Samenvatting van de leertekst en de PowerPoint rond de lessen endocrinologie van D. Franckaert. Waar er in de leertekst verwezen wordt naar het handboek, is de informatie uit het handboek ook opgenomen in de samenvatting. Met deze samenvatting 14/20 gehaald tijdens eerste examenkans.
Wat? = chronische stofwisselingsziekte gekenmerkt door een te hoge bloedsuikerspiegel (hyperglycemie) als gevolg van een volledig of een
gedeeltelijk tekort aan insuline stoornissen in suikerhuishouding, stoornissen in eiwit- en vethuishouding.
Insuline zorgt ervoor dat glucose vanuit de bloedbaan in de lichaamscellen wordt opgenomen.
Voorkomen Wereldwijd in het jaar 2000: 150 miljoen mensen
Wereldwijd tegen 2025: 300 miljoen mensen
België: 600.000 patiënten waarvan de helft gekend is.
Voorkomen diabetes type 2 neemt toe:
- Obesitas bij jongeren
- Sedentair leven
- Veroudering van bevolking
Classificatie Naar gelang het ontstaansmechanismen van hyperglycemie maakt men onderscheid in 4 verschillende types:
Type 1: insuline Hyperglycemie is meestal het gevolg van progressieve vernietiging van bètacellen van eilandjes van Langerhans
dependente van de pancreas.
diabetes mellitus
(IDDM) of juveniele Lang voor de ziekte tot uiting komt, verschijnen in het bloed antistoffen gericht tegen bestanddelen van
diabetes bètacellen bètacellen worden afgebroken vermogen om insuline te maken neemt af.
Symptomen treden pas op wanneer 80-90% van de bètacellen vernietigd zijn. Klachten zijn meestal duidelijk
aanwezig en ontstaan in de kinder- en jeugdjaren.
Erfelijke geschiktheid en uitlokkende omgevingsfactoren zijn vereist om ziekte op gang te brengen.
Behandeling rust op 4 pijlers: medicatie, voedingsadvies, lichaamsbeweging en educatie
Type 2: niet- Hyperglycemie is het gevolg van een combinatie van insulineresistentie en onvoldoende secretie van insuline in
insuline de pancreas.
dependente
diabetes mellitus Gestoorde insulinesecretie: als gevolg van verminderde werking van de pancreas wordt insuline niet op het
(NIDDM) of goede moment gesecreteerd en de gesecreteerde hoeveelheid insuline is lager dan wat het lichaam nodig heeft.
ouderdomsdiabetes
(ontstaat na leeftijd Insulineresistentie: verminderde gevoeligheid der perifere weefselcellen voor de werking van insuline ten
van 40 jaar) gevolge van een tekort aan insulinereceptoren op de celmembranen.
- Bètacellen van pancreas produceren grote hoeveelheden insuline om resistentie tegen te gaan
hyperinsulinemie slaagt er aanvankelijk in om glycemie binnen de perken te houden
insulineresistentie neemt toe pancreas raakt uitgeput hyperglycemie
Erfelijkheid speelt grote rol in ontstaan diabetes type 2. Overgewicht en gebrek lichaamsbeweging zijn
belangrijke uitlokkende factoren.
- Opstapeling abdominaal vet werkt insulineresistentie in de hand en dus verhoogde insulinebehoefte
Symptomen ontstaan langzaam en zijn vaag.
Behandeling op 4 pijlers:
- Voedingsadvies
- Voldoende en regelmatige lichaamsbeweging
- Medicatie: bloedsuikerverlagende tabletten, inspuitingen met insuline indien uitgesproken insulinetekort
- Educatie
Andere types: Verzameling van verschillende oorzaken die aanleiding kunnen geven tot gestoorde koolhydraatstofwisseling:
secundaire vormen - Genetische afwijkingen
- Infecties
- Medicatie
- IJzeropstapeling: hemochromatose
- Teveel aan groeihormoon: acromegalie
- Teveel cortisone: ziekte van Cushing
- Chronische pancreatitis
Zwangerschaps- Diabetes die ontstaat tijdens de zwangerschap en spontaan verdwijnt na de bevalling.
diabetes
Symptomen Type 1: symptomen zijn uitgesproken
Type 2: klachten meestal vaag laattijdig stellen van diagnose
Beginsymptomen:
- Polyurie ten gevolge van glucosurie
- Toegenomen dorstgevoel ten gevolge van polyurie
- Belangrijke vermagering op enkele weken tijd ondanks bewaarde of toegenomen eetlust ten gevolg van afbraak eiwitten en vet
- Spierzwakte ten gevolge van eiwitafbraak
- Algemene vermoeidheid
- Verhoogde gevoeligheid voor infecties
- Slecht genezende wondjes
- Jeuk
- Soms retinopathie of neuropathie
Diagnose Criteria diabetes:
- Nuchtere glycemie: > 126 mg/dl
- Niet-nuchtere glycemie: > 200 mg/dl in aanwezigheid van klassieke symptomen van hyperglycemie
Verwikkeling Acute verwikkelingen = verwikkelingen die tijdens het verloop van de ziekte op elke ogenblik kunnen optreden:
Acute hypoglycemie = meest voorkomende acute verwikkeling bij behandelde diabetes mellitus
Veel voorkomende oorzaken:
- Te hoge dosis medicatie
- Interactie tussen hypoglicemiërende sulfamiden met andere middelen
of alcohol
- Overslaan van (tussen)maaltijden, verlate maaltijden, onvoldoende
eten
- Intense/langdurige lichamelijke inspanning zonder juiste aanpassing
Symptomen treden meestal op als glycemie onder 55-60mg/dl daalt.
- Symptomen verschillen van patiënt tot patiënt
- Eerste symptomen zijn te wijten aan gestegen adrenalinespiegel:
bleekheid, zweten, beven, hartkloppingen, hongergevoel, dorst…
- Tweede fase zijn symptomen door tekort aan glucose in hersenen:
vermoeidheid, zwakte, spraakmoeilijkheden, hoofdpijn, duizeligheid,
concentratiestoornissen, visusstoornissen…
Glucose = enige energiebron voor hersencellen langdurige hypoglycemie
kan ernstige neurologische schade aanbrengen.
- Hemiplegie
- Afasie
- Convulsie
- TIA/CVA
- Bewustzijnsverlies
- Coma
Bij aantasting autonoom zenuwstelsel kunnen vroegtijdige symptomen
ontbreken.
Behandeling:
- Bewuste patiënt: toedienen snel absorberende koolhydraten PO,
nadien traag resorbeerbare koolhydraten om herval te voorkomen.
- Bewusteloze patiënt: toediening 1mg glucagon IM of SC of eventueel
20mg glucose 50% IV, nadien traag resorbeerbare koolhydraten
Educatie: zeer belangrijk om aanvallen te voorkomen.
Keto-acidose = het gevolg van onvoldoende toevoer van insuline. Ontstaat doorgaans
wanneer over een periode van enkele dagen een sterke diabetesontregeling
bestond. Voornamelijk bij type 1.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper astridborremans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,09. Je zit daarna nergens aan vast.
