Een zeer uitgebreide samenvatting van het vak Coachthema’s! Deze volledige samenvatting is afgestemd op de correcte leerdoelen (Hbo Toegepaste Psychologie)! De samenvatting bevat ruim 40 pagina’s. In de samenvatting zijn de belangrijke begrippen dikgedrukt en wordt er met kopjes gewerkt, waardo...
Dijkstra, P. (2014). Professioneel Coachen. ’s Hertogenbosch: Uitgeverij Educatief.
Vonk, R. (2017). Sociale Psychologie. Amsterdam: Boom Uitgevers.
‘’WEEK 1 – WAT IS COACHEN?
Student kan benoemen wat coachen is.
o Coachen: Coachen is een vorm van begeleiding die de laatste 20 jaar steeds
bekender is geworden. Ongeveer 20 jaar geleden was een coach vooral bekend als
een begeleider van sporters en sportteams (Van Gaal, Koeman) of als mental coach
voor topmensen uit bedrijven of artiesten. Tegenwoordig is een coach toegankelijk
voor iedereen die er een kan betalen en houdt de coach zich bezig met een bredere
thematiek (werk en privéleven).
o Coaching volgens NOBCO: De definitie van coaching volgens NOBCO: Coachen
is een vorm van professionele begeleiding waarbij de coach als gelijkwaardige
partner de client ondersteunt bij het behalen van zelfgekozen doelen.
o Basisprincipes ten grondslag van coachen:
➢ 1. Coachee is zelf verantwoordelijk: De coachee weet zelf wat het beste
voor hem is en kan op basis van eigen afwegingen beslissen wat hij wel
of niet wilt. De coachee is dan ook zelf verantwoordelijk voor zijn keuzes
en is aanspreekbaar op zijn gedrag. Op het moment dat de coachee niet
inziet dat hij zelf verantwoordelijk is, dient de coach hem hierin te
begeleiden.
➢ 2. Gelijkwaardige relatie tussen coach en coachee: De coach en
coachee zijn gelijkwaardig aan elkaar, in die zin dat ze beiden unieke en
complete personen vol mogelijkheden zijn. Er bestaat geen hiërarchische
relatie tussen hen.
➢ 3. Doelen, middelen en keuzen van de coachee zijn leidend: Tijdens
coaching zijn de doelen, middelen en keuzen van de coachee leidend.
o Kenmerken van coaching: Er zijn verschillende kenmerken van coaching:
➢ Tijdens coaching wordt er een concreet doel opgesteld en wordt er gewerkt
om het doel te bereiken. Coaching is hiermee dus sterk handelings- en
resultaatgericht.
➢ Coaching is gericht op het heden en de toekomst.
➢ Door het sterk doelgerichte karakter van coaching bestaat een
coachingstraject meestal uit een beperkt aantal sessies (2-5 sessies).
o Ontwikkelingen waar coaching bij aansluit: Er zijn diverse ontwikkelingen
waar coaching bij aansluit:
➢ Veranderde tijdsgeest: Door het stijgen van de welvaart hebben mensen
steeds meer tijd voor vrije tijd en meer tijd voor reflectie en bezinning.
Volgens de literatuur heeft er een verschuiving plaatsgevonden van
overleven naar leven. Mensen gingen dan ook zich bezighouden met vragen
als ‘Wat wil ik nu eigenlijk?’ ‘Wat past bij mij?’, allemaal vragen waar een
coach bij kan helpen.
, ➢ Geen taboe meer: Nu is het helemaal geaccepteerd om hulp te zoeken.
Men zoekt nu ook hulp bij werkgeralteerde en levensvragen en niet allen bij
zware psychische klachten.
➢ Anders denken over gezondheid: Tegenwoordig staat het bevorderen
van het welzijn van niet-zieke werknemers erg hoog in het vaandel.
➢ Vergrijzingsdruk: Door vergrijzingsdruk zullen mensen langer moeten
werken in de toekomst en om dit mogelijk te maken moet men zich
aanpassen aan de werkomgeving.
o Externe en interne coach:
➢ Externe coach: Een coach van buiten de organisatie.
➢ Interne coach: Iemand vanuit de organisatie zelf, bijv. leidinggevende.
Wat de beste keus is, extern of intern, hangt af van de situatie, de kwaliteit en de
aard van de relatie die mensen al met elkaar hebben.
o Verschillen met andere begeleidingsvormen: De meest voorkomende
begeleidingsvormen naast coaching (directief coachen) zijn counseling
(non-directief coachen) en psychotherapie (door GZ-psycholoog, psychotherapeut
of psychiater). De vorm van geschikte begeleiding hangt af van:
o Competentieprofiel van een coach: Competentieprofielen zijn beschrijvingen
van wat een coach moet weten en kunnen. Het competentieprofiel van een coach
volgens NOBCO is als volgt:
➢ Zelfinzicht: Een coach laat zien zich zowel bewust te zijn van eigen
waarden, overtuigingen en gedrag als ook inzicht te hebben in de wijze
waarop deze de uitoefening van het coachen beïnvloeden. Het zelfinzicht is
nodig om de doelstellingen van de coachees op een zo effectief mogelijke
wijze te realiseren.
➢ Gerichtheid op zelfontwikkeling: Een coach onderzoekt en verbetert het
eigen niveau en houdt de reputatie van het vak hoog.
➢ Omgaan met coachcontract: Een coach stelt de verwachtingen en de
grenzen van de coachovereenkomst met de coachee (en indien van
toepassing met de opdrachtgever) vast en leeft deze na.
➢ Vormgeven van coachrelatie: Een coach bouwt zorgvuldig een vruchtbare
relatie met de coachee (en indien van toepassing met de opdrachtgever) op
en onderhoudt deze relatie.
, ➢ Stelt coachee in staat inzicht te verkrijgen: Een coach werkt zodanig
met de coachee en de opdrachtgever dat er inzicht wordt ontwikkeld en
wordt geleerd bij de coachee.
➢ Doel- en actiegerichtheid: Een coach laat zien hoe hij werkt en zijn
vaardigheden inzet om de coachee te ondersteunen in het realiseren van de
veranderingen die hij wenst.
➢ Gebruik van modellen en technieken: Een coach past naast
basiscommunicatievaardigheden modellen, hulpmiddelen, technieken en
ideeën toe om ervoor te zorgen dat er inzicht ontstaat en dat er wordt
geleerd.
➢ Evalueren: Een coach verzamelt informatie over de effectiviteit van
zijn/haar werkwijze en levert een bijdrage aan het tot stand komen van een
cultuur waarin resultaten worden geëvalueerd.
Een competente coach dient lid te zijn van een beroepsvereniging en moet
ervoor zorgen dat hij een niche (thematiek of beroepsgroep) vindt waarin hij
gespecialiseerd in is.
o Coachingsrelatie: Coach en coachee sluiten als het ware een verbond om samen
iets aan het probleem te doen, er ontstaat een gevoel van solidariteit en
saamhorigheid. Deze alliantie komt tot uiting in drie verschillende zaken:
➢ Coachee en coach zijn het eens over de doelen van de hulp, de behandeling
of therapie;
➢ Coachee en coach zijn het eens over de taken die er, binnen het contact,
moeten worden verricht;
➢ Coachee en coach ervaren een positieve band met elkaar.
Pas als er een verbond is tussen de coach en de coachee, staat de coachee open
voor de geboden hulp en is hij bereid nieuwe inzichten tot zich te nemen en te
experimenteren met nieuw gedrag.
o Ethische aspecten van coaching:
➢ Beroepscode: De beroepscode kan als richtlijnen dienen. Deze biedt
globale criteria voor het handelen van een coach. Deze richtlijnen zijn vrij
algemeen en dekken niet alle situaties die zich in het werk van een coach
voor kunnen doen.
➢ Intervisie: Intervisie is een vorm gestructureerd overleg tussen meerdere
collega’s (binnen dezelfde beroepsgroep) waarbinnen onder meer lastige en
ethische problemen besproken worden. Er is hier geen sprake van
hiërarchie, alle deelnemers in de intervisie groep zijn dus gelijk aan elkaar.
➢ Supervisie: De supervisor heeft de rol van tutor en begeleidt de supervisant
(coach). Het doel is dat de supervisant door middel van zelfreflectie inzicht
krijgt in zijn eigen handelen.
o Valkuilen coach: Er zijn verschillende valkuilen van een coach:
➢ Illusoire superioriteit: Men heeft in het algemeen de neiging om zichzelf
te overschatten. Ze denken beter te zijn in allerlei vaardigheden dan de
meeste anderen. De coach kan het gevoel hebben om iets te kunnen beteken
voor een ander.
➢ Hulpverlenerssyndroom: De coach helpt niet zozeer om de coachee te
helpen, maar om zelf een goed gevoel te krijgen en het gevoel te hebben
dat hij nodig is en dat hij de moeite waard is. Dit kan voortkomen uit het
gegeven dat de coach in het verleden zelf heeft meegemaakt dat anderen
er niet genoeg voor hem waren geweest en hij niet wil dat anderen ditzelfde
gemis ervaren.
➢ Onvoldoende kennis van psychologische klachten en stoornissen.
, ➢ Te veel beïnvloeden: Coaches denken soms te weten wat beter is voor
hun coachee. Coaches handelen dan vanuit hun eigen ervaringen, kennis en
expertise in plaats van het uit de coachee te laten komen.
o Evidence Based Coaching (EBC): Evidence Based Coaching houdt in dat coaches
hun kennis en ervaring combineren met relevante theoretische en
wetenschappelijke kennis om zo te komen tot een zo effectief mogelijke coaching.
o Johari-venster: Het Johari-venster bestaat uit twee assen, namelijk bekend bij
anderen en bekend bij jezelf. Wat er wordt gezien met coaching is dat er een
verschuiving plaatsvindt van informatie van de blinde vlek en onbekend terrein naar
de open ruimte.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FleurHenckens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
