Samenvatting
Sociale Psychologie (Aronson) samenvatting boek
Samenvatting van de 9e editie van Sociale Psychologie (door Aronson, Wilson, Akert & Sommers): hele boek, H2 alleen 'hindsight bias'
[Meer zien]Voorbeeld 5 van de 49 pagina's
Voorbeeld 5 van de 49 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting boek SocialePsychologie
Aronson, E., Wilson, T. D., Akert, R. M., & Sommers, S. R.
2018 – 9e editie – Pearson Benelux
Alle hoofdstukken behalve H2 (daarvan alleen ‘hindsight bias’)
Inhoudsopgave
H1: Inleiding tot de sociale psychologie.......................................................................................................... 4
1.1 Wat is sociale psychologie?............................................................................................................................4
1.2 De macht van de situatie................................................................................................................................4
1.3 De macht van sociale interpretatie................................................................................................................4
1.4 De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven.............................................................5
1.5 Sociale psychologie en maatschappelijke problemen....................................................................................5
H2: Methodologie: hoe doen sociaal psychologen onderzoek?.......................................................................6
2.1 Sociale psychologie: een empirische wetenschap..........................................................................................6
H3: Sociale cognitie: hoe we denken over de sociale wereld...........................................................................7
3.1 De sociale denker............................................................................................................................................7
3.2 Op de automatische piloot: denken zonder inspanning.................................................................................7
3.3 De invloed van cultuur op sociaal denken......................................................................................................9
3.4 Gecontroleerde sociale cognitie: ingespannen denken..................................................................................9
3.5 Terug naar Watson.......................................................................................................................................10
H4: Sociale perceptie: hoe we andere mensen begrijpen..............................................................................11
4.1 Non-verbale communicatie..........................................................................................................................11
4.2 Eerste indrukken: snel en hardnekkig...........................................................................................................12
4.3 Causale attributie: het beantwoorden van het waarom..............................................................................12
4.4 Cultuur en sociale perceptie.........................................................................................................................14
H5: Het zelf: onszelf begrijpen in een sociale context....................................................................................15
5.1 De oorsprong en aard van het zelfconcept...................................................................................................15
5.2 Zelfkennis......................................................................................................................................................15
5.3 Zelfcontrole: de uitvoerende functie van het zelf.........................................................................................17
5.4 Impressiemanagement: de wereld is een schouwtoneel..............................................................................18
5.5 Zelfvertrouwen: hoe we over onszelf denken...............................................................................................18
H6: De behoefte om ons handelen te rechtvaardigen...................................................................................19
6.1 Een stabiel, positief zelfbeeld in stand houden............................................................................................19
6.2 Zelfrechtvaardiging in het dagelijks leven....................................................................................................20
1
Door Ulrike du Fossé
, 6.3 Een negatief zelfbeeld en dissonantie..........................................................................................................20
H7: Attitudes en attitudeverandering: gedachten en gevoelens beïnvloeden................................................21
7.1 De aard en oorsprong van attitudes.............................................................................................................21
7.2 Attitudes en het voorspellen van gedrag......................................................................................................22
7.3 Attitudeverandering.....................................................................................................................................22
7.4 De macht van reclame..................................................................................................................................23
7.5 Persuasieve boodschappen weerstaan........................................................................................................23
H8: Conformisme: sociale invloed en aanpassing van gedrag........................................................................24
8.1 Conformisme: wanneer en waarom.............................................................................................................24
8.2 Informationele sociale invloed: de behoefte om te weten wat ‘juist’ is.......................................................24
8.3 Normatieve sociale invloed: de behoefte om geaccepteerd te worden.......................................................24
8.4 Strategieën voor het gebruiken van sociale invloed.....................................................................................25
8.5 Gehoorzamen aan gezag..............................................................................................................................26
H9: Groepsprocessen: invloed in sociale groepen.........................................................................................27
9.1 Wat is een groep?.........................................................................................................................................27
9.2 Groepen en het gedrag van individuen........................................................................................................28
9.3 Groepsbeslissingen.......................................................................................................................................29
9.4 Conflicten en samenwerking........................................................................................................................31
9.5 Intergroepsprocessen: processen tussen groepen.......................................................................................31
H10: Interpersoonlijke aantrekkelijkheid: van eerste indrukken tot hechte relaties......................................32
10.1 Waardoor wordt aantrekkelijkheid veroorzaakt?......................................................................................32
10.2 Contacten leggen in het tijdperk van de technologie.................................................................................33
10.3 Liefde en intieme relaties............................................................................................................................33
10.4 Het beëindigen van intieme relaties...........................................................................................................36
H11: Prosociaal gedrag: waarom helpen mensen?........................................................................................38
11.1 Basismotieven voor prosociaal gedrag.......................................................................................................38
11.2 Persoonlijke kwaliteiten en prosociaal gedrag...........................................................................................38
11.3 Situationele determinanten van prosociaal gedrag...................................................................................39
11.4 Het bevorderen van prosociaal gedrag......................................................................................................41
H12: Agressie en agressief gedrag................................................................................................................ 42
12.1 De definitie en oorzaken van agressie........................................................................................................42
12.2 Sociale situaties en agressie.......................................................................................................................43
12.3 Geweld in de media....................................................................................................................................44
12.4 Agressie terugdringen................................................................................................................................45
12.5 De cyclus van afwijzing en woede doorbreken...........................................................................................46
H13: Vooroordelen: oorzaken en oplossingen.............................................................................................. 47
2
Door Ulrike du Fossé
, 13.1 Vooroordelen: een alomtegenwoordig sociaal verschijnsel.......................................................................47
13.2 Het opsporen van onderdrukte of onbewuste vooroordelen.....................................................................48
13.3 De effecten van vooroordelen....................................................................................................................48
13.4 Drie aspecten van het sociale leven die vooroordelen kunnen veroorzaken..............................................48
13.5 Het terugdringen van vooroordelen...........................................................................................................49
3
Door Ulrike du Fossé
,H1: Inleiding tot de sociale psychologie
1.1 Wat is sociale psychologie?
Psychologie = wetenschap van gedrag en psychische processen van het individu
Sociale psychologie = wetenschap die bestudeert hoe gedachten, gevoelens en gedragingen worden beïnvloed door de
(echte of denkbeeldige) aanwezigheid van anderen
Sociale invloed = kern van sociale psychologie = effect dat woorden, daden of alleen al aanwezigheid van anderen hebben
op onze gedachten, gevoelens, attitudes of gedrag
Empirische methode = op waarneming en/of onderzoek gebaseerde methode voor het toetsen van hypothesen
Hypothese = een als voorlopige waarheid aangenomen maar nog te bewijzen veronderstelling
Vragen waar sociaalpsychologen zich mee bezighouden, komen sterk overeen met vragen waar filosofen zich over buigen.
Verschil: sociaalpsychologen proberen op empirische wijze een antwoord te vinden.
De sociale psychologie onderscheidt zich van andere disciplines (zoals antropologie en sociologie) doordat ze zich niet
zozeer bezighoudt met sociale situaties in een objectieve betekenis, maar doordat ze zich in eerste instantie richt op de
manier waarop mensen beïnvloed worden door hun eigen interpretatie van hun sociale omgeving (= construct: de manier
waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en interpreteren).
Determinant = bepalende factor in een ontwikkeling/toestand
Wat een sociaalpsycholoog o.a. doet:
- Het formuleren van hypothesen over specifieke situaties waarin de ene of de andere uitkomst zal optreden
- Onderzoeken wat de specifieke eigenschappen zijn van de omstandigheden waaronder het een of het ander het
waarschijnlijkst is
Verschil met…
- Persoonlijkheidspsychologen: sociaalpsychologen kijken verder dan alleen de persoonlijkheid van een persoon,
namelijk ook naar de machtige invloed van sociale invloed
- Andere disciplines: sociale psychologie concentreert zich niet op de psychologie van het individu, maar kijkt naar
de samenleving als geheel
o Analyseniveau: het individu in de context van een sociale situatie
Individuele verschillen = die aspecten van de persoonlijkheid die mensen onderscheiden van anderen
Doel van de sociale psychologie = het identificeren van de universele eigenschappen van de menselijke natuur die ervoor
zorgen dat iedereen gevoelig is voor sociale invloed, onafhankelijk van sociale klasse of cultuur
Sociologie Sociale psychologie Persoonlijkheidspsychologie
Verschaft algemene wetten en Onderzoekt psychologische processen Onderzoekt de kenmerken die maken
theorieën over samenlevingen (niet die mensen met elkaar dat individuen uniek zijn en van elkaar
over individuen) gemeenschappelijk hebben en hen verschillen
gevoelig maken voor sociale invloed
1.2 De macht van de situatie
Fundamentele attributiefout = we hebben allemaal de neiging om iemands gedrag te verklaren in termen van zijn/haar
persoonlijkheid. Hierbij wordt gefocust op persoonlijkheidstrekken en wordt er geen rekening gehouden met het effect van
sociale invloed en de acute situatie.
Attributie = het toeschrijven van oorzaken aan het eigen/andermans gedrag en het daarmee voorzien van verklaringen
Ongeacht iemands persoonlijkheid kan de invloed van de (sociale) omgeving nog steeds even groot van invloed zijn als op
iemand anders met een totaal andere persoonlijkheid. Iemands persoonlijkheid is dus niet leidend voor gedragingen.
1.3 De macht van sociale interpretatie
Je kan de sociale situatie definiëren door de objectieve eigenschappen van een situatie te bepalen (bijv. hoe lonend de
situatie is voor mensen)
4
Door Ulrike du Fossé
,Behaviorisme = stroming die uitgaat van gedrag als gevolg van beloningen en straffen
Hierbij is het niet nodig om te kijken naar subjectieve zaken (zoals denken en voelen)
De vroege behavioristen vergaten het belang van de manier waarop mensen hun omgeving interpreteren
Construct = de manier waarop mensen de sociale situatie interpreteren
De nadruk op constructen vormt de basis voor de gestaltpsychologie = stroming die onderzoekt hoe mensen de fysieke
wereld waarnemen en stelt dat we de subjectieve manier moeten onderzoeken waarop een object in de geest van de
mensen verschijnt (het gestalt of geheel) ipv de manier waarop objectieve, fysieke eigenschappen van het object een
geheel vormen.
“Het geheel is meer dan de som der delen” men moet zich richten op de fenomenologie: hoe een object op iemand
overkomt i.p.v. de afzonderlijke objectieve elementen van het object
Kurt Lewin = grondlegger moderne experimentele sociale psychologie. Paste de gestaltpsychologie niet alleen toe op
objecten, maar ook op sociale perceptie.
Naïef realisme = de overtuiging dat ieder van ons dingen waarneemt ‘zoals ze echt zijn’ als anderen dezelfde dingen dus
anders zien, moet dat wel komen doordat zij bevooroordeeld zijn en niet jijzelf
1.4 De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke
motieven
Twee belangrijke psychologische motieven:
1. Behoefte aan een positief zelfbeeld (motief van eigenwaarde)
2. Behoefte om de wereld accuraat waar te nemen (motief van sociale cognitie)
Positief zelfbeeld = evaluatie van mensen van hun eigenwaarde: de mate waarin ze zichzelf beschouwen als goed,
competent en beschaafd
Mensen zien de wereld soms anders vanwege de onderliggende behoefte aan een positief zelfbeeld. Men kiest er eerder
voor om ‘de wereld te vervormen’ om zichzelf beter te voelen dan dat men zichzelf corrigeert op het gebied van hun
zelfbeeld.
De realiteit wordt vaak niet helemaal verdraaid door ze, ze laten een deel intact.
Een van de belangrijkste kenmerken van een mens: vermogen tot redeneren.
Sociale cognitie = hoe mensen informatie selecteren, interpreteren, onthouden en gebruiken om te oordelen en te
beslissen
Uitgangspunt: mensen proberen de wereld zo accuraat mogelijk waar te nemen
Ook onze verwachtingen over de sociale wereld beïnvloeden ons vermogen om die wereld accuraat waar te nemen.
Maar er zijn naast het motief van eigenwaarde en van sociale cognitie nog vele andere motieven die invloed hebben op wat
we denken, voelen en doen:
- Biologische drijfveren (zoals honger of dorst)
- Psychologische motieven (zoals angst of beloningen)
- Behoefte aan controle
Selffulfilling prophecy = je verwacht bepaald gedrag van jezelf of iemand anders, dus handel je op zo’n manier dat je
verwachting waarheid wordt
1.5 Sociale psychologie en maatschappelijke problemen
Veel psychologen willen een bijdrage leveren aan de oplossing van maatschappelijke problemen, waarvoor ze de oorzaken
van sociaal gedrag willen bestuderen.
5
Door Ulrike du Fossé
, H2: Methodologie: hoe doen sociaal psychologen
onderzoek?
Alleen stukje over ‘hindsight bias’
2.1 Sociale psychologie: een empirische wetenschap
Resultaten van onderzoeken op het gebied van sociale psychologie lijken achteraf gezien meestal voorspelbaar te zijn
geweest (“Kom op, dat had ik je ook wel kunnen vertellen zonder het te onderzoeken”). Dit komt omdat de onderzoeken
gaan over dagelijkse situaties die wij allemaal meemaken. Heel anders dan bijv. natuurwetenschappelijke onderzoeken:
situaties die we in het dagelijks leven helemaal niet/amper tegenkomen.
Hindsight bias = de neiging van mensen om hun vermogen om een uitkomst te voorspellen te overdrijven nadat ze te
weten zijn gekomen hoe die uitkomst eruitziet
Voorbeeld: uitslag presidentsverkiezingen. Als je weet wie gewonnen heeft, ga je achteraf redenen zoeken waarom hij/zij
heeft gewonnen. Dan lijkt de uitkomst onvermijdelijk en gemakkelijk te voorspellen, terwijl dat van tevoren misschien
lastiger was. De kunst is om te voorspellen wat de uitkomst zal zijn van tevoren.
6
Door Ulrike du Fossé
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ulrikedufosse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48756 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen