk dat je niet vroegtijdig sterft
Functies WHO gezondheidsstelsel:
- Service provision. Het leveren van de diensten; organiseren van zorg: personal and
non-personal health services (GGD/RIVM)
- Financing. Het geld (premies) moet worden opgehaald; geld moet worden geïnd,
door geld te ‘poolen’ kan zorg worden betaald dat iemand individueel nooit zou
kunnen betalen
- Resource generation. Voldoende personeel, faciliteiten en kennis
- Stewardship. Regulering (wetgeving) en motivering
Zorgaanbieders hebben ook een winstoogmerk. Ze mogen zelf kiezen wie ze wel of niet
behandelen.
Artsen autonomie ontnemen om doelmatigheid (zorg die we niet willen afschrijven) af te
dwingen en overheid meer regie geven.
Artsen in loondienst in een academisch ziekenhuis stoppen wel met meniscusoperaties.
Perifere ziekenhuizen waar ze afhankelijk zijn van inkomsten van operaties gingen door.
Artsen in loondienst Meniscusoperaties werken over het algemeen niet goed, maar arts
kan een positieve ervaring hebben maar moeten zich nu aan een protocol houden.
(gereguleerde) Marktwerking = Een door de overheid gereguleerd systeem, waarbij burgers,
zorginkopers en zorgaanbieders samen en in onderlinge concurrentie de prijs, kwaliteit en
service bepalen aan de hand van vraag en aanbod.
Spelers: zorgverzekeraars, patiënten, behandelaars.
HC 3: Gereguleerde marktwerking
Stelsels voor curatieve zorg (zorgverzekeringswet, Zvw), langdurige zorg (wet langdurige zorg
WLZ) (ouderen, gehandicapten), jeugdzorg (jeugdwet), wet maatschappelijke ondersteuning
(WMO)
Zvw zit op 45 miljard: grootste en belangrijkste deel van de zorg