Samenvatting
Samenvatting GGZ2027 Neuropsychologische Stoornissen (GGZ2027)
Complete (Nederlandse) samenvatting van de literatuur van GGZ2027 incl boeken (Kalat voornamelijk), artikelen en YouTube-videos
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTING GGZ2027Neuropsychologische stoornissen
ACADEMISCH JAAR 2020-2021
FHML – Gezondheidswetenschappen/Health Sciences
,TAAK 1 HET BREIN
Literatuur: Kalat, Biological Psychology (13e editie), hoofdstuk 1: Zenuwcellen en
zenuwimpulsen (excl. Blood Brain Barrier op pagina’s 23-25)
Bijlage A: korte basis scheikunde
Alle materie die we zijn is samengesteld uit elementen (materialen die niet in andere
materialen kunnen worden afgebroken) en verbindingen (materialen opgebouwd uit
elementen). In de natuur bestaan 92 elementen, welke in het periodiek systeem te zien
zijn.
Het kleinst mogelijke deel van een element noemt men atomen, het kleinst mogelijke
stuk van een verbinding zonder de eigenschappen van de verbinding te verliezen noemt
men moleculen. Een atoom bestaat uit protonen (+) in de kern, neutronen in de kern en
elektronen (-) in de ruimte rond de kern. Het aantal protonen en elektronen is binnen
een atoom altijd in evenwicht. Het aantal protonen bepaalt het atoomnummer van een
element in het periodiek systeem.
Een atoom dat elektronen heeft gewonnen of verloren heet een ion. Positieve en
negatieve ladingen zoeken elkaar op en atomen wisselen dan elektronen uit, deze
aantrekkingskracht vormt vervolgens een ionbinding. De atomen kunnen nog wel vrije
bewegen waarin ze elkaar af en toe kruisen. Ook kan een covalente binding ontstaan;
atomen worden gedeeld. Deze atomen met een covalente binding kunnen niet
onafhankelijk van elkaar bewegen.
Deel 1: Het zenuwstelsel
Neuronen
Het zenuwstelsel bestaat uit 2 typen cellen; neuronen en gliacellen. Neuronen ontvangen
informatie, welke ze doorgeven aan andere cellen. Gliacellen hebben heel veel functies,
deze komen later aan bod.
Het brein bevat ongeveer 86 miljard neuronen, het exacte aantal varieert per persoon.
Sherrington en Cajal worden erkend als de grondleggers van de neurowetenschap; Cajal
maakte gedetailleerde tekeningen van het zenuwstelsel. Hij ondervond dat zenuwcellen
gescheiden blijven in plaats van dat ze in elkaar overgaan.
Het meest opvallende kenmerk van een neuron is de vorm, die per neuron kan
verschillen. Neuronen hebben lange vertakkingen. Ook hebben ze allemaal een soma
(cellichaam). Sommige neuronen hebben ook nog dendrieten, een axon en
presynaptische terminals.
Er zijn twee typen neuronen. Motorische en sensorische neuronen.
Motorische neuronen dragen hun soma in het ruggenmerg en ontvangen prikkels via
hun dendrieten welke ze via een axon naar een spier geleiden.
Sensorische neuronen dragen hun soma in het kleinste deel van de hersenstam en
beschikken over een gespecialiseerd uiteinde welke gevoelig is voor een bepaald type
stimulatie (licht, geluid of aanraking). Ze geleiden prikkels van de buitenwereld naar het
ruggenmerg.
Dendrieten zijn de vertakkende vezels, waarvan de oppervlakte is bekleed met
gespecialiseerde synaptische receptoren zodat de dendriet informatie ontvangt van
andere neuronen. Hoe groter de oppervlakte; hoe meer informatie wordt verzameld,
daarom bevatten veel dendrieten dendritische stekels (korte uitlopers).
2
,Het cellichaam, soma, bevat de kern, ribosomen en de mitochondriën. Ook het
cellichaam is vaak bedekt met synapsen op het oppervlak.
Een neuron kan meerdere dendrieten hebben, maar slechts 1 axon. De axon kan wel
vertakkingen hebben en iedere zwelling aan het einde van zo’n tak heeft de
presynaptische terminal. De axon is een dunne vezel welke impulsen geeft aan andere
neuronen, organen of spieren. Gewervelde axonen zijn bedekt met een myelineschede
waartussen onderbrekingen bestaan (knooppunten van Ranvier). Ongewervelde axonen
hebben dit niet. Verder bestaan er verschillende typen axonen:
- Een afferent axon brengt informatie in een structuur (sensorische neuronen)
- Een efferent axon draagt informatie weg van een structuur (motorische
neuronen)
- Wanneer de dendrieten en de axon van een cel in 1 structuur zitten is er sprake
van een interneuron/intrinsiek neuron.
De vorm van een neuron bepaald zijn verbindingen met andere cellen en bepaalt
daarmee dus ook zijn functie.
3
, Gliacellen / neuroglia
Het brein kent verschillende typen glia. De stervormige astrocyten wikkelen zich om de
synapsen van functioneel gerelateerde axonen; hiermee beschermt de astrocyt het tegen
chemicaliën uit de omgeving. Ook helpt de astrocyt door de ionen en transmitters die
door de axons worden vrijgegeven op te nemen en vervolgens weer los te laten; zo
werken nauw verwante neuronen beter synchroon en kunnen hun axons in golven hun
berichten sturen. Verder verwijden astrocyten bloedvaten zodat voedingsstoffen in de
hersenen met verhoogde activiteit terecht komen. Volgens de hypothese de tripartiete
synaps geeft de top van een axon stoffen vrij die waardoor de naburige astrocyt zelf ook
stoffen afgeeft, waardoor de boodschap wordt vergroot/versterkt of veranderd naar het
volgende neuron. Deze hypothese is een mogelijke bijdrage aan het leren en het
geheugen.
Microglia zijn onderdeel van het immuunsysteem en verwijderen virussen en
schimmels uit de hersenen. Ook dragen ze bij aan leren door de zwakste synapsen te
verwijderen.
Oligodendrocyten uit de hersenen, het ruggenmerg en Schwanncellen uit de
lichaamsperiferie bouwen myelinescheden op die bepaalde gewervelde axonen
omringen. Ook leveren ze een axon voedingsstoffen.
Radiale gliacellen leiden de migratie van neuronen en hun axonen en dendrieten
tijdens de embryonale ontwikkeling. Aan het einde van deze ontwikkeling differentiëren
de meeste radiale glia zich in neuronen. Een kleiner aantal in astrocyten en
oligodendrocyten.
Rustpotentiaal
Alle delen van een neuron hebben een membraan, bestaande uit twee fosfolipidenlagen.
In rust wordt een elektrische gradiënt aangehouden; polarisatie. De binnenzijde is licht
negatief geladen ten opzichte van de buitenkant. Dit verschil in spanning heet de
rustpotentiaal.
Het membraan heeft een selectieve doorlaatbaarheid (semi-permeabiliteit). O 2, CO2,
ureum en H2O kruisen vrij door kanalen die altijd open staan. Natrium, Kalium, Calcium
en chloride kruiden door membraanpoorten die soms open en soms gesloten zijn. In
rust blijven de natrium- en kaliumkanalen gesloten. Bepaalde vormen van stimulatie
openen deze kanalen waardoor de ionen kunnen doorstromen.
De natrium-kaliumpomp (eiwitcomplex) transporteert herhaaldelijk 3 natriumionen uit
en 2 kaliumionen in de cel. Dit kost energie en heet daarom actief transport.
De elektrische gradiënt en de concentratiegradiënt hebben in rust de neiging natrium in
de cel te krijgen.
Actiepotentiaal
Elke stimulatie onder de drempel veroorzaakt een kleine reactie die snel afneemt. Elke
stimulatie boven de drempel, rekening houdend met minder van hoe ver voorbij,
produceert een grote reactie, bekend als de actiepotentiaal. De piek van de
actiepotentiaal varieert van de ene axon tot de andere. De alles-of-niets-wet is dat de
omvang en snelheid van een actiepotentiaal onafhankelijk zijn van de intensiteit van de
prikkel die de aanzet gaf tot de prikkel, mits de prikkel de drempel bereikt.
Drie principes van een actiepotentiaal:
1. In rust zit natrium vooral buiten het neuron, kalium binnen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pleunfijneman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 70055 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen