Samenvatting
Samenvatting Biologie thema 2 Voortplanting
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Dit is een samenvatting van hoofdstuk 2 voortplanting van paragraaf 1 t/m 7. Samenvatting voor vwo 4. Boek: Biologie voor Jou.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Biologie | hf 2 (voortplanting)Indy Faassen
§1.1 Ongeslachtelijke voortplanting
Cellen kunnen zich voortplanten door celdeling. Bij celdeling ontstaan uit een moederziel twee identieke
dochtercellen, die dezelfde genetische eigenschappen bevatten. Celdeling speelt een belangrijke rol bij het leven
van een organisme: voortplanting, groei en herstel.
Ongeslachtelijke voortplanting = ontstaan nakomelingen die genetisch identiek zijn aan de ouder.
● Bacteriën planten zich ongeslachtelijk voort door te delen. (Exponentiële wijze)
● Bij meercelligen organismen groeit een deel van het organisme uit tot een nieuw organisme.
○ Uitlopers bij aardbeien, knolvormig bij poliepen, knollen met knoppen bij een aardappelplant.
Kunstmatige wijze door stekken. Bij stekken snijd je een stuk van een stengel of blad af. Op het snijvlak
ontwikkelen zich wortels. Hieruit kan een nieuwe plant ontwikkelen. Bij weefseltechniek ontstaan steeds plantjes
met dezelfde erfelijke eigenschappen als de moederplant.
Voordeel weefselkweek methode: er kan snel een groot aantal planten ontstaan met dezelfde erfelijke eigenschap.
Nadeel weefselkweek methode: ongewenste eigenschappen blijven aanwezig, zoals doorns bij rozen.
Kloon = organisme dat door ongeslachtelijke voortplanting uit één individu is ontstaan.
Klonen = het kweken van een kloon. Wordt gebruikt om gunstige erfelijke eigenschappen te behouden.
1. Embryosplitsing: dieren worden kunstmatig gekloond. Het klompje cellen van een bevruchte eicel
wordt gesplitst en in verschillende baarmoeders geplaatst.
2. Celkerntransplantatie: de kern van een bevruchte eicel wordt geplaatst in een cel zonder kern.
Hierna wordt de eicel in de baarmoeders geplaatst.
Etnische argumenten: bezwaar op grond van mening (dieren mogen niet worden gebruikt voor onderzoek)
Biologische argumenten: bezwaar op grond van een medisch risico (jong overlijden of afwijkingen hebben)
Celdeling en mitose (kerndeling)
Interfase: periode tussen twee celdelingen.
Centromeer: plaats waar DNA-moleculen aan elkaar vastzitten.
Chromatiden: de moleculen die nog aan elkaar vastzitten.
Kernspoel: koepel om chromosomen.
G0-fase: rustfase waarin geen celdeling plaatsvindt.
G1-fase: periode tussen mitose en DNA-replicatie.
S-fase: periode waarin DNA-replicatie (kopie DNA-molecuul)
plaatsvindt.
G2-fase: periode tussen S-fase en mitose. Organellen neemt toe.
M-fase: periode van kerndeling en celdeling.
Tijdens G2-fase neemt de cel in omvang toe en enzymen.
Centrosoom → spoellichaampje, is een gebied waarin bij dierlijke
cellen twee centriolen (kleine cilinders van eiwit buisjes) liggen.
Aan het begin van een deling worden de lange strengen (totaal 2
meter) opgerold dit noem je spiraliseren. Hierdoor zijn ze korter en dikker, zo zijn ze te zien met een
lichtmicroscoop. Na de celdeling ontrollen de chromosomen weer en zijn ze niet meer zichtbaar.
, Fasen van mitose
● Interfase: geen aparte chromosomen zichtbaar. Er vindt verdubbeling van de chromosomen plaats
● Profase: het centrosoom verdubbelt. Chromosomen worden zichtbaar. Je ziet dat elk chromosoom uit
twee chromatiden bestaat.
● Prometafase: het kernmembraan verdwijnt. Er groeien trekdraden (microtubuli)
● Metafase: chromosomen bevinden zich tussen een vlak van beide centrosomen. De microtubuli van de
spoelfiguur hecht zich aan de centromeren van de chromosoom.
● Anafase: de chromatiden bewegen van elkaar af naar tegenovergestelde plaatsen in de cel.
● Telofase: er vormt een nieuw kernmembraan en er ontstaan twee kernen.
1. Voor de celdeling wordt DNA in de chromosomen gekopieerd.
2. Chromosomen oprollen (spiraliseren), waarbij ze korter en dikker worden.
3. Na de mitose snoert de cel tussen de kernen in en ontstaan twee nieuwe cellen.
4. De cellen vormen na de deling nieuw cytoplasma (plasmagroei)
Mitose: DNA-replicatie >>> spiralisatie >>> chromatidensplitsing >>> celsplitsing >>> despiralisatie.
§2.2 Geslachtelijke voortplanting
Geslachtelijke voortplanting vindt plaats door celfusie: samensmelting van twee cellen met celkernen. De
inhoud van de twee cellen komen samen, dus ook beide kernen > dubbele aantal chromosomen. Het aantal
chromosomen in de cellen van een organisme is constant en verandert niet.
Somatische cellen: cellen in het lichaam die niet tot de geslachtscellen behoren.
De lichaamscellen van de meeste planten en dieren zijn diploïd: van elk type chromosoom bevat een lichaamscel
er twee (één paar).
● Diploid wordt weergegeven met 2n, waarbij n staat voor het aantal paren chromosomen.
● Bij de mens bevat elke lichaamscel 46 chromosomen.
● Bij de mens geldt: n = 23 en 2n = 46.
Geslachtscellen zijn haploïd: van elk type chromosoom bevat een geslachtscel er één. Tijdens de bevruchting
fuseren twee gameten: haploïde cellen.
● Haploid wordt weergegeven met n.
● Bij bevruchting versmelten twee geslachtscellen waardoor een diploïde zygote ontstaat.
Mitose: 2n → 2n + 2n
Meiose I (reductiedeling): 2n →n + n. Uit één diploïde cel ontstaan twee haploïde cellen.
Meiose ll: n + n→n + n + n + n. Uit twee haploide cellen ontstaan vier haploïde dochtercellen.
Spermatogenese: vorming van zaadcellen (uit één zaadcelmoedercel ontstaan vier zaadcellen)
Oögenese: het ontstaan van eicellen uit een eicelmoedercel.
Reductiedeling / meiose: proces waarbij het aantal chromosomen van een cel wordt gereduceerd.
Follikel: blaasje met een eicel in een eierstok.
Ovulatie: het openbarsten van een rijpe follikel waardoor een eicel vrijkomt (eisprong) Blijft uur
Poollichaampje: kleine eicel met geen cytoplasma.
Mannen: Meiose vindt plaats in de testes (teelballen). De testis maakt voortplantingscellen. Zaadcellen hebben
een zweepstaart waarmee ze kunnen bewegen en bevatten veel mitochondriën. Zaadcellen ontstaan in de testes.
In de bijballen worden de zaadcellen tijdelijk opgeslagen. Door seksuele opwinding wordt de penis stijf. De
zwellichamen vullen zich met bloed. Door prikkeling van de eikel krijgt een man een orgasme en heeft hij
zaadlozing (ejaculatie)
○ De zaadblaasjes, de prostaat en de testis produceren sperma. Sperma is een beetje basisch,
waardoor het milieu in de vagina minder zuur is > zaadcellen blijven langer in leven. Buiten het
lichaam gaan ze na 5 minuten dood in het lichaam na 24 tot 48 uur.
Vrouwen: Meiose vindt plaats in de ovaria (eierstokken). De ovaria maakt voortplantingscellen. Eicellen
ontstaan in de ovaria.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper indyfaassen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82265 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen