College aantekeningen
juridische en ethische aspecten aantekeningen
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
alle collegeaantekeningen
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
JURIDISCHE EN ETHISCHE ASPECTENCOLLEGE 1: Afstamming en gezag
Afstamming en gezag zijn juridische begrippen die voor elke pedagoog heel relevant zijn
Voorbeeld: voordat diagnostiek of een behandeling van een kind kan starten, is toestemming van
de ouders nodig. Maar;
Wie zijn de ouders (= juridisch ouderschap, ofwel afstamming) en zijn zij beslissingsbevoegd (gezag)?
Wat is afstamming?
Vaak zijn de biologische ouders ook de juridische ouders, maar niet altijd: e.g. adoptie/ donor
Juridisch ouderschap wordt bij wet vastgelegd
Als dit eenmaal is vastgesteld is dit een levenslange band tussen ouder en kind
Juridisch ouderschap ontstaat door: geboorte, erkenning, adoptie, gerechtelijke vaststelling
vaderschap
- Gevolgen: familienaam, nationaliteit, erfrecht
- Rechten/plichten voor juridische ouderschap: onderhoudsplicht, omgang, informatie en consulatie
Als je een juridisch ouder bent heb je wel al rechten, maar nog niet per se zeggenschap.
Alleen de ouder met gezag is beslissingsbevoegd.
Wat is gezag?
In het Burgerlijk Wetboek staat: Alle minderjarigen staan onder het wettelijke vereiste gezag
Recht en plicht van ouders om kinderen te verzorgen en op te voeden
- Zorg voor het geestelijke en lichamelijke welzijn en veiligheid van het kind
- Bevorderen van de ontwikkeling van persoonlijkheid
Hierbij hebben ouders ook een grote mate van vrijheid, maar er zijn wel beperkingen.
o Leerplicht: vanaf 5 tot aan het einde van het schooljaar waarin een kind 16 wordt
o Overheid beschermt kinderen bij misbruik
Meestal oefenen de juridische ouders het gezag uit, maar: niet altijd. Als het niet de ouders zijn die
gezag uitoefenen, dan spreken we over voogdij.
Voogdij kan uitgevoerd worden door een persoon: testamentaire voogdij of datieve voogdrij.
In sommige gevallen wordt de voogdij uitgevoerd door een organisatie: gecertificeerde instelling.
- Bv. NIDOS: voogdij instelling voor minderjarige vluchtelingen
Gezag is zeggenschap over een kind. Maar mag/moet een kind ook zelf meebeslissen?
Weg Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) > geldt ook voor pedagogen.
Wie beslist / geeft
toestemming?
< 12 jaar Ouders met gezag of voogd
12-15 jaar Ouders met gezag of voogd & kind
16-17 jaar Kind
Wilsbekwaamheid bij kinderen: kunnen kinderen inschatten wat de gevolgen zijn?
Onderzoek van Irma Hein: uit het onderzoek kwam naar voren dat kinderen onder de 9.6 jaar over
het algemeen niet wilsbekwaam waren, kinderen boven de 11.2 jaar wel. Daartussenin bevindt zich
een overgangsgebied. Daarnaast waren er veel individuele verschillen.
,Wanneer gezag over het kind?
- Getrouw of geregistreerd partnerschap? = Automatisch gezag over de kinderen die u krijgt of
adopteert. De man wordt automatisch ook geregistreerd, ook als dit niet de biologische vader van
het kind is.
- Scheiding? = Beide ouders houden gezag, behalve als de rechter een andere beslissing neemt.
- Geen huwelijk of geregistreerd partnerschap? = Alleen de moeder heeft het gezag. Wilt u samen
het gezag uitoefenen dan moet de vader het kind erkennen en samen een verzoek tot gezamenlijk
gezag indienen.
- Ouderlijk gezag minderjarige moeder? = Rechter benoemt een voogd. Als je 18 jaar wordt kun je
aan de rechter vragen het ouderlijk gezag aan jou over te dragen. Als je 16 of 17 jaar bent kan de
rechter een meerderjarigverklaring geven waardoor je wel ouderlijk gezag hebt.
- Gezamenlijk gezag 2 vrouwen over kind? = Beide vrouwen krijgen gezag wanneer het kind geboren
is binnen het huwelijk of geregistreerd partnerschap + er volgens de wet geen vader is (anonieme
donor, of donor die het kind niet erkend). Bij adopteren krijgen ze automatisch allebei het gezag.
- Gezamenlijk gezag 2 mannen over kind? = Gezamenlijk gezag na een beslissing van de rechter. Bij
adopteren krijgen ze automatisch allebei het gezag.
Kinderen zonder gezag
Alle in kinderen in Nederland staan onder gezag. Maar wat als: ...
1. Ouders niet bevoegd zijn tot uitoefenen van gezag wel bevoegd als: achttien jaar of ouder, niet
onder curatele staan, geen geestelijke stoornis
Minderjarigheid: Rechter benoemt een voogd. Als je 18 jaar wordt kun je aan de rechter vragen
het ouderlijk gezag aan jou over te dragen. Als je 16 of 17 jaar bent kan de rechter een
meerderjarigverklaring geven waardoor je wel ouderlijk gezag hebt. Om dit te bepalen wordt
door de Raad van de Kinderbescherming een onderzoek gedaan.
Curatele staat of geestelijke stoornis: Een kind krijgt een voogd als beide ouders onder curatele
staan. Als er eerst gezamenlijk gezag is, wordt dit verandert naar eenhoofdig gezag bij de ouder
die niet onder curatele staat. Echter, als de rechter vreest dat de belangen van het kind hierdoor
verwaarloosd worden, benoemt hij alsnog een voogd.
2. Dat niet zo is gezagsvacuüm
Vondelingen: bij geboorte geen gezag. De maatregel die dan van directe toepassing is voorlopige
voogdij. Dit is slechts een tijdelijke maatregel (3 maanden) bij crisissituatie. Het gezag ligt dan bij
een gecertificeerde instelling. RvdK dient een verzoek in bij de rechter om in het gezag te
voorzien.
N.B. ook mogelijk in crisissituatie waarbij wel in gezag wordt voorzien (bv. ernstige mishandeling)
Alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Het gezag ligt dan bij NIDOS.
Overlijden van ouder(s) met gezag
- Overlevende ouder blijft gezag uitoefenen: omzetting naar eenhoofdig gezag (automatisch)
- Als beide gezagsouders overlijden is er sprake van een testamentaire voogdij. Als er geen
testament is wijst de rechter een voogd aan (= datieve voogdij)
3. Ouders hun gezag misbruiken
o Gezag kan beperkt of beëindigd worden: kinderbeschermingsmaatregelen > volgende college
, COLLEGE 2: Kinderbeschermingsmaatregelen
Welke maatregelen zijn er?
o Voogdij
o Voorlopige voogdij crisismaatregel
o Ondertoezichtstelling (OTS)
o Uithuisplaatsing (UHP)
o Gedeeltelijke gezagsoverheveling
o Gezagsbeëindiging
o Voorlopige ondertoezichtstelling (vOTS)
crisismaatregel
Veilig thuis
- Meestal geeft Veilig Thuis informatie aan de Raad voor de Kinderbescherming.
- De Raad voor de Kinderbescherming dient over het algemeen het verzoek in bij de kinderrechter,
maar dit kunnen ook andere partijen zijn (bv. OM of (pleeg)ouder).
- De kinderrechter spreekt de kinderbeschermingsmaatregel uit.
Veilig Thuis is het advies en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling.
Advisering van melders
Vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling onderzoeken
Vrijwillige hulpverlening adviseren en/of in gang zetten
Melden bij de Raad voor de Kinderbescherming voor verder onderzoek
Ondertoezichtstelling
Gezag van de ouders wordt niet beëindigd, maar wel beperkt (met als doel het wegenemen van
de bedreiging van het kind). Het kind staat onder toezicht, niet de ouder.
Er wordt een gezinsvoogd vanuit een GI betrokken bij het gezin. Deze gezinsvoogd biedt zelf
geen hulp, maar zoekt passende hulp en houdt regie. De ouder moet deze hulp accepteren.
Dit is bedoeld als een tijdelijke maatregel. Er is een korte periode van hulp om ouders zelf
bekwaam te maken.
Wanneer wordt er gekozen voor een ondertoezichtstelling? (= gronden)
- Ernstige bedreiging in de ontwikkeling van het kind
- Benodigde zorg wordt onvoldoende geaccepteerd/of hulp die nu geboden wordt slaat niet aan
- Gerechtvaardigde verwachting dat de ouder de zorg over het kind weer zal gaan dragen binnen
een aanvaardbaar termijn voor het kind
> over het algemeen 6 mnd - 1 jr (maar verschil per leeftijd en omstandigheden van het kind)
Na de OTS van 1 jaar wordt gekeken of de gronden blijven te staan:
GI besluit niet te verlengen: RvdK op de hoogste stellen, i.v.m. toetsende taak (die zouden nog
wel kunnen bepalen om het te verlengen)
Verzoek verlengen (telkens maximaal 1 jaar) > hoger beroep mogelijk bij onenigheid
Als het nog té onveilig is thuis kan een OTS gecombineerd worden met een machtiging
uithuisplaatsing (mUHP)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberlager. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen