Samenvatting ‘Wederzijdse beïnvloeding’
Leesstof Periode 2 Leerjaar 1
Inhoud
Hoofdstuk 3: Sociale cognitie: hoe we denken over de sociale wereld..................................................5
3.1: De sociale denker........................................................................................................................5
3.2: Op de automatische piloot: denken zonder inspanning..............................................................5
3.2.1: Mensen als alledaagse theoretici: automatisch denken met schema’s................................5
3.2.2: Soorten automatisch denken................................................................................................8
3.2.3: Automatisch denken en metaforen over lichaam en geest..................................................9
3.2.4 Mentale strategieën en snelle aannames: beoordelingsheuristieken...................................9
3.3 De invloed van cultuur op sociaal denken..................................................................................11
3.3.1 Culturele determinanten van schema’s...............................................................................11
3.3.2 Holistisch versus analytisch denken.....................................................................................12
3.4 Gecontroleerde sociale cognitie: ingespannen denken..............................................................12
3.4.1 Gecontroleerd denken en vrije wil.......................................................................................13
3.4.2 Het verleden mentaal omgedaan maken: tegenfeitelijk redeneren....................................13
3.4.3 Gedachteonderdrukking......................................................................................................14
3.4.4 Beter leren denken..............................................................................................................15
3.5 Terug naar Watson.....................................................................................................................15
Hoofdstuk 4: Sociale perceptie: Hoe we andere mensen begrijpen.....................................................16
4.1 Non-verbale communicatie........................................................................................................16
4.1.1 Gezichtsuitdrukkingen van emoties.....................................................................................16
4.1.2 Cultuur en de vormen van non-verbale communicatie.......................................................18
4.2 Eerste indrukken: Snel en hardnekkig.........................................................................................18
4.2.1 De aanhoudende invloed van eerste indrukken..................................................................18
4.2.2 Eerste indrukken en non-verbale communicatie in ons voordeel gebruiken.......................19
4.3: Causale attributie: Het beantwoorden van het waarom...........................................................19
4.3.1 De aard van het attributieproces.........................................................................................19
4.3.2 Het covariatiemodel: interne versus externe attributies.....................................................20
4.3.3 De fundamentele attributiefout: De mens als persoonlijkheidspsycholoog........................20
4.3.4 Zelfdienende attributies.......................................................................................................21
4.3.5 De ‘blinde vlek’-bias.............................................................................................................23
4.4 Cultuur en sociale perceptie.......................................................................................................23
4.4.1 Holistisch versus analytisch denken.....................................................................................23
1
, 4.4.2 Culturele verschillen in de fundamentele attributiefout......................................................23
4.4.3 Cultuur en andere attributionele biases..............................................................................24
Hoofdstuk 7: Attitudes en attitudeverandering: gedachten en gevoelens beïnvloeden.......................25
7.1: De aard en oorsprong van attitudes..........................................................................................25
7.1.1: Hoe ontstaan attitudes?.....................................................................................................25
7.1.2: Expliciete versus impliciete attitudes..................................................................................27
7.2: Attitudes en het voorspellen van gedrag...................................................................................27
7.2.1 Spontaan gedrag voorspellen..............................................................................................27
7.2.2 Gepland gedrag voorspellen................................................................................................28
7.3 Attitudeverandering...................................................................................................................29
7.3.1 Attitudes veranderen door gedrag te veranderen: Opnieuw de cognitieve
dissonantietheorie........................................................................................................................29
7.3.2 Persuasieve communicatie en attitudeverandering.............................................................29
7.3.3 Emotie en attitudeverandering............................................................................................32
7.3.4 Attitudeverandering en het lichaam....................................................................................33
7.4 De macht van reclame................................................................................................................34
7.4.1 Hoe werkt reclame?.............................................................................................................34
7.4.2 Sublimale reclame...............................................................................................................34
7.4.3 Reclame, stereotypen en cultuur.........................................................................................35
7.5 Persuasieve boodschappen weerstaan.......................................................................................35
7.5.1 Inenten tegen attitudeverandering......................................................................................36
7.5.2 Alert zijn op sluikreclame.....................................................................................................36
7.5.3 Druk van leeftijdsgenoten weerstaan..................................................................................36
7.5.4 Als persuasieve pogingen averechts werken: Reactantietheorie.........................................37
Hoofdstuk 5: Het zelf: Onszelf begrijpen in een sociale context...........................................................37
5.1: De oorsprong en aard van het zelfconcept................................................................................37
5.1.1: Culturele invloeden op het zelfconcept..............................................................................38
5.1.2: De functies van het zelf.......................................................................................................38
5.2: Zelfkennis...................................................................................................................................38
5.2.1 Zelfkennis door middel van introspectie..............................................................................38
5.2.2 Zelfkennis door middel van zelfobservatie..........................................................................40
5.2.3 Andere mensen gebruiken voor zelfkennis..........................................................................43
5.3: Zelfcontrole: De uitvoerende functie van het zelf.....................................................................45
5.4 Impressiemanagement: De wereld is een schouwtoneel...........................................................46
5.4.1 Vleien en zelfsabotage.........................................................................................................46
5.5 Zelfvertrouwen: Hoe we over onszelf denken............................................................................47
2
,Hoofdstuk 6: De behoefte om ons handelen te rechtvaardigen...........................................................48
6.1: Een stabiel, positief zelfbeeld in stand houden.........................................................................48
6.1.1 Cognitieve dissonantietheorie.............................................................................................48
6.1.2 Beslissingen, beslissingen en nog eens beslissingen............................................................50
6.1.3 Dissonantie in verschillende culturen..................................................................................51
6.2 Zelfrechtvaardiging in het dagelijks leven...................................................................................52
6.2.1 Je inspanningen rechtvaardigen..........................................................................................52
6.2.2 Externe versus interne rechtvaardiging...............................................................................52
6.2.3 Straf en zelfoverreding........................................................................................................53
6.2.4 Het hypocrisieparadigma.....................................................................................................55
6.2.5 Goede en slechte daden rechtvaardigen.............................................................................55
6.2.6 Onze slachtoffers ontmenselijken........................................................................................55
6.3 Een negatief zelfbeeld en dissonantie........................................................................................56
6.3.1 Consistentie van negatief zelfbeeld met immoreel gedrag..................................................56
6.3.2 Ons zelfconcept bevestigen of verheffen?...........................................................................57
6.4 Terug naar Heaven’s Gate...........................................................................................................58
6.4.1 Leren van onze fouten.........................................................................................................58
Hoofdstuk 8: Conformisme: Sociale invloed en aanpassing van gedrag...............................................59
8.1 Conformisme: Wanneer en waarom...........................................................................................59
8.2 Informationele sociale invloed: De behoefte om te weten wat ‘juist’ is.....................................59
8.2.1 Het belang van accuraat zijn................................................................................................60
8.2.2 De schaduwzijde van informationeel conformisme.............................................................60
8.2.3 Wanneer conformeren mensen zich aan informationele sociale invloed?..........................61
8.3 Normatieve sociale invloed: De behoefte om geaccepteerd te worden.....................................62
8.3.1 Conformisme en sociale goedkeuring: De lijnexperimenten van Asch................................62
8.3.2 Het belang van accuraat zijn, vervolg..................................................................................63
8.3.3 Wat gebeurt als men normatieve sociale invloed weerstaat?.............................................64
8.3.4 De sociale impacttheorie.....................................................................................................64
8.3.5 Minderheidsinvloed: Als een paar mensen de meerderheid beïnvloeden..........................65
8.4 Strategieën voor het gebruiken van sociale invloed...................................................................66
8.4.1 De rol van injunctieve en descriptieve normen...................................................................66
8.4.2 Gedragsverandering door middel van normen: Pas op voor het boemerangeffect.............67
8.4.3 Andere tactieken van sociale invloed..................................................................................67
8.5 Gehoorzamen aan gezag............................................................................................................68
8.5.1 De rol van normatieve sociale invloed.................................................................................68
8.5.2 De rol van informationele sociale invloed............................................................................69
3
, 8.5.3 Andere redenen waarom we gehoorzamen........................................................................69
8.5.4 De gehoorzaamheidsstudies: Toen en nu............................................................................70
Hoofdstuk 9: Groepsprocessen: Invloed in sociale groepen.................................................................72
9.1 Wat is een groep?.......................................................................................................................72
9.1.1 Waarom sluiten mensen zich aan bij groepen?...................................................................72
9.1.2 Sociale normen en groepsnormen.......................................................................................73
9.1.3 Groepscohesie.....................................................................................................................73
9.1.4 Groepsontwikkeling.............................................................................................................74
9.2 Groepen en het gedrag van individuen.......................................................................................75
9.2.1 Sociale facilitatie: Als de aanwezigheid van anderen ons energie geeft..............................75
9.2.2 Social loafing: Als de aanwezigheid van anderen ons ontspannen maakt...........................77
9.2.3 De-individuatie: Opgaan in de menigte...............................................................................77
9.3 Groepsbeslissingen.....................................................................................................................78
9.3.1 Procesverlies........................................................................................................................78
9.3.2 Groepspolarisatie: Een kwestie van uitersten......................................................................80
9.3.3 Leiderschap in groepen........................................................................................................81
9.4 Conflicten en samenwerking......................................................................................................83
9.4.1 Sociale dilemma’s................................................................................................................83
9.5 Intergroepsprocessen: Processen tussen groepen.....................................................................84
Vraag en antwoord aan/van docent.....................................................................................................84
Wat wordt er bedoeld met 'meestal met een rechtstreeks verbaal equivalent'?............................84
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julianflamman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
